Ovulation home test မ်ိဳးဥ ထြက္-မထြက္ စမ္းနည္း (+18)

By

Mon, Sep 30, 2013 at 4:39 PM

အရင္တေခါက္က LH စမ္းျပီး တူတူေနတာေတာင္ အဆင္မေျပေသးတာရယ္၊ ကေလး မရေသးတာ ၇လ (ခုဆို ၈လ) ရွိျပီ ဆိုတာရယ္ ေမးဖူးပါတယ္။ အရင္တလလိုပဲ LH ကို (၉-၉-၂ဝ၁၃) ရက္ကေန (၁၃-၉-၂ဝ၁၃) ရက္ထိ စမ္းပါတယ္ (၂၉-၈-၂၀၁၃ မွာရာသီစ ပါတယ္) ၁၁ ရက္၊ ၁၂ ရက္က ခပ္မႈံမႈံပါပဲ။ ၁၃ ရက္ကေတာ့ ၂ ေၾကာင္းလုံး ထင္ထင္ရွားရွားပါပဲ။ ၁၄ ရက္ကေန ၁၇ ရက္ထိ တူတူေနပါတယ္။ ခု ၃၀ရက္မွာရာသီစပါတယ္။ LH အေပါင္းျပတယ္ဆိုရင္ မ်ိဳးဥေၾကြတယ္ မဟုတ္လားဆရာ။ ဒါမွမဟုတ္ မေၾကြတာေရာရွိတတ္လား။ တခုခုပဲမွားေနတာလား မသိေတာ့ပါဘူး။ ရာသီလာရင္လဲ တအားနာတတ္ပါ တယ္။ အသက္ (၁၆) နွစ္ကတဲကပါ တအားနာတယ္။ အန္လဲအန္တယ္။ ျပီးေတာ့ ဝမ္းခဏခဏ သြားပ ါတယ္။ (အရည္မဟုတ္ပါ) ရာသီစလာတဲ့ေန႔တရက္ထဲပါ ၃ ေခါက္ ၄ ေခါက္ပါ။ အဒီေန႔ဆို ေခြ်းေတြထြက္ပါ တယ္၊ စိတ္လဲတိုပါတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး ေသာက္ပါတယ္။ ဘာလုပ္ရမလဲဆရာ။

• Ovulation test အမ်ိုးသမီးမွာ မ်ိဳးဥ ထြက္-မထြက္စမ္းနည္းျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္ဘို႔ အတြက္ လိုအပ္တယ္။
• Luteinizing hormone (LH) ေဟာ္မုန္းကို ဦးေႏွာက္ေအာက္ျခမွာရွိတဲ့ (ပစ္က်ဴထရီ ဂလင္း) ကေန ထုတ္ေပးတာ ျဖစ္တယ္။
• ေယာက္်ားေတြမွာ အဲဒီ ေဟာ္မုန္းကေန က်ားေဟာ္မုန္းေခၚတဲ့ Testosterone (တက္စတိုစတီရုန္း) ထြက္လာေစေအာင္ အားေပးတယ္။
• အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ရာသီလလယ္ရက္မွာ ဒီေဟာ္မုန္းက တက္လာတယ္။ မ်ိဳးဥထြက္လာေတာ့မယ္။
• Ovulation prediction test kits စမ္းသပ္ကိရိယတစံုထဲမွာ စမ္းသပ္ေခ်ာင္းေလး ၅ ခုကေန ၇ ခုအထိပါတယ္။
• ဘယ္ရက္မွာ စမ္းရမလဲဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ရာသီလကိုသိရမယ္။ ဥပမာ ၂၈ ရက္မွာတခါလာသူအတြက္ အရင္လက ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကေနတြက္ရင္ ၁၁ ရက္ေျမာက္ေန႔ကေနစရမယ္။ ၁၁၊ ၁၂၊ ၁၃၊ ၁၄၊ ၁၅ ရက္ေတြမွာ စမ္းသင့္တယ္။
• ဆီးကို စမ္းရမဲ့အကြက္ေလးမွာထည့္လိုက္ရင္ အေရာင္ေျပာင္းလာမယ္။ အဲလို အေပါင္းျပတယ္ဆိုရင္ အဲဒီ အမ်ိဳးသမီးဟာ ေနာက္ ၂၄ ကေန ၆ နာရီအတြင္း မ်ိဳးဥ ထြက္ပါမယ္။ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူတာေတာ့ ရွိမယ္။
• ဆီးထဲမွာ (LH) ေဟာ္မုန္းက တက္လာတယ္ဆိုရင္ အေပါင္းျပပါမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန မ်ိဳးဥထြက္တယ္လို႔ မွတ္ယူႏိုင္တယ္။
• ဆီးမစမ္းခင္မွာ ေရ-အရည္ အမ်ားၾကီးမေသာက္သင့္ပါ။ တျခားေဆးေတြလဲ မေသာက္ဘဲေနဘို႔လိုႏိုင္တယ္။
• Estrogens, Progesterone, Testosterone ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္းေဆးေတြျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္တားေဆးထဲမွာ ပါတယ္။
• Clomiphene citrate (Clomid) မ်ိဳးဥထြက္ဘို႔ေပးတဲ့ေဆးဆိုရင္ LH levels ကိုပိုမ်ားေစတယ္။ စမ္းသပ္မႈမွာ ေသခ်ာေစေအာင္ ဒီေဆးမ်ိဳးကို မစမ္းခင္ ၃ ရက္ေစာျပီး မေသာက္ဘဲေနသင့္တယ္။
• မ်ဥ္း ၂ ေၾကာင္းရွိမယ္။ Test line စမ္းသပ္လိုင္းက Reference line မီရမဲ့လိုင္းတက္ နဲနဲမွန္တယ္။
• Positive result အေပါင္းျပတယ္ဆိုတာ LH surge ေဟာ္မုန္းတက္လာလို႔ေခၚတယ္။
• False positive results မွားျပီး အေပါင္းျပတာ ရွားတယ္။
• LH urine tests မ်ိဳးဥအတြက္ ေဟာ္မုန္းတက္လာမႈ စမ္းသပ္နည္းဟာ Home fertility monitors မ်ိဳးပြါးႏိုင္စြမ္း ေစာင့္ၾကည္ျခင္းနည္းနဲ႔ မတူပါ။
• Fertility monitors ဆိုတာ Digital handheld devices လက္ကိုင္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္လ္ကိရိယာျဖစ္တယ္။
• Ovulation မ်ိဳးဥထြက္မွာကို တံေတြးထဲက Electrolyte levels ဓါတ္ဆားအနည္းအမ်ား၊ ဆီးထဲက ေဟာ္မုန္း အနည္းအမ်ားနဲ႔ ကိုယ္အပူခ်ိန္ေတြကို ေစာင့္ၾကည္နည္းျဖစ္တယ္။

