ကားဘီး ေလေပါင္စစ္သလိုုပဲ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းတာက ဘာအေရးႀကီးသလည္း
ေမာ္ေတာ္ကားနဲ႔ အေ၀းေျပးခရီးသြားတဲ႔အခါ ကားဘီးေတြရဲ႔ က်န္းမာေရးအတြက္ ကားဘီးေလေပါင္ကိုု စစ္ေလ႔ရိွႀကပါတယ္။ လူနာေတြကိုု ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းတာကေတာ႔ သိႀကတဲ႔အတိုုင္း ဆရာ၀န္အမ်ားစုုရဲ႔ အလုုပ္ပါပဲ။ အထူးသျဖင္႔ စာေရးသူလိုု ႏွလံုုးေရာဂါ အထူးကုုတဲ႔သူမ်ားအတြက္ကေတာ႔ လူနာတိုုင္း ကိုု ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တုိုုင္းရပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင္႔ကေတာ႔ ကိုုယ္တိုုင္ေတာ႔ တိုုင္းစရာ မလိုုပါဘူးေပါ႔။ ဆရာမသူနာျပဳေတြကပဲ တိုုင္းေလ႔ ရွိပါတယ္။ လူမနာရင္ေကာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ မတိုုင္းသင္႔ဘူးလား လိုု႔ ေမးခ်င္ ေမးႀကမွာပဲ။ လူမမာ မျဖစ္ခင္ မာတုုန္းမွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းရင္ေတာ႔ ေစ်းခ်ိဳပါတယ္။ မမာတဲ႔အထိ ေစာင္႔ေနမိရင္ေတာ႔ သိပ္ေနာက္က်သြားႏိုုင္ပါတယ္။
လူနာေတြကိုု ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းတဲ႔အခါတိုုင္း ကြယ္လြန္သုူ စာေရးသူရဲ႔အဖိုုးကိုု သတိရမိပါတယ္။ အဖိုုးက ေသြးတိုုးေရာဂါရွိေတာ႔ စာေရးသူက ေသြးေပါင္ခ်ိန္ မွန္မွန္တိုုင္းဖိုု႔ေျပာတဲ႔အခါ “ေသြးေပါင္တိုုင္းရင္ တက္ေနမွာစိုုးလိုု႔ မတိုုင္းဘူး” လိုု႔ ေျပာေလ႔ ရွိပါတယ္။ သူလည္း ႏွလံုုးေရာဂါနဲ႔ ဆံုုးပါးသြားခဲ႔တာ ႀကာပါျပီ။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကေတာ႔ တက္ေနရင္ တိုုင္းတိုုင္း မတိုုင္းတိုုင္း တက္ေနမွာဆိုုေတာ႔ ေသြးေပါင္ ခ်ိန္တိုုင္းရင္ေတာ႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တက္မတက္သိျပီး လိုုအပ္ရင္ ကုုသမႈကိုု ေစာေစာရႏိုုင္တာေပါ႔။
အသက္ ၄၀ ေက်ာ္သူေတြ အေနနဲ႔ကေတာ႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကိုု ႀကံဳရင္ တိုုင္းႀကည္႔သင္႔ပါတယ္။ မႀကံဳရင္လည္း အတင္းႀကံဳျပီး ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တိုုင္းသင္႔ပါတယ္။ ေနလိုု႔ေကာင္းေနပါတယ္ဆိုုျပီး ဆင္ေျခ ေပးသူေတြက အမ်ားႀကီးရွိမယ္ ထင္ပါတယ္။ ေသြးတိုုးေရာဂါဟာ အသံတိပ္ လူသတ္သမား တစ္ေယာက္ပါ။ ဘာလိုု႔လည္းဆိုုေတာ႔ ေလျဖတ္၊ ႏွလံုုးေရာဂါရမွ ေသြးတိုုးတယ္ဆိုုတာ သိတဲ႔သူေတြက ကမၻာတစ္လႊားမွာဆိုုရင္ သန္းနဲ႔ခ်ီပါတယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းတာဟာ ကားဘီးကိုု ေလေပါင္စစ္သလိုုပဲ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ရင္း ကိုုယ္႔အတြက္ အသက္ကယ္ဖိုု႔ လမ္းေပၚလာတာ ျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။
ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းတဲ႔စက္ တီထြင္ခဲ႔တာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၀ ေလာက္ ႀကာပါျပီ။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းတဲ႔ ကိရိယာကိုု ႀသစႀတီးယားႏိုုင္ငံသား ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတစ္ဦးက ၁၈၈၁ ခုုႏွစ္မွာ တီထြင္ခဲ႔တယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ၁၉၀၁ ခုုႏွစ္ေရာက္မွ Harvey Cushing ဆိုုတဲ႔ အေမရိကန္ ဦးေဏွာက္ခြဲစိတ္အထူးကုု တစ္ဦးေႀကာင္႔ ေဆးပညာေလာကမွာ ေရပန္းစားလာတာပါတဲ႔။ Cushing ဆိုုတဲ႔ ဆရာ၀န္ကေတာ႔ ကိုုယ္ထဲမွာ စတီးရိြဳက္ဓာတ္ေတြမ်ားရင္ လူ၀ႀကီးျဖစ္္ျပီး ေသြးေပါင္ေတြတက္တဲ႔ေရာဂါ (Cushing syndrome) ကိုုလည္း ေတြ႔တဲ႔သူျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္ၚတဲ႔ကိရိယာကိုု Sphygmoanometer စေဖဂမိုုမန္ႏိုုမီတာ လိုု႔ ေခၚပါတယ္။ ဂရိဘာသာစကားအရ Spaygmos စေဖဂေမာ႔စ္ ဆိုုတာက ေသြးခုုန္ခ်က္၊ manometer မန္ႏိုုမီတာဆိုုတာက ဖိအားကိုုတိုုင္းတဲ႔ကိရိယာကိုု ေခၚတာပါ။
သာမာန္လူေတြေတာင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းစက္ကိုု သိႀကပါတယ္။ အရင္တုုန္းက ျပဒါးနဲ႔လုုပ္ထား တဲ႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္စက္ေတြကိုု သံုုးႀကေပမယ္႔ အခုုခတ္မွာေတာ႔ အလိုုအေလွ်ာက္တိုုင္းတဲ႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ စက္ေတြ ေပၚလာတာေႀကာင္႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းတာ လြယ္လြယိကူကူနဲ႔ လုုပ္လိုု႔ ရလာပါတယ္။ စက္အမ်ိဳးအစားေကာင္းဖိုု႔နဲ႔ နည္းလမ္းမွန္မွန္တိုုင္းဖိုု႔ကေတာ႔ အေရးႀကီးတာေပါ႔။
ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းတဲ႔အခါ လက္ေမာင္းႏွစ္ဘက္လံုုးမွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တိုုင္းဖိုု႔ ယူေကရဲ ႔ေဆးဘက္ဆိုုင္ရာ လမ္းညႊန္မႈေတြမွာ တိုုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဘာျဖစ္လိုု႔လည္းဆိုုေတာ႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ဟာ လက္ေမာင္း တစ္ဘက္နဲ႔တစ္ဘက္ မတူပဲ ကြာေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုု ကြာေနတဲ႔အခါ မ်ားတဲ႔ဘက္ကိုုပဲ ယူရပါတယ္။ တက္ေနျပီဆိုုရင္ေတာ႔ လိုုအပ္တဲ႔ ေဆးကုုသမႈေတြကိုု လုုပ္ရမွာေပါ႔။
