Health Q and A က်န္းမာေရး အေမး-အေျဖမ်ား ၁၅-၁ဝ-၂ဝ၁၃ (၁)
အေမး (၁) ကုိယ္ဝန္ကေတာ့ ငါးပတ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ရိွပါၿပီ၊ ဒါေပမဲ့ ဆီးစစ္တာ ႏွစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားစြာ မေပၚလို႔ပါ။ ဘယ္ႏွစ္လေလာက္မွ မ်ဥ္းႏွစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားစြာ ေပၚပါလဲရွင္။ ၿပီးေတာ့ Susten 100 ေဆးအေၾကာင္း ရွင္းျပပါေနာ္။
ဆီးစစ္လို႔ တေၾကာင္းက သိပ္မထင္ရွားလဲ ကိုယ္ဝန္ရွိတယ္လို႔ ယူတယ္။ ေဟာ္မုန္း မ်ားလာခ်ိန္မွာ ထင္ရွားလာမယ္။ ေနာက္ထပ္ ၁-၂ ပါတ္သာေစာင့္ရေလ့ရွိတယ္။
Susten ေဆးဟာ progesterone ေဟာ္မုန္းျဖစ္တယ္။ ဒီဓါတ္နည္းေနရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တတ္တယ္။ တိတိက်က်ေျပာရရင္ progesterone (luteal phase) deficiency အဆင့္မွာ ဒီေဟာ္မုန္းနည္းလို႔ ကိုယ္ဝန္မျရေသးတာအတြက္သံုးတယ္။ တေန႔မွာ ၁ဝဝ ကေန ၃ဝဝ မီလီဂရမ္ အထိေပးတတ္တယ္။ ၁၄ ရက္ေနရင္ ကိုယ္ဝန္အတြက္ ဆီးစစ္မယ္။ ကိုယ္ဝန္မရေသးရင္ ေဆးနည္းေျပာင္းမယ္။
အေမး (၂) သားသားက အခု ၁ဝလခြဲ ေရာက္ပါျပီ။ ၂၁ kg ပါ။ မေန ့ညက ၅ ခါ အန္ျပီး ၃ ခါ ဝမ္းသြားပါတယ္။ ပံုမွန္သြားတာနဲ႔ ေပါင္းရင္ ဝမ္း ၄ ခါမွာ ၃ ခါက အရည္ေတြပါ။ အရင္ကထက္စာရင္ ၁ဝ လ ေနာက္ပိုင္း အရပ္ ရွည္လာျပီး ကိုယ္ရည္ စစ္သြားလို ့ပါ။ အစာနည္းနည္းစားပါတယ္။ အားေဆးကေတာ့ Appeton Infants Syrupတိုက္ ပါတယ္။ အခု ဝမ္းသြားျပီး အန္တာနဲ႔ပတ္သက္ျပီးလည္း သိခ်င္ပါတယ္။ ကေလးက အသားေတြ အရမ္းေပ်ာ့က်သြားလို႔ပါ။ တစ္ညလံုးလည္း နို ့မလႊတ္ပါဘူး။ စို ့သမွ်လည္း ျပန္ျပန္ အန္ပါတယ္။ ကေလး ကိုယ္ခံအား ေလ်ာ့မွာ အရမ္း စိတ္ပူလို ့ပါ။ ေဆးခန္းလည္း သြားမွာေပမယ့္ ဆရာ့အႀကံေပးခ်က္ေတြလည္း သိခ်င္လို႔ပါ။
ဝမ္းပ်က္ရင္၊ အန္ရင္ ဓါတ္ဆားရည္တိုက္ရမယ္။ ထြက္တာမ်ားရင္ မ်ားသေလာက္၊ ျမန္ရင္ ျမန္သေလာက္တိုက္ရမယ္။ အန္ေနလို႔တိုက္မရရင္ ခက္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ေသြးေၾကာထဲကေနသြင္းရမယ္။ အအန္ရပ္ေဆးေတြ ရွိပါတယ္။ ကေလးဆိုေတာ့ ေဆးေရြးရတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ အအန္သက္သာေဆးမ်ား
• Bsmuth subsalicylate (Pepto Bismol or Kaopectate)
• Antihistamines = Diphenhydramine (Benadryl)
• coca-cola syrup and ginger syrup
• Compazine, Phenergan, Zofran, Antivert and Reglan