LH blood test ေသြးစမ္းနည္းလဲရွိတယ္။ အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္မွာ ပံုမွန္ 5 to 25 IU/L (6 and 30 U/L) ရွိတယ္။ ေယာက္်ားေတြပံုမွန္ = 7 and 24 U/L ရွိရမယ္။ 2 mIU/ml ထက္နည္းေနရင္ Hypogonadotropic hypogonadism ေရာဂါရွိေနမယ္။

LH ေတြ ပံုမွန္ထက္ မ်ားေနတာဟာ ဒါေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။
• Anorchia ေယာက္်ားအစိမရွိသူ၊
• Hypogonadism ေရာဂါ၊
• Klinefelter syndrome ေရာဂါ၊
• Menopause ေသြးဆံုးျပီးခ်ိန္၊
• Ovarian failure မ်ိဳးဥအိမ္အလုပ္မလုပ္ျခင္း၊
• Polycystic ovary disease မ်ိဳးဥအိမ္အက်ိတ္မ်ားေရာဂါ၊
• Precocious puberty အသက္ငယ္လြန္းျပီး အရြယ္ေရာက္သူ၊
• Turner syndrome ေရာဂါ၊

LH ေတြ ပံုမွန္ထက္ နည္းေနတာဟာ ဒါေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။
• Anovulatory bleeding မ်ိဳးဥမထြက္ဘဲ ရာသီသာဆင္းသူ၊
• Infertility ကေလးမရႏိုင္သူ၊
• Multiple endocrine neoplasia (MEN) (အင္ဒိုခရိုင္မ္) ေရာဂါ၊
• Ovarian cysts မ်ိဳးဥအိမ္အက်ိတ္။

LH test ကိုတတိယေန႔မွာစမ္းတယ္။ FSH test နဲ႔ Estradiol test ေတြပါတြဲလုပ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္တားေဆး၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေၾကာင့္ နည္းေနမယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ေဆးေၾကာင္း မ်ားေနမယ္။ FSH ပါနည္းေနမယ္။ LH levels နဲ႔ FSH levels ေတြကို အခ်ိဳးခ်တယ္။ အခ်ိဳး ၁ ဆိုတာ ပံုမွန္ျဖစ္တယ္။ ဆတူေလာက္ရွိေနတာကို ဆိုလိုတယ္။ Polycystic ovarian disease (PCOD) မ်ိဳးဥအိမ္မွာ အက်ိတ္ေလးေတြရွိေနသူဆိုရင္ ေျပာင္းျပန္အခ်ိဳးရွိတယ္။ LH level မ်ားေနျပီး FSH level ပံုမွန္ရွိမယ္။ ၂ ဒါမွမဟုတ္ ၂ ထက္ပိုေနမယ္။

