ေခတ္အျမင္ ေခတ္အေတြးႏွင့္ ပညာေရး

ႏုိင္ငံျခားမွ ေခတၱအလည္ အပတ္ေရာက္ရွိေနေသာ အၿငိမ္း စားပါေမာကၡ ဦးႏွင္းေမာင္က ကခ်င္႐ိုးရာ အစားအစာ စားလုိသည္ ဆုိ၍ ေဒါက္ တာ ေက်ာ္ေဆြသိန္း သည္ ''မလိခူး'' ကခ်င္႐ုိးရာ စားအေသာက္ ဆုိင္သုိ႔ ႀကိဳတင္ ေရာက္ ရွိေန၏။

ထုိဆုိင္သည္ စမ္းေခ်ာင္း ၿမိဳ႕နယ္ ရွမ္းလမ္းမွတ္တုိင္၊ ဗားကရာလမ္း ႏွင့္ ကြၽန္းေတာလမ္း ေထာင့္၊ စမ္းေခ်ာင္း မီးသတ္ေဘးတြင္ တည္ရွိ၏။

ထုိဆုိင္တြင္ ကခ်င္႐ုိးရာ အစားအစာမ်ား သာမက သစ္သီး ေဖ်ာ္ရည္မ်ဳိးစုံႏွင့္ Soft Drink မ်ဳိး စုံပါရရွိႏုိင္၏။

မၾကာမီ ေဒါက္တာတင္ ေမာင္ေဆြဦးေဆာင္၍ ေခၚလာ ေသာ ဧည့္သည္တစ္စုေရာက္ရွိ လာ၏။

ထုိအုပ္စုတြင္ ပါေမာကၡ ဦးႏွင္းေမာင္၊ ဘာသာျပန္ဆရာ ေမာင္သိန္းငွက္ (ကယားျပည္)၊ အၿငိမ္းစားေက်ာင္း အုပ္ႀကီး ဦးျမသာ၊ မူလတန္းျပ ဆရာကေလးေမာင္ေရႊ ေသြးႏွင့္ ကဗ်ာဆရာေမာင္တုိင္ျပာ တုိ႔ပါဝင္၏။

'' ၾကြၾကပါ ဆရာႀကီးတုိ႔ ေနရာထုိင္ခင္း အဆင္သင့္ပါပဲ''

ေဒါက္တာ ေက်ာ္ေဆြ သိန္းက ခရီးဦးႀကိဳျပဳလုိက္၏။

စာေပေလာကတြင္ '' က ယားႀကီး'' ဟု လူသိမ်ားေသာ ေမာင္သိန္းငွက္က ေမးလုိက္၏။

''ဆရာေက်ာ္ ဘာေတြရ လဲ ေျပာျပပါဦး''

''ကခ်င္႐ုိးရာ အစားအစာ ေတြရပါတယ္။ နမူနာတစ္ခုေျပာျပ ပါ့မယ္။ ကခ်င္႐ုိးရာ ထမင္းနယ္ ဆုိတာရ ပါတယ္။ ရွတ္ဂ်မ္လုိ႔ေခၚ ပါတယ္၊ ကခ်င္႐ုိးရာ ဟင္းခတ္အ ေမႊးအႀကိဳင္ေတြ သုံးၿပီးစီမံထားပါ တယ္။ မဂရန္႔ရယ္၊ မက်န္းေစ့ရယ္၊ ဖယ္ဖယ္ရြက္ရယ္ပါပါတယ္။ အသားဟင္းနဲ႔ ထမင္းေရာနယ္ထား တာပါ။ တြဲဖက္သုံးေဆာင္ဖုိ႔ မက္လင္ခ်ဥ္ဟင္းရည္လည္း စီမံေပးပါတယ္''

''အသားက ဘာေတြရတာ လဲ''

