ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္ျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးအက်ိဳးဆက္မ်ား
ေဆာင္းအကုန္ ေႏြအကူးသာရွိေနေသးေပမယ့္လည္း အခုတေလာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက ျမိဳ႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေနမရ ထိုင္မရနဲ႔ အေတာ္ေလးကိုပူေနပါတယ္။ ပူေနရတဲ့ၾကားထဲ ေနေရာင္ျခည္ထဲက ျမန္မာႏို္င္ငံအေပၚက်ေရာက္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္စံႏႈန္း UV index ကလည္း အေတာ္မ်ားေနတဲ့အတြက္ ေနပူထဲအလုပ္လုပ္ေနရတဲ့ ေနေရာင္ဒဏ္ခံေနရတဲ့သူေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဆိုတဲ့စကားကို ၾကားဖူးေနၾကျဖစ္ေပမယ့္လည္း အမ်ားစုကေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အေၾကာင္းနဲ႔ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးျပစ္ေတြကို အေသအခ်ာမသိၾကေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္ျခင္းႏွင့္ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ Ultraviolet ဆိုတာဟာ လိႈင္းအလ်ား 10 nm ကေန 400 nm ၾကားက ေရာင္ျခည္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔မ်က္စိဟာ လႈိင္းအလ်ား 390 nm ကေန 700 nm ၾကားကိုပဲျမင္ရတဲ့အတြက္ လူ႔မ်က္စိနဲ႔ေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကိုမျမင္ရပါဘူး။ လူေတြမျမင္ရေပမယ့္ အင္းဆက္အခ်ိဳ႕နဲ႔ ငွက္မ်ားကေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို ျမင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ အေစာကဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း လႈိင္းအလ်ား 10nm ကေန 400nm ၾကားေတြကို ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ (Ultraviolet ray) လို႔ အကုန္စုေပါင္းေခၚဆိုၾကေပမယ့္ လႈိင္းအလ်ားေတြအေပၚမူတည္ကာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို Ultraviolet, Ultraviolet A, Ultraviolet B, Ultraviolet C, Near Ultraviolet, Middle Ultraviolet, Far Ultraviolet, Extreme Ultraviolet, Vacuum Ultraviolet ဆိုျပီး အမ်ိဳးအစားထပ္ခြဲထားပါေသးတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္မ်ားဟာ ေနေရာင္မွာအဓိကအမ်ားအျပားပါ၀င္ေနေပမယ့္ ကမာၻ႔မ်က္ႏွာျပင္အထက္ ကီလိုမီတာ ၂၀ေက်ာ္ေလာက္မွာကတည္းက အိုဇုန္းလႊာ(Ozone Layer) ရဲ႕ စစ္ထုတ္ေပးလိုက္မႈေၾကာင့္ ေနေရာင္ျခည္မွာပါ၀င္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ရဲ႕ စုစုေပါင္း ၃ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာ လူသားေတြအေပၚမွာသက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ကမာၻၾကီးပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ အိုဇုန္းလႊာပါးလႊာမႈေတြျဖစ္ေပၚလာခဲ့တဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ကမာၻၾကီးေပၚကို ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သက္ေရာက္မႈေတြပိုမိုမ်ားျပားလာပါတယ္။ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ကေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈေၾကာင့္ က်န္းမာေရးျပႆနာအမ်ားအျပားျဖစ္ပြားလာရပါတယ္။
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္၏ ေကာင္းက်ိဳးမ်ား
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အမ်ားအျပားသင့္ျခင္းဟာ က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုျဖစ္ေပၚေစေပမယ့္ သင့္တင့္တဲ့ပမာဏရွိတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကေတာ့ က်န္းမာေရးအရေကာင္းက်ိဳးေတြရွိပါတယ္။
ဗိုက္တာမင္ဒီဓါတ္ - ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ အရိုးအဆစ္ေတြသန္မာဖို႔ ဖြံ႔ျဖိဳးဖို႔လိုအပ္တဲ့ ဗိုက္တာမင္ဒီဓါတ္ကို ခႏၶာကုိယ္ကဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါမွာ အကူအညီေပးပါတယ္။ ဗိုင္တာမင္ဒီဓါတ္ျဖစ္ေပၚဖို႔အတြက္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ပါတယ္။
