Malaria Vaccine
အာဖရိက ကေလးငယ္ ေတြမွာ ငွက္ဖ်ား ျဖစ္တဲ့ ဦးေရ သိသိသာသာ ေလ်ာ့နည္း သြားတာကို ေတြ႔ရွိ ျပီးေနာက္မွာ UKက GlaxoSmithKline ေဆးကုမၸဏီ ဟာကမာၻ႔ ပထမဆုံး ငွက္ဖ်ား ကာကြယ္ေဆး ခြင့္ျပဳခ်က္ရဖို႔ လုပ္ေဆာင္ ေနပါျပီ။
UK ကေဆးကုမၸဏီ GlaxoSmithKline (GSK) ဟာကမာၻ႔ ပထမဆုံး ငွက္ဖ်ား ကာကြယ္ေဆး ခြင့္ျပဳခ်က္ရဖို႔ လုပ္ေဆာင္ ေနပါျပီ။ ၎ကာ ကြယ္ေဆး စမ္းသပ္ ေလ့လာမႈ အရ အာဖရိက ကေလးငယ္ ေတြမွာ ငွက္ဖ်ား ျဖစ္တဲ့ ဦးေရ သိသိသာသာ ေလ်ာ့နည္း သြားတာကို ေတြ႔ရွိရ ျပီးေနာက္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဌာနေတြမွ ထုတ္လုပ္ခြင့္ ေတာင္းခံတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာကြယ္ေဆးက အလားအလာ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္ လို႔ ကြၽမ္းက်င္သူ မ်ားက ဆိုပါတယ္။
ျခင္မွတဆင့္ ကူးစက္ တတ္တဲ့ ငွက္ဖ်ား ေရာဂါဟာ ကမၲာတဝွမ္းမွာ တစ္ႏွစ္ကို လူသိန္းေပါင္း မ်ားစြာကို ေသေစႏိုင္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါတစ္ မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါကို အျမစ္ကေန သုတ္သင္ဖို႕ ထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္ေဆးက အဓိက က်တယ္လို႔ သိပၸံပညာရွင္ မ်ားက ဆိုပါတယ္။ RTS,S လို႔ေခၚတဲ့ ဒီကာကြယ္ေဆးဟာ စမ္းသပ္မႈ မ်ားအရ ကာကြယ္ေဆး ထိုးျပီး တစ္ႏွစ္ခြဲ အၾကာမွာ အသက္ ၅လမွ ၁၇လသား က ေလးငယ္ မ်ားမွာ ကာကြယ္ေဆး မရရွိတဲ့ ကေလးငယ္ ေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ လိုက္ရင္ ငွက္ဖ်ားျဖစ္သူ ဦးေရ ၄၆% ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျပီး အသက္ ၆ ပတ္မွ ၁၂ပတ္ ေမြးကင္းစ ကေလးငယ္ မ်ားမွာေတာ့ ၂၇ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ေလွ်ာ့ခ် ေပးတာကို ေတြ႔ရွိရ ပါတယ္။ ဒီကာကြယ္ေဆးမွာ ငွက္ဖ်ားပိုး လူကို ကူးစက္တဲ့ ပထမ အဆင့္ sporozoite အေကာင္ငယ္ ေလးေတြမွာ ပါရွိတဲ့ RTS နဲ႔ S ဆိုတဲ့ ပရိုတင္းတို႔ ပါရွိျပီး လူခႏၶာကိုယ္ ခုခံအား စနစ္မွ ဒီပရိုတင္း အပိုင္းအစ ေတြကို တိုက္ဖ်က္ဖို႔ ပဋိပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ ေပးျခင္း အားျဖင့္ ငွက္ဖ်ားပိုး အႏၲရာယ္မွ ကာကြယ္ ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
GSK ဟာ RTS,S ကာကြယ္ေဆးကို Bill & Melinda Gates Foundation မွပံ့ပိုးတဲ့ အျမတ္အစြန္း အတြက္ ဖြဲ႔စည္းထားတာ မဟုတ္တဲ့ Path Malaria Vaccine Initiative (MVI) နဲ႔ ပူးေပါင္း ထုတ္လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Burkina Faso မွေဆးစမ္းသပ္မႈမွာ အဓိက တာဝန္ ယူရတဲ့ Halidou Tinto က "ေဆး႐ံု လူနာေဆာင္ ေတြမွာ ငွက္ဖ်ား လူနာ သန္းေပါင္း မ်ားစြာနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ ေနပါတယ္။ ျခင္ေထာင္ အသုံးျပဳ ျခင္းနဲ႔ အျခားနည္းလမ္း ေတြဘက္မွာ တိုးတက္မႈေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေပမယ့္ ဆိုးရြားလွတဲ့ ဒီေရာဂါၾကီးကို တိုက္ဖ်က္ဖို႔ လက္နက္ ကိရိယာ ပိုလိုအပ္ ေနတာပါ။" လို႔ေျပာသြား ပါတယ္။ ဒီငွက္ဖ်ား ကာကြယ္ေဆး စမ္းသပ္မႈဟာ အာဖရိကမွာ အၾကီးဆုံးေသာ ေဆးစမ္းသပ္ မႈၾကီး ျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံ ခုနစ္ ႏိုင္ငံမွ ကေလးငယ္ ၁၅,၅၀၀ ပါဝင္ခဲ့ ပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈ ရလဒ္ေတြကို ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံ Durban ျမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေဆးပညာ အစည္းအေဝး တစ္ခုမွာ တင္ျပခဲ့ ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
"ဒီရလဒ္ ေတြေပၚ အေျခခံျပီး GSK က၂၀၁၄မွာ ဥေရာပ ေဆးပညာ ေအဂ်င္စီ (European Medicines Agency - EMA) ထံေဆးဝါး ကြပ္ကဲမႈ ေလွ်ာက္လႊာ တင္ဖို႔ ဆႏၵရွိ ပါတယ္။" လို႔ GSK ကထုတ္ျပန္ခ်က္ တစ္ခုမွာ ေဖာ္ျပပါ ရွိပါတယ္။ GSK ရဲ႕ေျပာေရး ဆိုခြင့္ ရွိသူက AFP သတင္း ဌာနကို ေျပာၾကား ရာမွာ EMA ကိုတင္ျပ ခ်ိန္မွာ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ အတြက္ ေဆးဝါး အသစ္ ထုတ္လုပ္မယ့္ လုပ္ထုံး လုပ္နည္းလမ္း ေၾကာင္း အတိုင္း ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းခံမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ GSK ဟာဒီကာကြယ္ ေဆးကို ထုတ္လုပ္ ေနတာ ႏွစ္သုံးဆယ္ ရွိပါျပီ။ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေနာက္ထပ္ ပါရွိတာ ကေတာ့ အကယ္၍ EMA ရဲ႕ေဆးဝါး ကြပ္ကဲသူ ေတြက လိုင္စင္ ေလွ်ာက္လႊာကို ခြင့္ျပဳလိုက္ရင္ ဂ်ီနီဗာ အေျခစိုက္ ကမၲာ႔ က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ၾကီး (World Health Organization - WHO) ကဒီကာကြယ္ ေဆးကို အေစာဆုံး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ စတင္ သုံးစြဲေစရန္ ေထာက္ခံ ေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိႏိုင္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။
ႏိုင္ငံေရး သမား ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ဝန္ၾကီး Lynne Featherstone ကေတာ့ "ငွက္ဖ်ားဟာ ကမၲာတစ္ဝွမ္းမွာ ကေလးငယ္ ေတြရဲ႕ အသက္ ဇီဝိန္ေတြကို အမ်ားဆုံး ေျခြေနတဲ့ လူသတ္ေရာဂါ တစ္ခု ျဖစ္႐ံုတင္ မကဘဲ က်န္းမာေရး စနစ္ေတြ ကိုလည္း ဝန္ပိေစျပီး ကေလးငယ္ တို႔ရဲ႕ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ရာ ေရာက္တာမို႔ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ ကိုပါ ထိခိုက္ ေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ ထိေရာက္တဲ့ ငွက္ဖ်ား ကာ ကြယ္ေဆးဟာ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြမွာ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ၾကီးမား လွပါတယ္။" လို႔ဆိုပါတယ္။ "ဒါေၾကာင့္ ဒီသုေတသန ရလဒ္ရဲ႕ ပညာရပ္ ဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈကို ကြၽန္မတို႔ ၾကိဳဆိုပါတယ္။ အခ်ိန္တန္ရင္ ရလာမယ့္ ရလဒ္ အျပည့္အစံု ကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ ေစာင့္စား ေနမွာပါ။" လို႔ လည္း ထပ္ေလာင္း ေျပာဆိုသြား ပါတယ္။
Images from gdb.voanews, globalpovertyproject, globalhealth.unc, krdo. Source: bbc.co.uk
Author Tornado
MYMC