''အစုံပါပဲ၊ ၾကက္၊ဝက္၊ ငါး၊ အမဲ၊ အစုံရပါတယ္။ ေနာက္ တစ္မ်ဳိးက ကခ်င္႐ုိးရာ ပဲပုပ္ထ မင္းနယ္ပါ၊ ပဲပုပ္ ရယ္၊ ဆားရယ္၊ ဆီေမႊးရယ္၊ ၾကက္သြန္ေၾကာ္ရယ္နဲ႔ စီမံထားတာပါ။ မွ်စ္ခ်ဥ္တုိ႔ ကမ္ခ်ီတုိ႔နဲ႔ တြဲစားရပါတယ္။ သက္ သတ္လြတ္ စားခ်င္ရင္လည္းရပါ တယ္။ ဒါမွ မဟုတ္ အသားဟင္းတစ္ မ်ဳိးနဲ႔ တြဲစားရင္းလည္း ရပါတယ္''

''ဟာ-ဟုတ္ၿပီ ႏွစ္မ်ဳိး စလုံး မွာဗ်ာ၊ အရသာမ်ဳိးစုံ ျမည္းရတာ ေပါ့''

''ရပါတယ္ ကယားႀကီး၊ မွာေပးပါ့မယ္''

ပညာေရးေလာကတြင္ ဦးျမသာအား ''ေျမေလွ်ာက္ဝိဇၨာ'' ဟု လူသိမ်ားၾက၏။ အဂၢိရတ္ ဝါသနာပါၿပီး အစဥ္ဖုိထုိးေနတတ္၍ ျဖစ္၏။

ဦးျမသာသည္ လြန္စြာအ ေမးအျမန္းထူ၏။

''ဦးႏွင္းေမာင္၊ ဆရာေတြ ရဲ႕ တာဝန္အေၾကာင္းေဆြးေႏြးပါ ဦး''

''ဟုတ္ကဲ့ ဝိဇၨာႀကီး၊ ေဆြး ေႏြးပါ့မယ္။ အေမရိကားက ဆရာ ေတြခမ်ာ အေတာ္တာဝန္ႀကီးၾက ရွာတယ္။ စာသင္သား ဗဟုိျပဳစာ သင္ခန္းစီမံခန္႔ခြဲမႈကုိလုပ္မယ္ဆုိရင္ ႀကိဳသိထားစရာေတြရွိတယ္တဲ့ဗ်။ ေက်ာင္းေတြရဲ႕ တာဝန္ကို သိရမယ္။ အေမရိကန္ဆရာေတြ ရင္ ဆုိင္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကုိ သိရမယ္။ ၿပီးေတာ့ လတ္ တေလာသင္ ႐ုိးၫႊန္းတမ္း အေျပာင္းအလဲေတြ ကုိသိရမယ္။ ပညာေရးေလာက တစ္ခုလုံးျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေနတာ ေတြကုိလည္း မ်က္ျခည္မျပတ္သိ ေနရမယ္။ သိစရာေတြ မ်ားတယ္ဗ်''

''ဒါေပါ့ဗ်ာ၊ ဆရာဆုိတာ ေလ့လာမႈအားေကာင္းရမယ္''

''ေက်ာင္းေတြကလည္း တာဝန္ႀကီးတယ္။ ပညာေရး ဆုိင္ရာ ႐ုိက္ခတ္မႈတင္မကဘူး၊ ႏုိင္ငံ ေရးနဲ႔ လူမႈေရး ႐ုိက္ခတ္မႈေတြလည္း ရွိေနတယ္၊ ေက်ာင္းဆုိတာ ဆရာနဲ႔ တပည့္ခ်ည္းပဲ ကြက္စဥ္းစားလုိ႔မရဘူး။ ဆရာနဲ႔ တပည့္က ပညာေရးရဲ႕ ဗဟုိခ်က္ ဆုိေပမယ့္ ေဘးကပါဝင္ ပတ္သက္ေနတာေတြလည္း ေမ့ထားလုိ႔မရဘူး''

