ေကာင္းကင္ေပၚမွ လူသတ္သမား
ယခုႏွစ္ မုိးႀကိဳကာလအမီ အိမ္အ မုိးမုိးႏုိင္ရန္အတြက္ အိမ္ေထာင္ဦး စီးဦးေက်ာ္ဇင္၊ ဇနီးႏွင့္ သားျဖစ္ သူတုိ႔ ေနအိမ္ေအာက္ေျမကြက္ လပ္ေပၚတြင္ သက္ကယ္ပ်စ္ေန စဥ္ ႐ုတ္တရက္ပစ္ခ်လိုက္သည့္ မုိးႀကဳိး ထိမွန္ကာ မိသားစု၀င္သုံး ဦးစလုံးေသဆုံးခဲ့သည္။
မေကြး တုိင္းေဒသႀကီး၊ မင္းလွၿမိဳ႕နယ္၊ ရြာသာယာေက်းရြာတြင္ ေမလ ၁၈ ရက္ ညေနကျဖစ္ပြား ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး မၾကာမီေရာက္လာေတာ့မည့္ မုတ္သုံမုိးကုိ ကာကြယ္ရန္အိမ္ ေအာက္၌ သက္ကယ္ပ်စ္ေနစဥ္ မိသားစုတစ္ခုလုံးမုိိးႀကဳိးပစ္ခံခဲ့ရ ျခင္းျဖစ္သည္။
ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီးက်ဳံ ေပ်ာ္ၿမိဳ႕တြင္ေမလဆန္းကျဖစ္ ပြားခဲ့သည့္ မုိးႀကဳိးပစ္၍လူႏွစ္ဦး ေသဆုံးခဲ့ သည့္ျဖစ္စဥ္မွာလည္း ေဒသတြင္းတြင္ လူေျပာမ်ားခဲ့ သည္။ လူေသအေလာင္းျမႇဳပ္ရန္ ေက်းရြာသခ်ဳႋင္း တြင္ေျမက်င္းတူးေနသည့္ လူအုပ္စုကို မုိးႀကဳိးပစ္ၿပီးအမ်ဳိးသားႏွစ္ဦး ေသဆုံးကာ သုံးဦးဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္နာေရးတြင္ကူညီရင္း မုိးႀကဳိးေၾကာင့္ရြာသားႏွစ္ဦး၏ နာေရးထပ္မံေပၚလာသည္။ ယခုႏွစ္ ေမလ ဆန္းမွာပင္ တစ္ႀကိမ္တည္းႏွင့္လူအမ်ားဆုံး မုိးႀကဳိးပစ္ခံရသည့္ ျဖစ္စဥ္တစ္ခု ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္၀ၿမိဳ႕ တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေတာင္ယာခင္းအတြင္း အပင္ေအာက္တြင္ မုိးခုိေနသည့္ရြာသား ၁၃ဦးမုိးႀကဳိးပစ္ခံရၿပီး မီးေလာင္ဒဏ္ရာ အသီးသီးရခဲ့သည္။
‘‘၀င္မွာစုိးရိမ္ေနတဲ့ မုန္တုိင္း က ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဘာအႏၲရာယ္ မွ ေပးမသြားဘဲ အမွတ္တမဲ့ေနၾက တဲ့ မုိးတိမ္ေတာင္ေၾကာင့္ မုိးႀကဳိး ပစ္ၿပီးလူေတြေသေနတာဆယ္ဂ ဏန္းျဖစ္ေနၿပီ။ ျပည္သူလူထုေတြ အထူးသျဖင့္ ေတာင္သူဦးႀကီး ေတြ မုိးတိမ္ေတာင္သဘာ၀ကုိ နားလည္ၿပီး ကုိယ္တုိင္ကာကြယ္ ႏုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္’’ဟု မုိးေလ၀ သပညာရွင္ေဒါက္တာထြန္းလြင္ ကေျပာသည္။
ေႏြရာသီကုန္ဆုံး၍ မုိးရာ သီသုိ႔ အကူးအေျပာင္းစတင္သည့္ ဧၿပီလဆန္းမွစ၍ ေလထုမၿငိမ္မ သက္ျဖစ္ရာမွ မုိးတိမ္ေတာင္ရာ သီဥတုျဖစ္စဥ္ကုိ ေဒသအႏွံ႔တြင္ တစ္ေနရာမဟုတ္တစ္ေနရာ ယ ေန႔အခ်ိန္အထိ ဆက္တုိက္ရင္ ဆုိင္ေနရသည္။ ဧၿပီ ၉ရက္က ေန ျပည္ေတာ္ တပ္ကုန္းတြင္အသက္ ကုိးႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္တစ္ဦး မုိးႀကဳိးထိမွန္၍ ေသဆုံးခဲ့ျခင္း သည္ ၂၀၁၄ခုႏွစ္အတြက္မုိးႀကဳိး ထိမွန္၍ ပထမဆုံး လူေသဆုံးမႈ ျဖစ္ခဲ့သည္။ မုိးႀကဳိးပစ္၍ လူေသ ဆုံးမႈမွာေန႔စဥ္နီးပါးျဖစ္ေပၚေနၿပီး ၂၀၁၄အတြင္း ပထမဆုံး လူေသ ဆုံးမႈျဖစ္ခဲ့သည့္ ဧၿပီ ၉ရက္မွ ေမလ ၂၄ရက္အထိ မုိးႀကဳိးေၾကာင့္ ေသဆုံးသူမွာ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီး စုစုေပါင္း ၃၅ဦးႏွင့္ ဒဏ္ရာရရွိသူ ၂၅ဦးခန္႔ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕စာရင္းမ်ားအရ သတင္းရရွိသည္။ ထုိ႔အျပင္ မုိးႀကဳိမွ မုိးလြန္ကာလအထိ မုိးႀကဳိးထိမွန္၍ ႏွစ္စဥ္လူေသဆုံးမႈ ၇၀နီးပါး ရွိေနေၾကာင္း လူကယ္ျပန္ဌာနမွ သတင္းရရွိၿပီးမုတ္သုံအ၀င္ ေနာက္က်ျခင္းေၾကာင့္ မုိးတိမ္ေတာင္ရာသီ ကာလပိုလာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာထြန္းလြင္က သတိေပးသည္။
ေဒသတြင္း သစ္ေတာျပဳန္း တီးမႈမ်ားျပားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အပူ ခ်ိန္ပုိျမင့္လာကာ မုိးႀကဳိကာလ တြင္ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္မွေရ ေငြ႕ပါေသာေလမ်ား ၀င္ေရာက္ ခ်ိန္၌ ေလထုမၿငိမ္မသက္ျဖစ္ရာမွ တစ္ဆင့္ မုိးတိမ္ေတာင္ရာသီဥတု ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ ေရ ရွည္ရင္ဆုိင္ရႏုိင္သည့္ေဘးအႏၲ ရာယ္ျဖစ္ၿပီး သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ သည္ အဓိကတရားခံျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ေျပာ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မုိးႀကဳိးပစ္မႈအ ႏၲရာယ္ကို ႀကဳိတင္ကာကြယ္ ေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို သိရွိလုိက္ နာၾကရန္လုိသည္။
‘‘သခ်ဳႋင္းမွာ ေျမတူးေနတုန္း ႐ုတ္တရက္ လွ်ပ္ေတြလက္လာေတာ့ ဇရပ္ထဲ၀င္ေနဖုိ႔သတိေပးတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ေတြက ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးဆုိၿပီး ဆက္တူးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မုိးႀကဳိးပစ္ခ်တာ။ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း အနားကိုဘယ္ သူမွ မကပ္ရဲေတာ့ အခ်ိန္ေတြလင့္ၿပီး ေနရာမွာတင္ေသကုန္တာ’’ဟု က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕၊ ေအးရြာတြင္ျဖစ္ခဲ့သည့္ မုိးႀကဳိးေၾကာင့္ လူႏွစ္ဦးေသဆုံးမႈကို ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ေျပာသည္။
မင္းလွၿမိဳ႕နယ္၊ ရြာသာယာ ေက်းရြာတြင္အိမ္ေအာက္၌ ရွိေန သည့္ မိသားစု၀င္သုံးဦးမုိးႀကဳိးထိ မွန္၍ ေသဆုံးမႈတြင္လည္း မုိးတိမ္ ေတာင္ေၾကာင့္ ႐ုတ္တရက္ျဖစ္ လာသည့္ မုိးၿခိမ္းျခင္း၊ လွ်ပ္စီး လက္ျခင္း၊ ေလျပင္းတုိက္ျခင္းစ သည့္ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေဒသခံမ်ား သတိျပဳမိမႈနည္းပါးေၾကာင္း မင္းလွၿမိဳ႕နယ္ မုိး/ဇလ ဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကေျပာသည္။