အေရျပားေရာဂါမ်ားကိုကုသျခင္း - ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ Vitiligo(ခရုသင္း) နဲ႔ Psoriasis (ယားယံျပီးအေရျပားမ်ား အေၾကးခြံကဲ့သို႔ ကြာက်တတ္ေသာေရာဂါ) ေတြကိုကုသတဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။
စိတ္ကူးစိတ္သန္းကိုေကာင္းေစျခင္း - ေလ့လာမႈေတြအရေတာ့ ေနေရာင္ဟာ ဦးေႏွာက္မွာရွိတဲ့ အက်ိတ္တစ္မ်ိဳးကို လံွဳ႕ေဆာ္ျပီး Tryptamines ဆိုတဲ့ေဟာ္မုန္းဓါတ္တစ္မ်ိဳးကိုထြက္ရွိေစတဲ့အတြက္ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြေကာင္းေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ပိုးေသေစျခင္း - ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ ဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ဘက္တီးရီးယားလိုမ်ိဳး ပိုးမႊားေတြရဲ႕ DNAကိုဖ်က္ဆီးျပီး ေသေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ပိုးသတ္တဲ့ေနရာေတြမွာအသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ား
အေရျပားကင္ဆာ - ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ပြားရျခင္းရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းရင္းျဖစ္ပါတယ္။ အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ပြားရျခင္းစုစုေပါင္းရဲ႕ ၉၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ ေနေလာင္ျခင္းမျဖစ္ေပၚေစဘဲ အေရျပားရဲ႕ DNA ကိုပ်က္ဆီးေစႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ေန႔စဥ္ထိေတြ႔ေနရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ အားအေကာင္းဆံုးကင္ဆာျဖစ္ပြားေစႏိုင္တဲ့ အရာျဖစ္ပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္ျခင္းဟာ အဓိကအေရျပားကင္ဆာေတြျဖစ္တဲ့ Basal cell carcinoma, Squamous cell carcinoma နဲ႔ melanoma သံုးမ်ိဳးစလံုးကိုျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။
ေနေလာင္ျခင္း - ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ အေရျပားဆဲလ္ေတြကိုပ်က္ဆီးေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ေနေလာင္ဒဏ္ရာေတြျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေနေလာင္ျပီးပ်က္ဆီးသြားတဲ့ အေရျပားေနရာကို ျပန္လည္အစားထိုးဖုိ႔အတြက္ ေသြးလည္ပတ္မႈမ်ားမ်ား အေရျပားေနရာကိုသြားရတဲ့အတြက္ ေနေလာင္တဲ့အခ်ိန္မွာ အေရျပားေတြဟာ နီရဲေနတာျဖစ္ပါတယ္။
ကိုယ္ခံအားကိုက်ဆင္းေစျခင္း - ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔အလြန္အမင္းထိေတြ႔ရျခင္းဟာ ကိုယ္ခံအားကိုက်ေစႏိုင္ပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ ေနေလာင္ျခင္းကိုျဖစ္ပြားေစႏိုင္ျပီး အဲလိုေနေလာင္ျခင္းဟာ ေသြးျဖဴဥေတြရဲ႕ေရာဂါတိုက္ခိုက္ႏိုင္စြမ္းကိုက်ဆင္းေစတဲ့အတြက္ ကိုယ္ခံအားက်ဆင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ကိုယ္ခံအားစနစ္ဟာ ေရာဂါျဖစ္ပြားေစတဲ့ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဘက္တီးရီးယားေတြရဲ႕ရန္ကိုကာကြယ္ထားရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ကိုယ္ခံအားစနစ္က်ဆင္းလာတဲ့အခါမွာ ေရာဂါမ်ိဳးစံု၀င္ေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။
မ်က္လံုးထိခိုက္ျခင္း - ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာထိေတြ႔တဲ့အခါမွာ မ်က္လံုးရဲ႕တစ္ရွဴးမ်ားကိုပ်က္ဆီးေစႏိုင္ျပီး မ်က္နက္စံ၊ မ်က္စိမွန္ဘီလူး၊ ျမင္လႊာ အစရွိတာေတြကိုထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