အေမး (၃) အသက္ ၃၆ ႏွစ္၊ ႕႕႕႕႕ မွာေနပါတယ္။ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္၊ ကေလးမရွိေသးပါ။ အခုတေလာ က်မ ကန္ေတာ့ေနာ္ဆရာ စအိုအရမ္းယားပါတယ္။ ဒါနဲ ့ပင္နဆီလင္ ၅ သိန္းအား ေသာက္ေဆး တရက္သံုးၾကိမ္ ေသာက္ပါတယ္။ ဒါလဲ မသက္သာဘူး။ အဲဒါ က်မဘာေဆးေသာက္ရမလဲညြန္ၾကားေပးပါဆရာ။ ဝမ္းလဲခ်ဳပ္ပါတယ္။ တခါတေလ စအိုကေန ေသြးထြက္ပါတယ္။ အမ်ားၾကီးပဲ၊ နာလဲမနာဘူး။ က်မအရမ္းေၾကာက္ေနတယ္ဆရာ။ အခုေတာ့ ေသြးေတာ့ မထြက္ဘူး။ မခံမရပ္နိုင္ေအာင္ယားေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စအိုမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ေလာက္က အဖုေလး ထြက္လာပါတယ္။ ျပန္လဲမပိန္သြားဘူး။ ေဆးခန္းလဲမျပျဖစ္ဘူး။ ရွက္လို ့ အခုအဲဒီအဖုမွာလဲယားတယ္ဆရာ။
Pinworms (Enterobius vermicularis): စအိုယားေစသည့္ ပင္အပ္ပံု သန္ေကာင္၊ အသက္ ၂ ႏွစ္အထက္ Albendazole 400 mg ညတၾကိမ္၊ ၂ ႏွစ္ေအာက္ 200 mg ညအိပ္ရာဝင္ ၁ ၾကိမ္။ ၂ ပါတ္ေနရင္ ေနာက္တခါထပ္ေသာက္။ စုစုေပါင္း ၃ ခါေသာက္ပါ။
လိပ္ေခါင္းရွိ-မရွိေတာ့ ဆရာဝန္ျပပါ။
ေမးခြန္း (၄) အသက္ ၃၄ ႏွစ္ပါ။ သားဦးကိုယ္ဝန္ေဆာင္ထားတာပါ။ ဒီေန႔ ကိုယ္ဝန္ date ျပည္႔တဲ႔ေန႔ပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္အထိ ဗိုက္မနာေသးတဲ့အတြက္ ေဒါက္တာက ဒီေန႔ျပန္ခ်ိန္းထား ပါတယ္ဆရာ။ အပ္ထားတဲ့ ေဒါက္တာက သားအိမ္ ပြင့္မပြင့္ ႀကည့္မယ္၊ ပြင့္ရင္ ေဆးထိုးေမြးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ အမတေယာက္က အဲလိုေဆးထိုးေမြးရင္ ကေလးရဲ႕ ဥာဏ္ရည္ ကိုထိခိုက္ေစတယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဟုတ္ပါသလား ဆရာ။ သမီးအသက္အရြယ္နဲ႔ေရာ ရိုးရိုးေမြးဖြားဖို႔ အဆင္ေျပႏိုင္ပါသလား။ ေက်းဇူးျပဳ ၿပီး အျမန္ဆံုးေျဖႀကား ေပးပါဆရာ။ ညေန ေဆးခန္းသြားျပရမွာ မို႔လို႔ပါဆရာ။
ခန္႔မွန္းေမြးမဲ့ရက္ထက္ ၂ ပါတ္အထိ ေနာက္က်တာ ပံုမွန္ပါ။
ကေလးေကာင္းေနသမွ် ေစာင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ေကာင္းတယ္ဆိုတာ လႈပ္မယ္။ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းမွန္မယ္ဆိုတာကိုေျပာတာျဖစ္တယ္။ ေရျမြာမေပါက္ရင္ ေစာင့္ႏိုင္တယ္။
သားအိမ္ပြင့္ေဆးကို ထိုးမွာ မဟုတ္ဘူးထင္တယ္။ ေသြးေၾကာထဲသြင္တာနဲ႔ သားအိမ္ဝမွ ေဆးျပားထည့္တာ တခုခုျဖစ္ျဖစ္၊ ၂ ခုလံုးျဖစ္ျဖစ္လုပ္ပါတယ္။
OG ကေနလုပ္တာအတြက္ ဘာမွ မစိုးရိမ္ရပါ။
ကေလးဟာ ၉ လေက်ာ္တာနဲ႔ ဦးေႏွာက္က အျပည့္ဖြံ႔ျဖိဳးျပီးပါျပီ။ ေမြးဖြါးခ်ိန္မွာ အခ်ိန္ၾကာ-မၾကာကေတာ့ သက္ေရာက္မႈရွိမယ္။ ဒါက ဥာဏ္ရည္နဲ႔ေတာ့ မဆိုင္ပါ။
ရိုးရိုးေမြဘို႔ဆိုတာ အသက္နဲ႔မဆိုင္လွပါ။ အရိုးကြင္းက်ဥ္းတာ၊ အခ်င္းေနရာေအာက္က်တာနဲ႔ ကေလး အေနအထားမမွန္တာေတြေၾကာင့္သာ ခြဲေမြးပါမယ္။ သားဦးမွာ သားအိမ္ညွစ္အားလဲ နည္းစရာအေၾကာင္းမရွိပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