မုိးေလ၀သပညာရွင္ေဒါက္ တာထြန္းလြင္က မုိးႀကဳိကာလမွ သည္ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံးသုိ႔ အ ေနာက္ေတာင္ မုတ္သုံေလ၀င္ၿပီး တစ္ပတ္ခန္႔ၾကာသည္အထိ မုိး တိမ္ေတာင္အႏၲရာယ္ရွိေၾကာင္း သတိေပးသည္။ အေနာက္ေတာင္ မုတ္သုံေလသည္ ယခုအခါျမစ္၀ ကြၽန္းေပၚေဒသသုိ႔ေရာက္ရွိေနၿပီး ဇြန္လဆန္းမွသာ တစ္ႏုိင္ငံလုံးသုိ႔ ၀င္ေရာက္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း မုိး/ဇလ ဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ထား သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံေဒ သအႏွံ႔တြင္ ဇြန္လလယ္ခန္႔အထိ မုိးတိမ္ေတာင္ အႏၲရာယ္သတိျပဳ ရန္လုိေၾကာင္း မုိးေလ၀သႏွင့္ဇလ ေဗဒၫႊန္ၾကားေရးဦးစီးဌာနဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္မုိးဦး ကေျပာသည္။
ယခုေနာက္ပုိင္းမုိးႀကိဳးပစ္၍ လူေသဆုံး(သို႔မဟုတ္) အိမ္မီး ေလာင္မႈျဖစ္ေပၚသည့္အမႈမ်ား တြင္ အိမ္သုံး လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား အား မုိးႀကဳိးပစ္ကာ မီးစြဲေလာင္ ကြၽမ္းျခင္းမ်ဳိး အျဖစ္မ်ားလာ ေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ မႈခင္းရဲ တပ္ဖြဲ႕မွ ရဲအရာရွိတစ္ဦးက ေျပာ သည္။ ေဒသအခ်ဳိ႕တြင္ မုိးႀကဳိး ပစ္၍ ေနအိမ္မီးေလာင္မႈ မ်ဳိးပင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေနျပည္ေတာ္ လယ္ ေ၀းၿမိဳ႕နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ကြတ္ ခုိင္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ တနသၤာရီတုိင္းေဒ သႀကီး ထား၀ယ္ၿမိဳ႕နယ္တုိ႔တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေမလ ၈ရက္ခန္႔က ျမစ္၀ ကြၽန္းေပၚေဒသမ်ားအပါအ၀င္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး သန္လ်င္ ၿမိဳ႕တြင္ မုိးသက္ေလျပင္းက်၍ေန ရာကြက္က်ား မုိးသည္းထန္စြာရြာ သြန္းခဲ့သည္။ သန္လ်င္ၿမိဳ႕တြင္ ယင္းေန႔တစ္ေန႔ တည္း မုိးႀကဳိးပစ္ ၍ လူႏွစ္ဦးေသဆုံးခဲ့ရသည္။ ေမ
လ၈ရက္ေနာက္ပုိင္း သန္လ်င္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ ဒလ၊ သုံးခြႏွင့္တြံေတးၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ မုိးတိမ္ေတာင္ျဖစ္စဥ္ေန႔ တုိင္းနီးပါးျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး တစ္ပတ္ခန္႔အတြင္း မုိးႀကဳိးပစ္၍ ေသဆုံးသူ ရွစ္ဦးရွိခဲ့ သည္။
