အၾကမ္းဖက္မႈကို အႏိုင္ယူမည့္ ပညာေရး

ရည္မြန္ေအာင္

အစၥလာမ္၀ါဒီ ဘိုကိုဟာရမ္ အဖဲြ႕က ေက်ာင္းသူ (၂၀၀)ေက်ာ္ ကို ျပန္ေပးဆဲြခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းေဒသရွိ ပညာေရး အေဆာက္အဦမ်ား ၿခိမ္းေျခာက္ခံေန ရၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာက သတိထားမိလာခဲ့သည္။ ဘိုကိုဟာရမ္အဖဲြ႕၏ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား အစိုးရ သည္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ျပည္နယ္တခ်ဳိ႕တြင္ အေရးေပၚ အေျခအေန ထုတ္ျပန္ထားရသည္။ အေရးေပၚ အေျခ အေန ထုတ္ျပန္ ထားေသာေၾကာင့္ စာသင္ၾကားမႈမ်ား ရပ္ဆုိင္းေနမည္ဟု ထင္စရာရွိပါသည္။ မဟုတ္ ပါ။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံရွိ ပညာေရးဆုိင္ရာ အေဆာက္အအံုတခ်ဳိ႕မွာ အေရးေပၚ အေျခအေနကို ဂ႐ုမထား အား၊ ပညာသင္ၾကား ပု႔ိခ်ျခင္းမ်ားကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကပါသည္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္း အရာမ်ားမွာ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားရွိ တကၠသိုလ္တစ္ခု၏ အဓိပတိက ပညာေရးက႑ကို ကာကြယ္ရန္ လိုအပ္ပံု အေၾကာင္း ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားရွိ ျပည္နယ္ ႏွစ္ခုမွ မိန္းကေလး (၃၀၀) နီးပါး ျပန္ေပးဆဲြခံခဲ့ရ ၿပီးေနာက္ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားရွိ အေျခအေန မွန္မ်ားကို တစ္ကမာၻ လံုးက သိရွိလာခဲ့သည္။ ႏိုင္ဂ်ီးရီး ယား ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ေတာ့ ယင္းကိစၥ မွာ မ်ားစြာ မဆန္းလွေခ်။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ အစုလိုက္ အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈ မ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည္မွာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ မိခင္မ်ား၊ ဖခင္မ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရ ၿပီး အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူမ်ားမွာလည္း အ ေၾကာက္တရား၊ စိတ္ပ်က္မႈမ်ားျဖင့္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ေနရသည္။

မၾကာေသးမီရက္မ်ားအတြင္း ကၽြန္ ေတာ္ဟာ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို တုံ႔ျပန္ရန္ႏွင့္ ေျဖသိမ့္မႈ ေပးရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး တက္ၠသိုလ္က ဖဲြ႕စည္း ေပးထားေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုင္ရာ ေရွ႕ ေဆာင္အဖဲြ႕ တစ္ခုမွာ ပါ၀င္ခြင့္ရခဲ့သည္။ သားျဖစ္သူ၊ ခင္ပြန္းျဖစ္သူမ်ား မည္ကဲ့သို႔ သတ္ ျဖတ္ခံခဲ့ရသည္၊ ေက်းရြာေတြ ျပားျပား၀ပ္ေအာင္ မည္ကဲ့သို႔ ဖ်က္ဆီးခဲ့ရသည္ အစရွိသည့္ ကိစၥ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ဳိးသမီး မ်ားက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေျပာခဲ့သည္။ အေမရိကန္ တကၠသိုလ္မွာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးကိုေတာ့ ကယ္တင္ရန္မတတ္ႏိုင္ပါ။ ယင္းေၾကာင့္ အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ထား သည့္ ျပည္နယ္သံုးခုအနက္ တစ္ခု ျဖစ္ သည့္ အဒါမာ၀ါ ျပည္နယ္အတြက္သာ အဓိကထား လုပ္ေဆာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္ သည္ အဒါမာ၀ါျပည္နယ္တြင္ အၾကမ္းဖက္မႈ ေလ်ာ့က်သြားၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရး အတြက္ ႏွစ္သိမ့္မႈမ်ားေပးမည့္ အဒါမာ၀ါၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေရွ႕ ေဆာင္အမည္ရွိ စီမံကိန္းကိုအေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနပါသည္။

အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ မီဒီယာမ်ား ကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားရွိ ေနေသာေၾကာင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို ပိတ္ထားရမည္ဟု ထင္ၾကပါမည္။ မပိတ္ထားႏိုင္ပါ။ ပိတ္ထားရန္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားရွိ ပညာေရးသမားမ်ားသည္ မိန္းကေလးငယ္မ်ား၊ ေယာက်္ားေလးငယ္မ်ား ၏ ပညာေရးအတြက္ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မႈမ်ား ရွိေနလင့္ ကစား ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကဆဲျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္ တကၠသိုလ္ ဆုိလ်င္လည္း ဘိုကိုဟာရမ္အဖဲြ႕က မုန္းတီးလွသည့္ အေနာက္တိုင္းပညာေရးကို ကိုယ္စားျပဳေနေသာ အင္စတီက်ဴးရွင္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ တကၠသုိလ္ကို ဒုတိယသမၼတ ေဟာင္း အတီကူအဘူေဘကာက ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

တကၠသုိလ္ အျပင္ မူႀကိဳေက်ာင္းမ်ား၊ မူလတန္းေက်ာင္းႏွင့္ အလယ္တန္းေက်ာင္း မ်ားကိုလည္း ပူးတဲြ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့သည္။ အဒါမာ၀ါ ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ယိုလာတြင္ အေျခစိုက္ၿပီး ပညာေရးဆုိင္ရာ လႈပ္ရွားမႈ မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။သတင္းမီဒီယာမ်ား၏ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို ၾကည့္လုိက္လွ်င္ ျဖင့္ ေဒသ တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ ကေမာက္ကမ မႈမ်ားသာ ရွိလိမ့္မည္ဟုထင္စရာရွိပါ သည္။မဟုတ္ပါ။ ပညာေရး သမားမ်ား မွာ သတိ၀ီရိယထားၾကပါသည္။ ညမထြက္ရ အမိန္႔ကို မလြန္ဆန္ၾကပါ။

လံုၿခံဳေရး အေစာင့္အၾကပ္မ်ား

တကၠသိုလ္သည္ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ အမ်ဳိး သားမ်ားပါ၀င္ေသာ လံုၿခံဳေရး အေစာင့္အၾကပ္ ငါးရာေက်ာ္ကို ငွားရမ္းထားပါသည္။ အေစာင့္ အၾကပ္မ်ား သည္လည္း အေနာက္တုိင္း ပညာေရးကို သင္ယူခြင့္ ရွိေနပါသည္။ ၎ တို႔သည္ တကၠသိုလ္၀င္း ႏွစ္ခု၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ အေဆာင္မ်ားကိုေစာင့္ေရွာက္ ရပါသည္။

ယခုအပတ္တြင္ပင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တက္ၠသိုလ္သည္ ဘဲြ႕ႏွင္း သဘင္အခမ္းအနား ကိုက်င္းပခဲ့သည္။ အခမ္းအနားသို႔ ကမာၻ တစ္၀န္းမွလူပုဂ္ၢိဳလ္ (၄၀၀၀)ေက်ာ္တက္ ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဧည့္သည္အျဖစ္ အာဖရိက သမဂၢဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး ေဟာင္း ဂၽြန္ဆုိင္မန္ လည္း တက္ေရာက္ခဲ့သည္။

ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္ အခမ္းအနားတြင္ အခမ္းအနား အဖြင့္ႏွင့္ အပိတ္မိန္႔ခြန္း ေျပာဆုိခြင့္ ရရွိသူမွာ လိုနာတာ ႏုိဆူျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား ကိုယ္စားေက်းဇူးတင္စကား ေျပာဆုိခြင့္ရရွိသူမွာ အိုဒဲရာ အိုကက္ပူတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ဦးစလံုးမွာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္ၾက သည္။ တကၠသိုလ္တက္ေရာက္စဥ္ အတြင္း ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ား ေၾကာင့္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ ျပႆနာမ်ားကို ပိုမိုသိ နားလည္လာခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းေၾကာင့္ ဘဲြ႕ရရွိၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံ၏ျပႆ နာမ်ားကိုေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ မည္ကဲ့သို႔ေျဖ ရွင္း ရမည္ကို သိရွိလာခဲ့ေၾကာင္း ႏွစ္ဦး စလံုး က ေျပာဆုိခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္ကေတာ့ လံုၿခံဳေရးကို လုံၿခံဳ ေရးတပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ားက အကာအကြယ္မေပးႏိုင္၊ ဖြ႕ံၿဖိဳးေရး ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိင္ရာ အစီအစဥ္ မ်ားက သာ ဖန္တီးေပးႏိုင္မည္ဟု ယူဆထား သည္။