''ဘာေတြမ်ားလဲ ဦးႏွင္း ေမာင္''

''ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး၊ ခ႐ုိင္အဆင့္ ပညာေရးဝန္ထမ္း၊ ဘာသာ ရပ္ကြၽမ္းက်င္သူ၊ ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ ေရး အဖြဲ႔၊ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳ အမတ္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္အဆင့္ ဥပ ေဒျပဳအမတ္ေတြ၊ မူဝါဒေရးဆြဲသူ ေတြ စသျဖင့္ အမ်ားႀကီးပါဝင္ ပတ္သက္ေနတယ္''

''ဟုတ္ကဲ့ ဦးႏွင္းေမာင္''

''ပတ္ဝန္းက်င္ ႐ုိက္ခတ္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေက်ာင္း တြင္း ျပႆနာတုိင္းကုိ ဆရာေတြအေပၚ လႊဲခ်လုိ႔ တရားမမွ်တဘူးတဲ့။ ပတ္ဝန္း က်င္ ကလည္းအေရး ႀကီးပါတယ္တဲ့။ ပတ္ဝန္းက်င္က ပညာေရးကုိ တန္ဖုိး ထားတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မ်ဳိးျဖစ္ရပါမယ္တဲ့။ ပညာ ေရး ရန္ပုံေငြ လုံလုံေလာက္ေလာက္ ရွိရပါမယ္တဲ့။ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ၊ မူဝါဒေရးဆြဲသူေတြကေအာက္ေျခက လုိအပ္ခ်က္ကုိ သိေနရ ပါမယ္တဲ့။

ဒါေတြျပည့္စုံမွ ဆရာေတြဟာ သူ ရဲ႕လုပ္ငန္းကုိ စြမ္းစြမ္းတမံ ထမ္း ေဆာင္ႏုိင္မွာပါတဲ့''

''ဟုတ္တယ္ ပံ့ပုိးမႈ လုိ တယ္။ ပံ့ပုိးမႈမျပည့္စုံရင္ မေအာင္ ျမင္ဘူး''

''ဆရာေတြဟာ ပစ္ပယ္ ထားျခင္းခံရရင္ လုပ္ငန္းမေအာင္ ျမင္ဘူးတဲ့၊ အားေပးမႈ လုိပါတယ္တဲ့။ အုပ္ခ်ဳပ္ သူေတြက အားေပးမွသင္ ၾကားေရး လုပ္ငန္းျပည့္စုံေအာင္ ျမင္မွျဖစ္ပါတယ္တဲ့''

''ဟုတ္ကဲ့ ဦးႏွင္းေမာင္''

''ဆရာေတြဟာ ေက်ာင္း သားသဘာဝကုိ နားလည္ရမယ္တဲ့။ ကေလးနဲ႔ လူႀကီးဟာ အေျခအေန တစ္ရပ္ကို တုံ႔ျပန္ရာမွာ မတူၾက ဘူး။ ကေလးမွာ သီးျခား ကုိယ္ရည္ ကုိယ္ေသြးရွိတယ္။ သီး ျခားအက်င့္ရွိတယ္။ ဒါကုိဆရာက ေလ့လာထားရမယ္။ ႀကိဳတင္သိ ထားရမယ္။ ဒါမွ သင္ၾကားေရး ေအာင္ျမင္မယ္''

''ဟုတ္ကဲ့ ဦးႏွင္းေမာင္''