မုိးႀကဳိးပစ္မႈအႀကိမ္အေရအ တြက္ မ်ားလာသည့္အျပင္ ဖုန္းကဲ့ သုိ႔ အိမ္သုံးလွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားေပါ ေပါမ်ားမ်ား အသုံးျပဳလာျခင္း ေၾကာင့္ သဘာ၀အေလ်ာက္ျဖစ္ လာၿပီး ဗုိိ႔အားျပင္းသည့္လွ်ပ္စစ္ လႈိင္းပါ၀င္ေသာ မုိးႀကဳိးအႏၲရာယ္ ကိုေမ့ေလ်ာ့မေနေစခ်င္ေၾကာင္း မႏၲေလးၿမိဳ႕၊ Hertz Electric Group မွ လွ်ပ္စစ္၀ိုင္ယာ ရိန္းပုိင္း ဆုိင္ရာ နည္းျပဆရာဦးတင္ေမာင္ လတ္ကေျပာသည္။
‘‘မုိးႀကဳိးမွာကိုက ဗုိ႔အားျပင္း တဲ့လွ်ပ္စစ္လႈိင္းပါၿပီးသား။ ပစ္ၿပီ ဆုိတာနဲ႔ အနီးက လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း ေတြမွာ လွ်ပ္ကူးသြားႏုိင္တယ္။ ဖုန္းေတြမွာလည္းလွ်ပ္ကူးႏုိင္တဲ့ တန္ဆာပလာေတြပါတယ္။ အသက္ အႏၲရာယ္ မျဖစ္ေအာင္ စနစ္ တက်ေနတတ္ဖုိ႔လုိပါတယ္’’ဟု ဦး တင္ေမာင္လတ္က ေျပာသည္။
ေနအိမ္ အေဆာက္အအုံ တစ္ခုခုကို မုိးႀကဳိးပစ္ပါက အ တြင္းထဲ၌ ရွိေနသူသည္ သုံးမိနစ္ (သို႔မဟုတ္) ငါးမိနစ္ခန္႔မလႈပ္ရွား ဘဲ ၀ပ္ေနရန္လုိအပ္ၿပီးလွ်ပ္ကူူး ႏုိင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားအားမကိုင္မိ ရန္လုိအပ္ေၾကာင္း ၎ကအႀကံ ျပဳသည္။
ထုိ႔အျပင္ မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းေနပါက ဖုန္းအပါအ ၀င္ အိမ္အတြင္းရွိလွ်ပ္စစ္ပစၥည္း မ်ားအားလုံးကို ပိတ္၍ ပလတ္ျဖဳတ္ ထားကာ အဓိက မိန္းခလုတ္ကုိ လည္း ခ်ထားရန္လုိအပ္ေၾကာင္း သတိေပးသည္။
‘‘ပစ္သံကို စၾကားတဲ့အခ်ိန္ ကတည္းက ၀ပ္ေနတဲ့အတုိင္းၿငိမ္ ေနဖုိ႔လုိတယ္။ ထလည္းမထနဲ႔။ ဘာပစၥည္းမွ လည္း မကိုင္နဲ႔။ မုိး ႀကဳိးပစ္လုိ႔ မီးေလာင္ေနရင္ ေတာင္ သံုးမိနစ္ေလာက္ၿငိမ္ေန ၿပီးမွ ထၿငႇိမ္းဖုိ႔လုပ္ရမယ္။ သဘာ ၀အရ မုိးႀကဳိးလွ်ပ္စစ္လႈိင္းကရွိ ေနတာေၾကာင့္ပါ’’ဟု ၎ကေျပာ ၾကားသည္။
ထုိ႔အျပင္ မုိးတိမ္ေတာင္ရာ သီဥတုအေျခအေနျဖစ္ေပၚပါက အေ၀းေျပးလမ္းမမ်ားေပၚတြင္ ေမာင္းႏွင္ေန သည့္ဆုိင္ကယ္ႏွင့္ ကားမ်ားပါရပ္ထားရန္လုိအပ္ၿပီး အဓိကအားျဖင့္ ဆီသယ္သည့္ ေဘာက္ဆာ ကားႀကီးမ်ားသည္မုိးႀကဳိးအႏၲရာယ္ရွိေၾကာင္း လွ်ပ္စစ္ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္ ကိုဉာဏ္လင္းကေျပာသည္။
‘‘သဘာ၀အရ ေလထဲက ပြတ္တုိက္မႈျဖစ္ေနတာနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ လႈိင္းက စီး၀င္ေနတာ။ လူ႔ကိုယ္ ခႏၶာကလည္း လွ်ပ္ကူးႏုိင္တာပဲ ေလ။ ရာသီဥတု အေျခအေနမ ေကာင္းရင္ ကားထဲမွာေတာင္ ဖုန္းမေျပာဘဲ ကားကို ရပ္္ထားတာ အေကာင္းဆုံးပဲ’’ ဟု ၎က အႀကံျပဳသည္။
