လူတိုင္း သိထားရမည့္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ အေၾကာင္း
ခႏၶာကုိယ္၏ မလိုလား အပ္ေသာ အရည္မ်ားသည္ ဆီးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားကာ၊ ထိုအရည္မ်ားကို ဆီးအိမ္တြင္ ေခတၱသိုေလွာင္ ထားေလ့ ရွိသျဖင့္ ဆီးအိမ္သည္ သက္ရွိ သတၱ၀ါမ်ား အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ ခႏၶာကိုယ္ အစိပ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္ ပါသည္။
ဆီးအိမ္ကင္ဆာ၏ ၉၅% မွာ ဆီ္းအိမ္အတြင္း နံရံ တစ္ရႈး မ်ားထဲရွိ ဆဲလ္မ်ားမွ ကင္ဆာျဖစ္ေလ့ ရွိျပီး၊ က်န္ ၅% သည္ ဆီးအိမ္ တြင္း/ျပင္္ နာက်င္ေရာင္ ကိုင္းျခင္းမွ အစပ်ိဳးျခင္းျဖစ္သည္။ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ လကၡဏာမ်ားမွာ၊ ဆီးထဲတြင္ ေသြးပါျခင္း၊ ဆီးသြားစဥ္ နာက်င္ ကိုက္ခဲျခင္း၊ မၾကာခဏ ဆီးသြားျခင္း (သို ့မဟုတ္) ဆီးသြားရန္ ခက္ခဲျခင္းတို ့ျဖစ္သည္။ အျခား ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္ပါက၊ ဆီးအိမ္ ကင္ဆာသည္ အေစာပိုင္း အဆင့္တြင္ ကုသရန္ လြယ္ကူျပီး ေပ်ာက္ကင္းသြားေသာ အေတြ ့အၾကံဳမ်ား လည္းရွိ္သလို၊ ေရာဂါ ဆက္လက္ မျပန္ ့ပြားေတာ့ သည့္ လူနာမ်ား၏ ၉၀% သည္ ေနာက္ထပ္ အနဲဆံုး ၅-ႏွစ္ေက်ာ္မွွ် ဆက္လက္ အသက္ ရွင္ေနထိုင္ပါသည္။ သို ့ေသာ္ အျမစ္မျပတ္ဘဲ ေရာဂါျပန္ေပၚ တတ္ၾကရာ မေပါ့ေလ်ာ့ဘဲ မွန္မွန္ေဆးစစ္ခံဘို ့ လိုအပ္ပါသည္။
ဆီးအိမ္ကင္ဆာကုိ အဆင့္(၄)ဆင့္ သတ္မွတ္ထားျပီး၊ အေစာပိုင္းအဆင့္ကို TA၊ ဆီးအိမ္ၾကြက္သား အတြင္း နံရံတစ္ခုလံုး ပ်ံ ့ႏွံ ့ ျခင္းကို အဆင့္(၂)၊ အျပင္ၾကြက္သား တစ္ရႈးမ်ားထိပ်ံ ့ႏွံ ့ျခင္းကို အဆင့္(၃)၊ ခႏၶာကိုုယ္တြင္းအျခားအစိပ္အပိုင္းမ်ားႏွင့္ အရိုးထိပ်ံ ့ ႏွံ ့ျခင္းကို အဆင့္(၄) ေခၚပါသည္။ ေရာဂါအတိမ္ အနက္ေပၚမူတည္၍ chemotherapy (ေခၚ) ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားေသေစရန္ ေဆး သြင္းကုသနည္း၊ telescope ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဆီးအိမ္တစိပ္ တေဒသကိုဖယ္ရွား၍ (သို ့့မဟုတ္) ဆီးအိမ္တစ္ခုလံုးကို ဖယ္ရွား၍ ခြဲစိပ္ကုသနည္း၊ radiation therapy (ေခၚ) ဓာတ္ေရာင္ ျခည္ျဖင့္ကုသနည္းတို ့ျဖင့္ ကုသမႈခံယူ ရပါမည္။
ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ-
(၁) မိမိကုိယ္တိုင္ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ႏွင့္ သူတပါးေသာက္သံုးေသာ စီးကရက္မီးခိုးေငြ ့မ်ား ရႈရႈိက္ေန ရျခင္း။
(၂) အသားအၾကြတ္ေၾကာ္မ်ားႏွင့္ တိရိစၦာန္အဆီစားသံုးျခင္း။
(၃) အသက္ ၆၅ ႏွစ္ႏွင့္အထက္ရွိသူမ်ား။
(၄) အထူးသျဖင့္ တိုးတက္ျပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ေတြ ့ရေသာ Schistosoma haematobium (ေခၚ) ကပ္ပါးပိုးမ်ား အႏၱရာယ္။
(၅) ဆီးအိမ္ေက်ာက္တည္သူမ်ား၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္ျခင္း ႏွင့္ ဆီးေရာဂါသည္မ်ား၊ catheters (ေခၚ) ဆီးပိုက္သြင္းထား ရေသာေ၀ဒနာရွင္မ်ား။
(၆) ေမြးရာပါ ဆီးအိမ္ေရာဂါရွိသူမ်ား။