ဒီတစ္ပတ္ ေရးသားထားတဲ႔ Harvard Medical School ဟားဗတ္ေဆးတကၠသိုုလ္ရဲ႔ စာတမ္းတစ္ခုုအရ ဆိုုရင္ လက္ႏွစ္ဘက္မွာေသြးေပါင္ခ်ိန္က ၁၀ ထက္ပိုုျပီးကြာေနရင္ ႏွလံုုးေရာဂါျဖစ္ႏိုုင္တယ္ဆိုုတာ ႀကိဳသိပါသတဲ႔။ နည္းနည္းပါးပါးကြာတာေလာက္ကေတာ႔ ပံုုမွန္ပါပဲ အေရးမႀကီးပါဘူး။ အဲဒီ ေဆး သုုေတသနက အသက္၄၀ေက်ာ္တဲ႔ လူေကာင္းပကတိ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ ေယာက်ၤား မိန္းမ လူေပါင္း ၃၄၀၀ ကိုု ၁၃ႏွစ္ႀကာ ေလ႔လာခဲ႔တာပါ။ ေတြ႔ရွိခ်က္အရဆိုုရင္လက္ေမာင္း ႏွစ္ဘက္က ေသြးေပါင္ခ်ိန္က ၁၀ ကြာတဲ႔ သူေတြမွာ ႏွလံုုးတိုုက္ခိုု္က္မႈနဲ႔ ေလျဖတ္မႈေတြက ၄၀% နီးပါေတာင္ ပိုုမ်ားပါသတဲ႔။
လက္ေမာင္းႏွစ္ဘက္မွာေသြးေပါ္ခ်ိန္မတူရင္ေတာ႔ အဲဒါဟာ ေရွ႔ေျပးလကၡဏာမိုု႔လိုု႔ က်န္းမာေရးကိုု ဂရုုစိုုက္ဖိုု႔ သတိေပးတာပါ။ အေရးအႀကီးတာကေတာ႔ အေနအထိုုင္ အစားအေသာက္ကိုု ဆင္ျခင္ျပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ကိုုက္ညီတဲ႔ အစားအေသာက္ေတြစား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမ်ားစား၊ ကိုုယ္လက္လႈပ္ရွား မွန္မွန္လုုပ္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ေရွာင္က်ဥ္၊ အရက္ကိုု ေရွာင္ႏိုုင္ရင္ေရွာင္ မရွာင္ႏိုုင္ရင္ေလ်ာ႔ေသာက္ ဆိုုရင္ေတာ႔ ႏွလံုုးတိုုက္ခိုုက္ခံရမႈနဲ႔ ေလျဖတ္တာေတြကိုု ေ၀းေ၀းကေန ေရွာင္ႏိုုင္တာေပါ႔။
အသက္ ၄၀ ေက်ာ္သူတိုုင္း မိမိကိုုယ္ကိုု ဂရုုစိုုက္ျပီး ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကိုု တိုုင္းသင္႔ပါတယ္။ စာဖတိသူေတြ လည္း မိမိရဲ႔ မိတ္ေဆြ ေဆြမ်ိဳးသဂၤဟေတြကိုုလည္း ေသြးေပါင္ခ်ိန္ဖိုု႔ တိုုက္တြန္းႀကပါ။ စာေရးသူရဲ႔ အဖိုုးလိုု “ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုုင္းရင္ တက္ေနတာ သိမွာစိုုးးလိုု႔” ဆိုုျပီးေတာ႔လည္း မလုုပ္ႀကပါနဲ႔။ “ေနလိုု႔ေကာင္းေန သားပဲ မလိုုပါဘူး” ဆိုုျပီးေတာ႔လည္း မေပါ႔ဆႀကပါနဲ႔။ ဒီဆံုုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ဘ၀တစ္သက္တာမွာ အေကာင္းဆံုုး အရင္းအႏွီးတစ္ခုုျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။ ဒီစာကိုုဖတ္ရေသးတယ္ ဆိုုရင္ေတာ႔ ေနာက္မက်ေသးပါ ဘူး။ နီးစပ္ရာ ေဆးရံုု၊ေဆးခန္း၊ ေဆြမ်ိဳး၊ မိတ္ေဆြေတြဆီမွာ ေသြးေပါင္ခိ်န္ကို တစ္ခါေလာက္ေတာ႔ အနည္းဆံုုးတိုုင္းပါလိုု႔ စာဖတ္သူအေပါင္းကိုု တိုုက္တြန္းပါရေစ။
ျမန္မာႏွလံုုးေဖာင္ေဒးရွင္း