အေရျပားအိုမင္းရင့္ေရာ္မႈျမန္ေစျခင္း - ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ အေရျပားအလႊာမွာရွိတဲ့ Collagen ဓါတ္ကိုပ်က္ဆီးေစႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အေရျပားအိုမင္းရင့္ေရာ္မႈေတြျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။ အေရးအေၾကာင္းမ်ား၊ အစက္အေပ်ာက္မ်ားႏွင့္ အေရျပားေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲျဖစ္မႈေတြဟာ အေရျပားအိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းရဲ႕ လကၡဏာေတြျဖစ္ျပီး ကာလၾကာရွည္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္တဲ့သူေတြမွာ ဒီလိုလကၡဏာေတြေတြ႔ျမင္ရတတ္ပါတယ္။
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္စံႏႈန္း (UV index)
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ကမာၻ႔မ်က္ႏွာျပင္မေရာက္ရွိခင္မွာပဲ အိုဇုန္းအလႊာက ေနေရာင္ထဲက ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဓါတ္ကိုစစ္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ အိုဇုန္းအလႊာရွိေနျခင္းေၾကာင့္သာ ကမာၻေပၚမွာသက္ရွိမ်ားရွင္သန္ေနထိုင္ႏိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ကမာၻၾကီးပူေႏြးလာတဲ့အခါမွာေတာ့ အိုဇုန္းအလႊာပါးလႊာလာျပီး ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အမ်ားအျပားပဲ ကမာၻေျမေပၚကိုသက္ေရာက္လာပါတယ္။ ကမာၻေျမေပၚကိုသက္ေရာက္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကိုေဖာ္ျပတဲ့အခါမွာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္စံႏႈန္း(UV index) နဲ႔ေဖာ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။ အိုဇုန္းလႊာရဲ႕ အထူဟာ ရာသီဥတု၊ အခ်ိန္ကာလ၊ ေနရာအေနအထားေပၚလိုက္ျပီးကြဲျပားတဲ့အတြက္ ကမာၻ႔ေနရာအသီးသီးကို က်ေရာက္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္စံႏႈန္းဟာလည္း ေနရာတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုမတူတတ္ပါဘူး။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္စံႏႈန္းကိုေဖာ္ျပတဲ့ေနရာမွာ ေရာင္ျခည္က်ေရာက္တဲ့ပမာဏအေပၚမူတည္ျပီး အေရာင္(၅)မ်ိဳးနဲ႔ ခြဲျခားပါတယ္။ အဲဒီအေရာင္ေတြကေတာ့ Green (UV index 0-2), Yellow (UV index 3-5), Orange (UV index 6-7), Red (UV index 8-10), Violet (UV index 11+) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ UV index မ်ားေလေလ က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးမ်ားေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျမိဳ႕အေတာ္မ်ားမ်ားကိုက်ေရာက္တဲ့ UV Index ကေတာ့ Red နဲ႔ Violet (8-11) ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအေပၚအေတာ္ၾကီးကို ဆိုးက်ိဳးရွိေနႏိုင္တဲ့အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ကာကြယ္ေရး
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အႏၱရာယ္က ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္သမွ် မနက္ ၁၀နာရီကေန ညေန ၄နာရီိၾကားမွာ အျပင္ထြက္တာကိုေရွာင္ပါ။ အျပင္ထြက္ရမယ္ဆိုရင္လည္း ေနေရာင္ထဲမွာအၾကာၾကီးေနတာမ်ိဳးကိုေရွာင္ျပီး အရိပ္ထဲမွာေနပါ။ ေနကာမ်က္မွန္တပ္ပါ။ ေနေရာင္ခံကရင္မ္လိမ္းပါ(ေနေရာင္ခံခရင္မ္အစား သနပ္ခါးထူထူလိမ္းတာမ်ိဳးလည္း လုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္)။ ေနပူထဲသြားတဲ့အခါမွာ အကၤ်ီလက္ရွည္၊ ေဘာင္းဘီရွည္၀တ္ပါ။ ဦးထုပ္ေဆာင္းပါ။ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေနေရာင္မခံရေအာင္ဖံုးပါ။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္ျခင္းဟာ စုပံုလာတတ္တဲ့သေဘာရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္ျခင္းကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ေနာက္က်ေနတယ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ အခုအခ်ိန္မွာစတင္ကာကြယ္ျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ပါပဲ။
Dr. Thurein Hlaing Win