''ဆုိးသြမ္းကေလးေတြကုိ ေလ့လာရာမွာ မိသားစု နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ပါသလုိ ေက်ာင္း ပတ္ဝန္းက်င္က ႐ုိက္ခတ္ မႈလည္း ပါတာေတြ႔ရတယ္တဲ့။ ဒါ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သုေတသန ေတြလည္း လုပ္ထားတယ္။ Bellon နဲ႔ Blank ဆုိတဲ့ ပါရဂူေတြ က သု ေတသန စာတမ္းတစ္ေစာင္မွာ တင္ျပခဲ့ တယ္။ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ပင္ ကုိယ္ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ေနာက္ခံ အေျခအေနဟာ အေရးပါပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ ပုိၿပီးအေရးႀကီးတာက School Climateပါတဲ့။ ဆရာ ေတြဟာ School Climate ကုိ ေကာင္း ေအာင္ လုပ္ႏုိင္ပါတယ္တဲ့။ ကေလးရဲ႕အျပဴအမူေကာင္းလာ ေအာင္ ျပဳျပင္ ထိန္းေက်ာင္းႏုိင္ပါ တယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာေတြဟာ တာဝန္ႀကီး ပါတယ္တဲ့''

''ဟုတ္တာေပါ့ ဦးႏွင္းေမာင္''

''ပါရဂူေတြ အႀကံေပးထားတာက School wide Management နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ System တစ္ခု စီစဥ္ ထားဖုိ႔ တုိက္တြန္းထား တယ္။ မူဝါဒခ်မွတ္သူေတြက သင့္ေလ်ာ္တဲ့ မူဝါဒေတြေရးဆြဲေပးမယ္၊ ဒါကုိအ ေကာင္ အထည္ေပၚလာေအာင္ဆရာ ေတြက လုပ္ေပး မယ္။ေက်ာင္းသား ေတြကလည္း ရည္မွန္း ခ်က္ျပည့္ ေျမာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္၊ ခုလုိညီညီညာညာႀကိဳးစားရင္ အဲဒီ System ေအာင္ျမင္ မယ္တဲ့''

''ဟုတ္ကဲ့ ဦးႏွင္းေမာင္''

''သူတုိ႔စနစ္မွာ Observable Teacher Behaviours ဆုိ တာရွိတယ္။ အဲဒါေတြက ဆရာ ေတြနဲ႔ဆုိင္တယ္။ ဒီအခ်က္ေတြက Positive Climate ကုိရေစတယ္။ ဆရာေတြဟာ ဒါေတြကုိ ေလ့လာ ထားရမယ္တဲ့''

''ဘာေတြမ်ားလဲ၊ေျပာျပ ပါဦး ဦးႏွင္းေမာင္''

''ဒီအခ်က္ေတြက Sincerity Positive Expectation Respect Tolerace Concern Cooperation Credibility Consistency တဲ့၊ ဒီအခ်က္ေတြနဲ႔ ျပည့္စုံရင္ Positive Climate ျဖစ္လာမယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ ေလ့ လာသင္ယူမႈေအာင္ျမင္ေစမယ့္ စာသင္ခန္းပတ္ဝန္းက်င္ အေနအ ထားကုိ ရရွိေစမွာျဖစ္ပါ တယ္တဲ့''

''ဟုတ္ကဲ့ ဦးႏွင္းေမာင္''

''ဆရာေတြဟာ မိမိကုိယ္ မိမိယုံၾကည္ရမယ္၊ မိမိမွာသင္ၾကား ေရးစြမ္းရည္ရွိတယ္ဆုိတာ လက္ခံရမယ္၊ တစ္ခါတေလတခ်ဳိ႕ ကေလး ကုိ စာသင္လုိ႔မရမယ့္ကေလးဆုိၿပီး ယူဆတာရွိတယ္၊ တကယ္ေတာ့ အဲသလုိ မယူဆရဘူး၊ ႀကိဳးစားသင္ ရမယ္။ အဲသလုိ ကေလးမ်ဳိးကုိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ သင္ႏုိင္ရမယ္လုိ႔ ဇြဲရွိရွိ ႀကိဳးစားရမယ္၊ ဒါမွ ဆရာ ဟာ ေအာင္ျမင္တဲ့ ဆရာေကာင္း ျဖစ္မယ္တဲ့''

''ဟုတ္ကဲ့ ဦးႏွင္းေမာင္''

