Breaking Give Yourself Break...
လမ္းခြဲတယ္ ဆိုတာဟာ ခက္ခဲပါတယ္။ လမ္းခြဲၿပီးေနာက္ ရရွိလာတဲ့ စိတ္ဒဏ္ရာ မ်ားစြာထဲကေန ျမန္ျမန္ လြတ္ေျမာက္ ေစဖို႔အတြက္ စိတ္ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ကို ေလ့လာၾကည့္ပါဦး။
လမ္းခြဲလိုက္ ၾကျပီလား။ ခင္ဗ်ား အေနနဲ႔ အနားယူဖို႔ အခ်ိန္ ေရာက္လာတာကို ၾကိဳဆိုလိုက္ပါ။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ခ်စ္ၾကိဳက္ၿပီး ေနာက္မွာ လမ္းခြဲတာဟာ အလြန္တရာ ခက္ခဲ ပါတယ္။ လမ္းခြဲျပီး တဲ့အခါ အသည္းကြဲ ဒဏ္ရာ အတြက္ အနာက်က္ ေစဖို႔ တိုေတာင္း၊ ပို ေကာင္းတဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္ မရွိတာ အမွန္ပါ။ အလုပ္မ်ား ေနေအာင္ေန၊ ရည္းစားေဟာင္းကို မဆက္သြယ္ မိေစနဲ႔၊ သူငယ္ခ်င္း ေတြနဲ႔ ေလွ်ာက္ သြား၊ ငါရွင္သန္ ေနတုန္းပဲလို႔ အေခါက္တစ္ရာ ေျပာလို႔ အၾကံေပး ၾကေပမယ့္လည္း ျပီးခဲ့တဲ့ ေလ့လာမႈ ေတြအရ ဒီညႊန္ၾကားခ်က္ စာရင္း ထဲမွာ အေရးၾကီး တာတစ္ခု လိုေနပါ ေသးတယ္။
David Sbarra ဆိုသူ ဦးေဆာင္ျပီး Psychological Science အတြက္ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ ေလ့လာမႈ တစ္ခုဟာ လက္တြဲေဖာ္ ေတြနဲ႔ လမ္းခြဲခါစ လူ ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ ျပတ္စဲမႈ အေၾကာင္းကို stream-of-consciousness format နဲ႔ေလးမိနစ္ၾကာ ေျပာဆိုထား တာေတြကို မွတ္တမ္းတင္ ထားခဲ့ ပါတယ္။ ျပီးတဲ့အခါ Judge ေလးဦးကေန ျပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕self-compassion လို႔ေခၚရမယ့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အျပစ္မတင္ မေနဘဲ ကိုယ့္ကိုယ္ ကို ဘယ္ေလာက္ နားလည္ လက္ခံႏုိင္ သလဲ ဆိုတာကို သူတို႔ရဲ႕ ေျပာစကားကို လုိက္လို႔ အမွတ္ေပး ပါတယ္။ ဥပမာ အေနနဲ႔ အမွတ္ အမ်ား ဆံုးရသူ တစ္ဦးရဲ႕ ေျပာစကားကို ၾကည့္ရေအာင္။ "အဲ့ဒီအခ်ိန္ ကာလေတြ တုန္းက ငါဟာ ဒီဆိုးရြားတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳကို ခံစားေနရသူ ကိုယ္ တစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ေျပာေန မိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ သူမဆီမွာ နာက်င္ ခံစားရတယ္ ဆုိတာ လူသား တိုင္းရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳပဲ ဆိုတာ နားလည္တဲ့ စိတ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ဒါဟာ self-compassion ရဲ႕အေျခခံ သေဘာတရား ပါပဲ။ အမွတ္ အနိမ့္ဆံုး ရသူ တစ္ဦး ကေတာ့ "ငါသူ႔ကို အေ၀းကို တြန္းပို႔ လိုက္တာ ငါ့အမွားပဲ။ ဒီလို ျဖစ္ေအာင္ ငါလုပ္ခဲ့တာ။ ငါသူ႔ကို လိုအပ္တယ္။ ငါ အမွားေတြ လုပ္ခဲ့ မိတာ ငါသိပါျပီ" လို႔ဆိုပါတယ္။ အေပၚက တစ္ေယာက္နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ သူမဟာ ဘယ္ေလာက္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အျပစ္ တင္ျပီး self-judgment လုပ္မႈေတြ မ်ားေနတယ္ ဆိုတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ညွာျပီးေတာင္ မေတြးမိ ေတာ့ပါဘူး။
ေလ့လာမႈကို ကိုးလၾကာ လုပ္ျပီး သံုးလ တစ္ခါ ပါ၀င္သူ ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ လမ္းခြဲမႈ အေပၚ ဘယ္ေလာက္ စိတ္ခံစားမႈ ထိန္းညိွ ႏိုင္သလဲ ဆိုတာ တိုင္းတာ စစ္ေဆး ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ လမ္းခြဲျခင္းကို သူတို႔ ဘယ္လို ခံစားေန ရေသးလဲ။ အဲ့ဒီကိစၥကို အၾကိမ္ ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ား ေတြးမိ ေနသလဲ။ စိတ္ဆင္းရဲ ေနေသးလား စတာေတြ ပါ၀င္ ပါတယ္။ ရလဒ္ ေတြကေတာ့ self-compassion အမွတ္ျမင့္သူ ေတြက စမ္းသပ္ ကာလ ကိုးလရဲ႕ အေစာပုိင္း ကာလေတြ မွာကတည္းက စိတ္ဆင္းရဲျခင္းေတြ ေလ်ာ့က် သြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ self-compassion နည္းသူ ေတြကေတာ့ ေျခာက္လနဲ႔ ကိုးလ အၾကားမွာ ပိုစိတ္ဆင္းရဲတာ ခံစားရတယ္ ဆိုတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေလ့လာမႈမွာ researcher ေတြဟာ ပါ၀င္သူ ေတြရဲ႕ ကိုယ္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ၊ ႏွစ္ဦးသား ဆက္ဆံေရး ပံုစံ၊ ပတ္သက္ခ်ိန္ ၾကာျမင့္မႈ ၊ စိတ္က် ေရာဂါ၊ က်န္းမာေရး ေကာင္းတာ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ထိန္းသိမ္း ႏိုင္စြမ္း ရွိတာစတဲ့ ခန္႔မွန္းလို႔ ရႏိုင္တဲ႔ variables ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ထား ခဲ့ပါတယ္။ Self-compas sion ဆိုတဲ့ မိမိကုိယ္ကို ျမတ္ႏိုးျခင္းဟာ ကိုယ္ကိုကိုယ္ မူလ အေျခအေန ျပန္ေရာက္ေအာင္ ထိန္းသိမ္း ႏိုင္မႈရဲ႕ ေသာ့ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို တန္ဖိုးထား ျမတ္ႏိုးမႈကို ဖြံျဖိဳးေအာင္ လုပ္ယူျခင္းဟာ လမ္းခြဲတာ ကရတဲ့ ေ၀ဒနာ ေတြကို ျမန္ျမန္ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔ အေၾကာင္းပါပဲ။ စိတ္ပညာရွင္ ေတြကေတာ့ ဒီလို ဆိုပါတယ္။ "Breaking up is hard to do, but self-compassion can help." တဲ့။
Images from content5.videojug, wholelifecancercoach, i2.cdn.turner, feminspire. Source: psychologytoday.com
MYMC