ဒီေဟာ္မုန္းတက္လာတာမို႔ မ်ိဳးဥထြက္သူဟာ ကိုယ္ဝန္ရခ်င္ရင္ အဲဒီရက္ေတြမွာ အကာအကြယ္နည္း တခုမွမသံုးဘဲ အတူေနရမယ္။ တလနဲ႔ မရေသးရင္ ေနယက္လ၊ ေနာက္လေတြမွာ ဆက္စမ္းပါ။ လေတြၾကာလို႔မွ မရေသးရင္ နည္းလမ္းသစ္ကို ၾကံဆရပါမယ္။

• ၃ဝ% ေသာ အမ်ိဳးသမီးေတြက အဲဒီ လလယ္ရက္ အတိအက်မွာ မ်ိဳးဥထြက္တယ္။
• ၆ဝ% က လလယ္ရက္ထက္ ၁ ရက္ေစာထြက္တယ္။
• အားလံုးကို ျခံဳလိုက္ရင္ ၇၈%က လလယ္ရက္ထက္ ၂ ရက္ေစာထြက္တယ္။
• ၈ ရက္ေျမာက္ေန႔ကေန ၁၉ ရက္အတြင္းဟာ ကိုယ္ဝန္ အရႏိုင္ဆံုးရက္ေတြ ျဖစ္တယ္။
• ၈ ရက္ေျမာက္ကေန ၁၉ ရက္ေျမာက္အတြင္း “မဆက္ဆံသူ” ေတြထဲက ၄႕၇% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။
• ၈ ရက္ေျမာက္ကေန ၁၉ ရက္ေျမာက္အတြင္း “ဆက္ဆံသူ” ေတြထဲက (ကြန္ဒြမ္) နည္း၊ သုတ္ရည္ အျပင္ထုတ္နည္း သံုးသူေတြမွာ ၅႕၆% ကိုယ္ဝန္ ရၾကတယ္။
• ၈ ရက္ေျမာက္ကေန ၁၉ ရက္ေျမာက္အတြင္း ဘာအကာအကြယ္မွ မသံုးသူေတြထဲက ၁၁႕၉% ကုိယ္ဝန္ ရၾကတယ္။
• မ်ိဳးဥထြက္ရက္အတိမွာ ဆက္ဆံသူေတြ ၈-၁ဝ% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။
• မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၅ ရက္ အလိုမွာ ဆက္ဆံသူေတြ ၄% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။
• မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၄ ရက္အလိုမွာ ဆက္ဆံသူေတြ ၁၅% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။
• မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၂ ရက္အလိုမွာ ဆက္ဆံသူေတြ ၂၅-၂၈% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။

အသက္ (၁၆) နွစ္ကတဲက ရာသီလာလို႔ တအားနာတာအတြက္ ေဆးစစ္ဘို႔လိုပါမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္နဲ႔ သားအိမ္ေတြကို လက္နဲ႔ စမ္းသပ္တာအျပင္ (အာလ္ထြာေဆာင္း) ရိုက္ဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။ နာတာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္မရေသးတာဟာ အေၾကာင္း တခုတည္းကေန ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ စမ္းသပ္တာလုပ္ျပီးလို႔ ေရာဂါနာမည္သိရရင္ ထပ္ေမးႏိုင္ပါတယ္။

• Clomiphene Citrate ကေလးမရႏိုင္သူမ်ားအတြက္ေဆး
http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/clomiphene-citrate.html
• Endometriosis (1) သားအိမ္ေရာဂါ (၁)
http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/08/endometriosis-1.html
• Endometriosis (2) သားအိမ္ေရာဂါ (၂)
http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/08/endometriosis-2.html
• PMS (1) ရာသီမလာခင္ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ (၁)
http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/07/premenstrual-syndrome-pms.html
• PMS (2) ရာသီမလာခင္ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ (၂)
http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/pms.html
• Polycystic Ovarian Syndrome (PCOS) ရာသီ မမွန္ရင္ ဖတ္ပါ
http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/08/polycystic-ovarian-syndrome-pcos.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၉-၂ဝ၁၃

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အကြောင်းအရာများ...