(၇) ဓာတုဓာတ္ေပါင္းျဖစ္ေသာ စိန္ဓာတ္ပါသည့္ အဆိပ္ရနံ ့မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ရာဘာ၊ ခ်ည္ယက္ထည္၊ ဆိုးေဆး၊ ပလပ္ စတစ္၊ သုပ္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ လယ္သာေပါလစ္ စသည္တို ့ႏွင့္ ေန ့စဥ္ကိုင္တြယ္ လုပ္ကိုင္ ရျခင္း၊ ရနံ ့မ်ားကို ရႈရိႈက္မိျခင္း။
(၇) မၾကာခဏဆီးအိမ္ေရာင္ရမ္းေလ့ရွိျခင္း။
(၈) သားအိမ္လည္တိုင္ေရာဂါမ်ားအတြက္ မၾကာခဏဓာတ္ေရာင္ျခည္ပစ္ကုသ ခံေနရသူအမ်ိဳးသမီးမ်ား။
(၉) သုက္ရည္ဂလင္းကင္ဆာအတြက္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုသခံ အမ်ိဳးသားမ်ား။
(၁၀) chemotherapy drugs(ေခၚ)ကင္ဆာေရာဂါဓာတုေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသခံ လူနာမ်ား။
အေမရိကန္ရွိ National Cancer Institute ၏ စစ္တမ္းမ်ားအရ၊ မ်ိဳးရိုးဗီဇအရ အမ်ိဳး သားမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားထက္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္း ၃-ဆမွ် ပိုေၾကာင္း၊ ကမၻာေပၚတြင္ လူျဖဴမ်ားသည္ လူမဲမ်ားထက္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ႏို္င္ေျခ ပို မ်ား ေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရပါသည္။ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားသူဦးေရ၏ ထက္၀က္ ခန္ ့မွာ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္၍ အဂၤလန္ႏိုင္ငံရွိ The National Health Service (NHS) မွ “ဆီးအိမ္ကင္ဆာအစ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း က” ဟု ေဖာ္ျပ ထားသည့္အတြက္ “မိမိအိတ္ကပ္ ထဲမွ ပိုက္ဆံကိုမီးရံႈ ့ရံုသာမက၊ ေ၀ဒနာကိုေငြေပး၀ယ္” ျပီး၊ ဆိုးက်ိဳးမ်ားသာျဖစ္ေစေသာ ေဆးလိပ္ေသာက္ သံုးျခင္းမွ ေရွာင္က်ဥ္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္း လိုက္ရပါသည္။
(ေဆာင္းပါးရွင္..ေပါက္ေပါက္.. မွ်ေ၀သည္)
promise.pauk
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+
ဆီးအိမ္ကင္ဆာ၏ ၉၅% မွာ ဆီ္းအိမ္အတြင္း နံရံ တစ္ရႈး မ်ားထဲရွိ ဆဲလ္မ်ားမွ ကင္ဆာျဖစ္ေလ့ ရွိျပီး၊ က်န္ ၅% သည္ ဆီးအိမ္ တြင္း/ျပင္္ နာက်င္ေရာင္ ကိုင္းျခင္းမွ အစပ်ိဳးျခင္းျဖစ္သည္။ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ လကၡဏာမ်ားမွာ၊ ဆီးထဲတြင္ ေသြးပါျခင္း၊ ဆီးသြားစဥ္ နာက်င္ ကိုက္ခဲျခင္း၊ မၾကာခဏ ဆီးသြားျခင္း (သို ့မဟုတ္) ဆီးသြားရန္ ခက္ခဲျခင္းတို ့ျဖစ္သည္။ အျခား ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္ပါက၊ ဆီးအိမ္ ကင္ဆာသည္ အေစာပိုင္း အဆင့္တြင္ ကုသရန္ လြယ္ကူျပီး ေပ်ာက္ကင္းသြားေသာ အေတြ ့အၾကံဳမ်ား လည္းရွိ္သလို၊ ေရာဂါ ဆက္လက္ မျပန္ ့ပြားေတာ့ သည့္ လူနာမ်ား၏ ၉၀% သည္ ေနာက္ထပ္ အနဲဆံုး ၅-ႏွစ္ေက်ာ္မွွ် ဆက္လက္ အသက္ ရွင္ေနထိုင္ပါသည္။ သို ့ေသာ္ အျမစ္မျပတ္ဘဲ ေရာဂါျပန္ေပၚ တတ္ၾကရာ မေပါ့ေလ်ာ့ဘဲ မွန္မွန္ေဆးစစ္ခံဘို ့ လိုအပ္ပါသည္။
ဆီးအိမ္ကင္ဆာကုိ အဆင့္(၄)ဆင့္ သတ္မွတ္ထားျပီး၊ အေစာပိုင္းအဆင့္ကို TA၊ ဆီးအိမ္ၾကြက္သား အတြင္း နံရံတစ္ခုလံုး ပ်ံ ့ႏွံ ့ ျခင္းကို အဆင့္(၂)၊ အျပင္ၾကြက္သား တစ္ရႈးမ်ားထိပ်ံ ့ႏွံ ့ျခင္းကို အဆင့္(၃)၊ ခႏၶာကိုုယ္တြင္းအျခားအစိပ္အပိုင္းမ်ားႏွင့္ အရိုးထိပ်ံ ့ ႏွံ ့ျခင္းကို အဆင့္(၄) ေခၚပါသည္။ ေရာဂါအတိမ္ အနက္ေပၚမူတည္၍ chemotherapy (ေခၚ) ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားေသေစရန္ ေဆး သြင္းကုသနည္း၊ telescope ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဆီးအိမ္တစိပ္ တေဒသကိုဖယ္ရွား၍ (သို ့့မဟုတ္) ဆီးအိမ္တစ္ခုလံုးကို ဖယ္ရွား၍ ခြဲစိပ္ကုသနည္း၊ radiation therapy (ေခၚ) ဓာတ္ေရာင္ ျခည္ျဖင့္ကုသနည္းတို ့ျဖင့္ ကုသမႈခံယူ ရပါမည္။
ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ-
(၁) မိမိကုိယ္တိုင္ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ႏွင့္ သူတပါးေသာက္သံုးေသာ စီးကရက္မီးခိုးေငြ ့မ်ား ရႈရႈိက္ေန ရျခင္း။
(၂) အသားအၾကြတ္ေၾကာ္မ်ားႏွင့္ တိရိစၦာန္အဆီစားသံုးျခင္း။
(၃) အသက္ ၆၅ ႏွစ္ႏွင့္အထက္ရွိသူမ်ား။
(၄) အထူးသျဖင့္ တိုးတက္ျပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ေတြ ့ရေသာ Schistosoma haematobium (ေခၚ) ကပ္ပါးပိုးမ်ား အႏၱရာယ္။
(၅) ဆီးအိမ္ေက်ာက္တည္သူမ်ား၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္ျခင္း ႏွင့္ ဆီးေရာဂါသည္မ်ား၊ catheters (ေခၚ) ဆီးပိုက္သြင္းထား ရေသာေ၀ဒနာရွင္မ်ား။
(၆) ေမြးရာပါ ဆီးအိမ္ေရာဂါရွိသူမ်ား။
(၇) ဓာတုဓာတ္ေပါင္းျဖစ္ေသာ စိန္ဓာတ္ပါသည့္ အဆိပ္ရနံ ့မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ရာဘာ၊ ခ်ည္ယက္ထည္၊ ဆိုးေဆး၊ ပလပ္ စတစ္၊ သုပ္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ လယ္သာေပါလစ္ စသည္တို ့ႏွင့္ ေန ့စဥ္ကိုင္တြယ္ လုပ္ကိုင္ ရျခင္း၊ ရနံ ့မ်ားကို ရႈရိႈက္မိျခင္း။
(၇) မၾကာခဏဆီးအိမ္ေရာင္ရမ္းေလ့ရွိျခင္း။
(၈) သားအိမ္လည္တိုင္ေရာဂါမ်ားအတြက္ မၾကာခဏဓာတ္ေရာင္ျခည္ပစ္ကုသ ခံေနရသူအမ်ိဳးသမီးမ်ား။
(၉) သုက္ရည္ဂလင္းကင္ဆာအတြက္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုသခံ အမ်ိဳးသားမ်ား။
(၁၀) chemotherapy drugs(ေခၚ)ကင္ဆာေရာဂါဓာတုေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသခံ လူနာမ်ား။
အေမရိကန္ရွိ National Cancer Institute ၏ စစ္တမ္းမ်ားအရ၊ မ်ိဳးရိုးဗီဇအရ အမ်ိဳး သားမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားထက္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္း ၃-ဆမွ် ပိုေၾကာင္း၊ ကမၻာေပၚတြင္ လူျဖဴမ်ားသည္ လူမဲမ်ားထက္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ႏို္င္ေျခ ပို မ်ား ေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရပါသည္။ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားသူဦးေရ၏ ထက္၀က္ ခန္ ့မွာ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္၍ အဂၤလန္ႏိုင္ငံရွိ The National Health Service (NHS) မွ “ဆီးအိမ္ကင္ဆာအစ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း က” ဟု ေဖာ္ျပ ထားသည့္အတြက္ “မိမိအိတ္ကပ္ ထဲမွ ပိုက္ဆံကိုမီးရံႈ ့ရံုသာမက၊ ေ၀ဒနာကိုေငြေပး၀ယ္” ျပီး၊ ဆိုးက်ိဳးမ်ားသာျဖစ္ေစေသာ ေဆးလိပ္ေသာက္ သံုးျခင္းမွ ေရွာင္က်ဥ္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္း လိုက္ရပါသည္။
(ေဆာင္းပါးရွင္..ေပါက္ေပါက္.. မွ်ေ၀သည္)
promise.pauk
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+