ညီၫြတ္ေရးအဖဲြ႕မ်ား

ကမာၻေပၚတြင္ အဆင္းရဲဆံုးဟု ယူဆလုိ႔ရမည့္ ေဒသရွိ ေဒသဆုိင္ရာ အမ်ဳိးသမီး မ်ား ၀င္ေငြအနည္းအက်ဥ္း ရရွိလာေရး အတြက္ စြန္႔ဦး တီထြင္စြမ္းရည္ သင္ၾကား ေပးေသာ စီမံကိန္းတစ္ခုေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ မ်က္စိပြင့္ နားပြင့္ျဖစ္ခဲ့ရပံုကို ေျပာျပခ်င္ပါ သည္။ အမိုးမရွိေသာ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ခုတြင္ အမ်ဳိးသမီး (၈၀) ဦးခန္႔ႏွင့္ ဆံုေတြ႕ခဲ့ရသည္။စြန္႔ဦးတည္ထြင္မႈဆုိင္ရာေလ့က်င့္သင္ၾကားမႈမ်ား အေျခအေန မည္သို႔ ရွိသနည္း၊ ဘာေတြကို သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ ေနသည္ အစရွိသည့္ ေမးခြန္းမ်ားကို ေမး ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူတို႔၏ အေျဖမ်ားေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ အံ့ၾသခဲ့ရသည္။ စြန္႔ဦး တီထြင္မႈဆိုင္ရာ ေလ့က်င္သင္ၾကားမႈကို ယခင္က မလုိခ်င္ခဲ့ေၾကာင္း သူတုိ႔ကေျပာဆုိခဲ့သည္။

သူတို႔တတ္ေျမာက္ခ်င္သည္က အဂၤလိပ္စာသာျဖစ္သည္။အဂၤလိပ္စာမွ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား၏ ႐ုံးသံုး ဘာသာ စကား ျဖစ္သည္။ ဘာသာစကားသစ္ တတ္ေျမာက္ခ်င္ရျခင္း မွာ သားသမီးမ်ားအား စာဖတ္ျပႏုိင္ေစ ရန္ ျဖစ္သည္။ေခတ္သစ္ပညာေရးကိုတတ္ေျမာက္မွသာလ်င္ အနာဂတ္ ေကာင္းမည္ဟု သူတို႔က ယံုၾကည္ထားသည္။

လြန္ခ့ဲေသာ လတြင္ အဒါမာ၀ါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေရွ႕ေဆာင္ အဖဲြ႕သည္ အားကစားမွ တစ္ဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေရး ေရွ႕ေဆာင္ အဖဲြ႕၀င္ ငါးဆယ္ဦးတုိ႔ႏွင့္ တကၠသိုလ္၀န္း အတြင္း ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြး ခဲ့သည္။ အဖဲြ႕၀င္မ်ားမွာ ပညာ အနည္းငယ္ တတ္ေသာ္ လည္း အလုပ္မရွိၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ သူတုိ႔ထဲမွ ထက္၀က္ခန္႔မွာ အလယ္တန္းေက်ာင္း သုိ႔မဟုတ္ အထက္တန္းေက်ာင္း တက္ေရာက္ ေနစဥ္တြင္ ေက်ာင္း ထြက္သြားၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ သူ တို႔ထဲမွ (၁၀) ရာခိုင္ႏႈန္း မွာလည္း မူလတန္း ပညာေရးပင္ ၿပီးဆံုးေအာင္ တက္ေရာက္ၾက သူဖူးသူမ်ား မဟုတ္ၾက။ သူတုိ႔ကဲ့သို႔ လူငယ္ မ်ားသည္ ဘိုကိုဟာရမ္ အဖဲြ႕ႏွင့္ အျခား အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႕မ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ေျခ အမ်ားဆံုးလူငယ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။

