အေမွာင္ႀကီးစုိးရာသုိ႔ "ပညာ" မလာရ
(တစ္)
Oxford လုိ႔ဆုိလုိက္တာနဲ႔ ဒါဟာပညာနဲ႔တဲြဖက္ေနတဲ့ အရပ္ေဒသတစ္ခုရဲ႕ အမည္ဆိုတာကုိ လူတုိင္းသိ ၾကၿပီးသားပါ။ ဟုတ္တယ္ေလ။ Oxford ၿမိဳ႕ Oxford တကၠသုိလ္ဆုိတာ ကမာၻေက်ာ္ပဲ မဟုတ္ဘူးလား။ ဒါေပမဲ့ အံ့ၾသစရာေကာင္းတဲ့ သတင္းကအဲသည္သတင္းႀကီးတဲ့ Oxford University ဟာ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ မတုိင္မီတုန္းက မိန္းကေလးေတြကုိ ဘဲြ႕မေပးခဲ့ဘူးဆုိတဲ့ သတင္းပါ။ မယုံၾကည္ႏိုင္ စရာႀကီးပဲေနာ္။ အခုအေနအထားနဲ႔ကေတာ့ တျခားစီမွ တျခားစီႀကီးမဟုတ္ဘူးလား။
အခုေတာ့ Oxford မွာလူတုိင္းစာသင္လုိ႔ရပါၿပီ။ လူတုိင္းထဲမွာပါတဲ့ မိန္းမသားေတြလည္း စာသင္လုိ႔ရ ပါၿပီ။ ပညာဆုိတာ လူျဖဴ၊ လူမည္း၊ အထီး၊ အမ၊ ခရစ္ယာန္၊ အစၥလာမ္၊ ဟိႏၵဴ၊ ဗုဒၶဘယ္လုိမတူ ကဲြျပား ျခားနားမႈမ်ဳိးနဲ႔မွ မဆုိင္လူ႔ေလာကကုိ ျမႇင့္တင္ႏုိင္တဲ့ မဟာေလွကားႀကီးမဟုတ္လား။
ဒါေပမဲ့ အခုလုိဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ၿပီးတဲ့ ကမာၻေပၚမွာ ဘယ္သူေတြပညာမသင္ရ၊ ဘယ္ဝါေတြပညာမရွာရ ဆုိတဲ့ တခ်ဳိ႕တခ်ဳိ႕ေသာ လူေတြေနရာေတြရွိေနၾကေသးတယ္ဆုိတာက အံ့ၾသစရာႀကီးပါ။
(ႏွစ္)
တာလီဘန္ (Taliban) တုိ႔ႀကီးစုိးထားစဥ္တုန္းက အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အေနအထားကုိ လူတုိင္းသိ ပါတယ္။
မိန္းမမွန္ရင္ ေခါင္းကေန ေျခဖ်ားအထိ လုံၿခံဳတဲ့ဘာကာဝတ္႐ုံကုိ ဝတ္ထားရမယ္။ ေယာက်္ားေတြနဲ႔ စကားမေျပာရဘူး။ မိတ္ကပ္မလူးရဘူး။ ႏႈတ္ခမ္းနီမဆုိးရဘူး။ သီခ်င္းမဆုိရဘူး။ ေဒါက္ျမင့္ဖိနပ္မစီးရ ဘူး။ မွတ္ပုံတင္ကတ္မကုိင္ရဘူး။ ေယာက်္ားမိန္းမအတူတူတဲြမထုိင္ရဘူး။ လက္တဲြၿပီး လမ္းမ ေလွ်ာက္ရဘူး။ အဲသည့္အထဲမွာမွ အဆုိးဆုံးက ပညာမသင္ရ၊ တကၠသုိလ္မတက္ရ၊ အလုပ္မလုပ္ရပါ ဘူးတဲ့။ ကဲ၊ မဆုိးဘူးလား။ က်န္တာေတြကုိ ထားလုိက္ပါဦးေတာ့။ မိန္းမျဖစ္လုိ႔ ပညာမသင္ရဘူး၊ တကၠသုိလ္မတက္ရဘူးဆုိတာ။
အီရန္ႏုိင္ငံ ကတဲ့ေရာ။ မိန္းမဆုိရင္ ေရမကူးရပါ။ စက္ဘီးမစီးရပါ။ ကားမေမာင္းရပါတဲ့။
ကမာၻမွာ ဟုိးေလးတေက်ာ္ျဖစ္သြားခဲ့ရတဲ့ မာလာလာယူဆက္ဇုိင္း (Malala Yousafzal) ဆုိတဲ့ ပါကစၥတန္သမီးငယ္ကေလးရဲ႕ အျဖစ္ကုိပဲၾကည့္ပါဦး။ သည္သမီးငယ္ေလးက ဆြန္နီအစၥလာမ္ (Sunni Islam) ပါ။ သူ႔အျပစ္က အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးအတြက္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားတာ၊ အမ်ဳိးသမီး ေတြ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရဖုိ႔ တုိက္ပဲြဝင္တာ။ ဒါကုိတာလီဘန္ေတြက မေက်နပ္တာပါတဲ့။ အဲ့သည့္မွာ ပစ္သတ္ခဲ့တာပဲ မဟုတ္လား။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ဇူလုိင္ ၁၂ ရက္ေမြးတဲ့ သမီးေလးသူ႔အသက္ ဆယ္ငါးႏွစ္စြန္းစြန္း အခ်ိန္၊ ၂၀၁၂ ေအာက္ တုိဘာ ၉ ရက္မွာ ေသနတ္သမားက ေက်ာင္းကားနားကုိ ကပ္လာၿပီးမွ မာလာလာရဲ႕ လည္ပင္းနဲ႔ ေခါင္းထဲကုိ က်ည္ဆန္ေတြပစ္သြင္းခဲ့တာပါ။ မေသလုိ႔သာေပါ့။ ကပ္ရွ္ဝါၿမိဳ႕ (Peshawar) ကဆရာဝန္ ေတြကေခါင္းထဲက က်ည္ဆန္ကေလး