မုိးႀကဳိးပစ္သည့္ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္သည္ သိသိသာ သာ ၿခိမ္းေျခာက္လာသည့္ သဘာ၀ ေဘး အႏၲရာယ္ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ စနစ္က်ေသာ မုိးႀကဳိးလႊဲ ကိရိယာကို ေနအိမ္အေဆာက္အ အုံမ်ားတြင္ တပ္ဆင္ထားသင့္ ေၾကာင္း ဦးတင္ေမာင္လတ္က ေျပာသည္။ ေတာနယ္မ်ားတြင္မူ မုိးႀကဳိးလႊဲ ကိရိယာတပ္ဆင္ရန္အ ခက္အခဲရွိေသာေၾကာင့္ မုိးႀကဳိး အႏၲရာယ္ကာကြယ္ေရးအခ်က္ အလက္မ်ားေလ့ လာထားေစခ်င္ ေၾကာင္း အႀကံျပဳသည္။
ဖုန္းေျပာေနသူအား မုိးႀကဳိးပစ္ ၍ ေသဆုံးသည့္ျဖစ္စဥ္သည္ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီးျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕၌ ၂၀၁၂ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးၿပီး အလြန္အမင္း စုိးရိမ္ရန္ မလုိအပ္ ေသာ္လည္း မုိးတိမ္ေတာင္ရာသီ ဥတုက်န္ရွိေနေသးေသာေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားကို မုိးရြာခ်ိန္ တြင္ သတိျဖင့္သုံးစြဲရန္လိုအပ္ ေၾကာင္း မုိး/ဇလဌာနဒုတိယၫႊန္ ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ဦးေက်ာ္မုိးဦးက ေျပာသည္။ မုိးႀကဳိးထိမွန္၍ အမ်ား ဆုံးေသဆုံးသူ မ်ားမွာ လယ္ကြင္း မ်ား၊ ကြင္းျပင္မ်ားတြင္အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ရွိေနသူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မုိးႀကဳိး အႏၲရာယ္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ေလ့လာမႈ မ်ားျပဳလုပ္ထားေစခ်င္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
‘‘မုိးတိမ္ေတာင္ေၾကာင့္ မုိး ႀကဳိးပစ္မယ့္အႏၲရာယ္ကေနာက္ ပုိင္းကာလေတြမွာ သတိထားဖုိ႔ လုိေနတယ္။ အေနာက္ေတာင္ မုတ္သုံေလ၀င္ရာ ေဒသ တစ္ ေလွ်ာက္ မုိးတိမ္ေတာင္ကလုိက္ ေနမွာ။ အခုက ျမစ္၀ ကြၽန္းေပၚမွာ ပဲရွိေနေသးတယ္’’ ဟု ဦးေက်ာ္မုိး ဦးကသတိေပးသည္။ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ တြင္ျဖစ္ေပၚေနေသာ မုန္တုိင္း ငယ္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာင္ ပုိင္းေဒသမွတစ္ဆင့္ အေနာက္ ေတာင္ မုတ္သုံေလ၀င္ခဲ့ၿပီျဖစ္ၿပီး ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚေဒသသုိ႔ေရာက္ရွိ ေနၿပီျဖစ္သည္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံးသုိ႔ အေနာက္ေတာင္မုတ္သုံေလအ ျပည့္အ၀၀င္ေရာက္ၿပီး ၁၅ရက္ ခန္႔ၾကာမွသာ မုိးပုံမွန္ရြာ၍ မုိးတိမ္ ေတ ာင္ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ေလ်ာ့ပါး မည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဇြန္လလယ္ ခန္႔အထိ မုိးတိမ္ေတာင္ အႏၲရာယ္ ရွိေနေၾကာင္း ဦးေက်ာ္မုိးဦးကသုံး သပ္သည္။
7Day Daily
No.390 Monday, May 26, 2014
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (lwanmapyay.blogspot.com)