''သင္ၾကားေရး ေအာင္ျမင္ ဖုိ႔ သုေတသီေတြအမ်ဳိးမ်ဳိးႀကံဆၾကတယ္၊ Supportive Approach ေတြ ေတြးေတာ ႀကံစည္ၾကတယ္၊ Purkey နဲ႔ Novak ဆုိတဲ့ ပါရဂူ ႏွစ္ဦးက ပညာေရး သေဘာတရား တစ္ခု တီထြင္ထားတယ္၊ Invitational Tbachina တဲ့၊ ဒီသေဘာ တ ရားက Self-concept Approach ျဖစ္တယ္။ ဒီသေဘာတရားက Basic Principle ေလးခု ေပၚမွာ အေျခခံထားတယ္''

''ဘာေတြမ်ားလဲ ဦးႏွင္း ေမာင္''

''ပထမအခ်က္က ကေလးတုိင္းဟာ စြမ္းေဆာင္ရည္ ရွိတယ္။ သာတူညီမွ် အခြင့္အေရးေပး ရမယ္တဲ့၊ ဒုတိယအခ်က္က သင္ၾကား ေရး ဟာ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ ရမယ့္ လုပ္ငန္းျဖစ္တယ္တဲ့၊ တတိ ယအခ်က္က ကေလးတုိင္းမွာ ပုန္း ကြယ္ေနတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ရွိ ေနတယ္တဲ့ စတုတၴအခ်က္က ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ကူညီတတ္ၿပီး အရည္အခ်င္းျပည့္ဝတဲ့ ဆရာ ေတြဟာ ကေလးေတြဖြံ႔ၿဖိဳး လာ ေအာင္စြမ္းေဆာင္ႏုိင္မႈ ရွိပါတယ္ တဲ့''

''ေကာင္းတယ္ ဦးႏွင္း ေမာင္''

''Wong ဆုိတဲ့ သုေတသီ က Invitational Teachina နဲ႔ ပတ္ သက္လုိ႔ ဥပမာတစ္ခုေပးထားတယ္၊ ဆုိၾက ပါစုိ႔၊ ဆရာတစ္ေယာက္ရဲ႕ အတန္းကုိႏွစ္စမွာေက်ာင္းသားသစ္ တစ္ေယာက္ေရာက္ လာတယ္ေပါ၊့ ေက်ာင္း သားက ဆုိးတယ္လုိ႔ နာ မည္ႀကီးတယ္။ ဆရာက ဒီကေလးကုိ ၿငိမ္ေနေအာင္ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ဆုံးမဖုိ႔ စိတ္ကူး ရင္ ဒါဟာ Invitational Teaching မဟုတ္ဘူးတဲ့၊ ဆရာက ဒီကေလးကုိ စာသင္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္ အတြင္းေျပာင္း လဲလာေအာင္ ျပဳျပင္မယ္၊ စည္း႐ုံးမယ္၊ သူ႔ကို အတန္းေခါင္းေဆာင္ လုပ္ခုိင္း ၿပီးအားေပး မယ္၊ ဒါဆုိရင္ Invitational Teaching ျဖစ္သြားၿပီးတဲ့''

''ရွင္းပါၿပီ ဦးႏွင္းေမာင္''

''ဆုိးသြမ္းတဲ့ ကေလးကို ျပဳျပင္ရာမွာအခက္အခဲေတာ့ရွိတာေပါ့၊ တစ္ခါထဲ မေအာင္ျမင္ဘူး။ ထပ္ခါထပ္ခါ ႀကိဳးစားရတယ္၊ မ ေအာင္ျမင္ ရင္လည္း စိတ္ဓာတ္မ က်ရဘူး။ ကေလးကုိလည္း ခြင့္ လြတ္ရမယ္၊ ထပ္ၿပီး ႀကိဳးစားရ မယ္''

''ႀကိဳးစားရမွာေပါ့၊ ဇြဲရွိမွ ဆရာေကာင္းျဖစ္မယ္''