တစ္ေတာင့္ကုိပဲ ဖယ္ရွားပစ္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ေတာ့မွ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ ဘာမင္ဂမ္ (Birmingham) က Queen Elizabeth ေဆး႐ုံတက္ေရာက္ၿပီး က်န္တဲ့ က်ည္ဆန္ေတြကုိ ထုတ္ယူကာ ဆက္ကုလုိ႔၊ အခုအဲသည့္မာလာလာကေလး မေသမေပ်ာက္ရွိေနခဲ့ တာ။ အျပစ္ကေတာ့ မိန္းကေလးေတြ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရေရးႀကိဳးစားလုိ႔တဲ့။ မဆန္းဘူးလား။
(သုံး)
အခုရက္ထဲမွာ ေသြးပ်က္စရာေကာင္းတဲ့ သတင္းတစ္ပုဒ္က အာဖရိကတုိက္ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယား (Nigeria) ကလာတဲ့သတင္းပါ။ ေအးေအးေဆးေဆးအိပ္ေပ်ာ္ေနၾကတဲ့ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားေတြကုိ ဝင္ သတ္တဲ့သတင္း။ စုိက္ပ်ဳိးေရးတကၠသုိလ္တဲ့။ လူတစ္ေထာင္ေလာက္ရွိတဲ့ တကၠသုိလ္တဲ့။ ညႀကီးအ ခ်ိန္မေတာ္မွာ ဘုိကုိဟာရမ္ (Boko Haram) ဆုိတဲ့ စစ္ေသြးႂကြအဖဲြ႕က ဝင္ပစ္တာ ေက်ာင္းသားငါး ဆယ္ဝန္းက်င္ေသသတဲ့။ စာသင္ခန္းေတြကုိလည္း မီး႐ႈိ႕သြားခဲ့ပါေလသတဲ့။ အျပစ္ကပညာသင္တာ။ အေနာက္တုိင္းပညာကုိ သင္တာ။ ေခတ္မီပညာကုိသင္တာ။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ ညက် အျဖစ္ဆုိး။
ဘုိကုိဟာရမ္ (Bokok Haram) ဆုိတဲ့စကားလုံးရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကုိက သူတုိ႔ေဒသဘာသာစကား Hausa Language မွာအေနာက္တုိင္းပညာေရးကုိ တားျမစ္သည္ (Westerm Education is Forbidden) လုိ႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္ဆုိလား။ ဘယ္လုိမ်ဳိးအေတြးအေခၚ အယူအဆေတြပါလိမ့္။
(ေလး)
မိန္းကေလးျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတုိ႔ပညာေရးကုိ မသင္ရဘူးတားမယ္။ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္ရာ ဘာသာ တရားမတူလုိ႔ သူတုိ႔ပညာေရးကုိ မသင္ရဘူး၊ တားဆီးမယ္။ လူမ်ုဳိးမတူလုိ႔ သူတုိ႔ပညာေရးကုိ မသင္ရ ဘူး၊ ပိတ္မယ္။ ႏုိင္ငံမတူလုိ႔ သူတုိ႔ပညာေရးကုိ မသင္ရဘူး၊ ဆုိ႔မယ္။ အဲသည့္အတားအဆီး အပိတ္ အဆုိ႔ေတြက ဘယ္သူ႔ကုိေနာက္က်ေစတာလဲ။
ဓာတုေဗဒဟာ အာဖဂန္နစၥတန္နဲ႔ မဆုိင္ဘူးလား။ ႐ူပေဗဒဟာ တာလီဘန္နဲ႔မဆုိင္ဘူးလား။ ႐ုကၡေဗဒ ဟာ အယ္လ္ကိုင္ဒါနဲ႔ မဆုိင္ဘူးလား။ ဇီဝေဗဒဟာ ပါကစၥတန္နဲ႔ မဆုိင္ဘူးလား။ စုိက္ပ်ဳိးေရးပညာဟာ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားနဲ႔ မဆုိင္ဘူးလား။ ေဆးပညာဟာ အီရန္နဲ႔မဆုိင္ဘူးလား။
မိန္းကေလးျဖစ္လုိ႔ ဂဏန္းသခ်ၤာမတြက္ရ။ မိန္းကေလးျဖစ္လုိ႔ ကမာၻ႕ေျမပုံမဆ ဲြရ။ မိန္းကေလးျဖစ္လုိ႔ ဗိသုကာဒီဇုိင္းမေရးရ။ မိန္းကေလးျဖစ္လုိ႔ သမုိင္းသုေတသနမလုပ္ရ။ မိန္းကေလးျဖစ္လုိ႔ ေဆးဝါးကု သမႈမလုပ္ရ။
ေမွာင္လုိက္တာ။ တစ္ကမာၻလုံးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြက္ကြက္ၿပီး ေမွာင္ေနတဲ့ကမာၻ။ မည္းေနတဲ့ ကမာၻ။ ပိန္းေနတဲ့ ကမာၻ။ ပိတ္ေနတဲ့ ကမာၻ။
အစြန္းေရာက္ေတြဟာ မလြမ္းေလာက္ပါဘူးဗ်ာ။
7Day Daily
No.163, October 4, 2013