ယင္းကဲ့သုိလူငယ္ေလးမ်ား လမ္းမေပၚမေရာက္ဘဲ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း၀င္ျဖစ္လာေရး အတြက္ တကၠသိုလ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေကာင္စီ သည္ ယင္းလူငယ္ေလးမ်ားပါ၀င္ေသာ ေဘာလံုးႏွင့္ ေဘာ္လီေဘာအဖဲြ႕မ်ား ဖဲြ႕စည္း ကာ တကၠသိုလ္၀င္းအတြင္း တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ၿပိဳင္ပဲြ မ်ား ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ အဖဲြ႕ေလးမ်ား တြင္ ဘာသာ အစံု၊ အလႊာအစံုႏွင့္ လူမ်ဳိးစု အစံုမွ လူငယ္မ်ားပါ၀င္ေသာေၾကာင့္ ညီၫြတ္ေရး အဖဲြ႕မ်ားဟု ေခၚဆို ခဲ့ၾက သည္။

စာမတတ္ေျမာက္ျခင္းႏွင့္ လစာမရေသာ ဆရာမ်ား

အားကစားဆိုင္ရာ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္မရွိေသာ လူငယ္မ်ား ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ သူတို႔၏ စြမ္းရည္ မ်ား အတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ထြက္ေပါက္ မ်ားရွိလာခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ အဒါမာ၀ါၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေရွ႕ေဆာင္အဖဲြ႕သည္ ယင္းလူငယ္မ်ားကို အားကစားခ်ည္းပဲ မလုပ္ကိုင္ေနေစခဲ့ပါ။ နားလည္မႈႏွင့္ သည္းခံမႈဆုိင္ရာ သင္တန္းမ်ားကိုလည္း ပို႔ခ်ေပးခဲ့သည္။

ေတြ႕ဆံုပဲြမ်ားတြင္ လူငယ္မ်ားသည္ ေလးနက္ေသာ ေမးခြန္းမ်ားကိုေမးျမန္းခဲ့ၾက သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရရွိတဲ့ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း တစ္ခုမွာ မည္သည့္အရာမွ မတုိးတက္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိဖုိ႔ ဘယ္လုိ ထည့္၀င္ သယ္ပိုးမလဲ”” အစရွိသည့္ေမးခြန္း မ်ားကို ဒယ္နီယယ္ဆုိသူ လူငယ္တစ္ဦးက ေမးျမန္းခဲ့သည္။

အားကစားမွတစ္ဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရေအာင္ႀကိဳးပမ္းေရး ေရွ႕ေဆာင္ အဖဲြ႕၏ အဖဲြ႕၀င္ လူငယ္ေလးမ်ားအား စစ္တမ္းေကာက္ ယူၾကည့္ရာ သူတို႔က ပညာေရးကို ပထမဦးစားေပးအျဖစ္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ တကၠသိုလ္ အေျခစိုက္သည့္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသတြင္ ပညာ ေရးအဆင့္မွာ အေတာ္ေလးကိုနိမ့္က်သည္ ဟု ဆိုလုိ႔ရ သည္။ အဒါမာ၀ါ ျပည္နယ္တြင္ စာမတတ္ေသာ လူငယ္ (၇၅) ရာခိုင္ႏႈန္းရွိ ေနသည္။ ကေလး ေမြးဖြားစဥ္ မိခင္ေသဆံုးမႈႏႈန္းမွာကမာၻေပၚတြင္အျမင့္ဆံုးျဖစ္ေသာ္လည္း ပညာေရးဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္မွာမူ အနိမ့္ ဆံုး ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ မူလတန္းသင္ ဆရာမ်ား မွာလည္း လစာမရရွိသည္မွာ (၁၈) လရွိေန ၿပီျဖစ္သည္။

ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားသည္ အာဖရိကတြင္ လူဦးေရ အမ်ားဆံုး ႏုိင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) အတြင္း တတိယ ေျမာက္ အႀကီးဆံုး စီးပြားေရးကို ပိုင္ဆုိင္သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။ အက်ဳိး ဆက္အျဖစ္ အနာဂတ္မရွိေသာ လူငယ္မ်ဳိး ဆက္တစ္ခုလည္း ရွိလာမည္ျဖစ္သည္။ ယင္း လူငယ္မ်ားအား အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အကူအညီမ်ားမေပးႏိုင္ပါက စိတ္ပ်က္မႈ၊ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္ လာသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသာလ်င္ ယင္းလူငယ္ေလးမ်ားအတြက္ ထြက္ေပါက္ျဖစ္ လာမည္ျဖစ္သည္။

Ref: Nigerians defy terror to keep learning:BBC
The Messenger Journal
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အကြောင်းအရာများ...