''မွန္တယ္၊ ေရသာခုိခ်င္ရင္ဆရာမလုပ္နဲ႔၊ အေခ်ာင္ခုိခ်င္ရင္ ဆရာမလုပ္နဲ႔၊ ဆရာဘဝက ပင္ပန္းတယ္၊ ႐ုန္းကန္ရတယ္၊ အ နစ္နာခံ ရတယ္။ စိမ္ေခၚမႈမ်ဳိးစုံ ရင္ဆုိင္ရမယ္၊ ဖိအားေပးတာခံရမယ္။ ေတာ္႐ုံဇြဲနဲ႔ မရဘူး။ ဝါသနာ ပါမွျဖစ္မွာ။ ဆရာလုပ္မယ္ႀကံရင္ မဆုံးျဖတ္ ခင္ ေသေသခ်ာခ်ာအ ခ်ိန္ယူစဥ္းစားသင့္ တယ္''

''မွန္တယ္ဗ်၊ စဥ္းစားသင့္ တယ္''

''ကဲ-ဦးႏွင္းေမာင္၊မွာ ထားတဲ့ စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္ေတြ ေရာက္လာၿပီ၊ သုံးေဆာင္ပါဦး''

''ေက်းဇူးပါပဲဗ်၊ ကြၽန္ေတာ္က ငယ္စဥ္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တာဝန္က်ဖူးတယ္၊ ကခ်င္စာကုိ စားဖူးေတာ့ မစားရတာၾကာလုိ႔ ထပ္စား ခ်င္ေနတာ''

''ဆရာတာဝန္က်တုန္းက ခပ္ငယ္ငယ္ရွိဦးမွာေပါ့''

''ဟုတ္တယ္၊ဘြဲ႕ႀကိဳဒီဂရီ ရခါစေပါ့။ မဟာဝိဇၨာကုိလုပ္သက္ သုံးႏွစ္ရမွ ျပန္တက္ရတာ။ ၿပီးမွ ပါရဂူဘြဲ႔ အတြက္ အေမရိကား သြားရ တာ''

''ဒါဆုိ ဆရာက ကခ်င္ စာတင္မကဘူး ကခ်င္မေလး လည္း လြမ္းေနလုိ႔ အလြမ္းေျပစား ခ်င္တာ ျဖစ္ မယ္ေနာ္ ဟဲ ဟဲ''

''ကယားႀကီးက တယ္ လည္း ေနာက္တတ္သကုိး၊ ဟဲ ဟဲ''

ထုိစဥ္ ေဒါက္တာပြင့္သက္ တင္ဦးေဆာင္ေသာ ဆရာဝန္မ ငယ္ငယ္ေခ်ာေခ်ာ ကေလးတစ္ သုိက္ေရာက္ ရွိလာရာ ေဒါက္ တာ ေက်ာ္ေဆြသိန္း က ေနရာထုိင္ခင္း စီစဥ္ေပးလုိက္၏။

''ေတြ႕လား ဆရာေက်ာ္က တယ္သြက္တာဗ်''

''ကြၽန္ေတာ္ငယ္ငယ္က ဆရာေက်ာ္ထက္ သြက္တာဗ် ဟဲ ဟဲ''

ဦးႏွင္းေမာင္လည္း ကုိယ္ ရည္ေသြးေျပာစကားေၾကာင့္ အား လုံးက တဝါးဝါးႏွင့္ သေဘာက် သြား ၾကေလေတာ့၏။

ေအာင္(ေဆး-၁)

ရည္ၫႊန္းခ်က္။ ။Indiana University of Pennsylvania မွ ပညာေရးပါရဂူ Professor Beatrice S Fennimore ေရး သားျပဳ စု ေသာ "Student Chntered Classroom Management" စာအုပ္ကုိမွီျငမ္းကုိးကားပါသည္။

ေစ်းကြက္ဂ်ာနယ္
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အကြောင်းအရာများ...