ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ကုထံုးသစ္
ေန႕လယ္စာ စားသံုးရန္ ခ်ိန္းထား၍ ေဒါက္တာ ေက်ာ္ေဆြသိန္းသည္ ငါးလႊာရွိ IT Cup စားေသာက္ဆိုင္တြင္ ထုိင္ကာ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေန၏။
ထုိဆိုင္တြင္ သီခ်င္း နားေထာင္ရင္း ေအးေဆးစြာ စာဖတ္ ေန၏။
ဝုိင္ဖိုင္သံုး၍ ရသျဖင့္ Laptop လည္း ဖြင့္ထား၏။
စာအုပ္မ်ဳိးစံုရွိ၍ အခ်စ္ဝတၴဳ တစ္ပုဒ္ကုိ ေရြးယူကာ ျမည္းစမ္းေန၏။
ထုိဆုိင္တြင္ ေကာ္ဖီမ်ဳိးစံု၊ သစ္ သီးေဖ်ာ္ရည္မ်ဳိးစံု၊ Sandwidch မ်ဳိးစံု၊ Salad မ်ဳိးစံု၊ ေဝဖာမ်ဳိးစံု ရရွိ ႏုိင္၏။
မၾကာမီ ေဒါက္တာပြင့္သက္ တင္၊ ေဒါက္တာယုစႏၵာ၊ ေဒါက္ တာျမျမေအးႏွင့္ ေဒါက္တာတင္ တင္ဦး တို႕ ေရာက္ရွိ လာ၏။
''ဆရာေက်ာ္၊ လူစံုၿပီလား''
''ဆရာေဆြနဲ႕ ဆရာလင္း က်န္ေသးတယ္''
''ကဲ- မွာေပေတာ့။ ဒါမွ သူ တို႕လည္း ေရာက္၊ စားစရာလည္း အဆင္သင့္ ျဖစ္မွာ''
''တ႐ုတ္ဟင္း အမယ္ေပါင္း ငါးဆယ္ရွိတယ္။ အစံုရတယ္''
''ဆရာေက်ာ္ပဲ ၾကည့္မွာေပး ပါ။ ရာသီေပၚသီးႏွံကုိ အထူးလုပ္ ထားတဲ့ အခ်ဳိပြဲလည္း မွာေပးပါ''
''သိၿပီ၊ သိၿပီ။ ေရခဲမုန္႕ရယ္၊ ဂ်ယ္လီရယ္၊ ေကာက္ညႇင္းရယ္၊ မုန္႕ၾကာစိရယ္၊ သာကူေစ့ရယ္၊ အဲဒါေတြကုိ သံုးၿပီး ရာသီေပၚသီးႏွံ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အထူးအခ်ဳိပြဲ လုပ္တယ္ေလ။ ဥပမာ- သရက္သီးေပါ့ ကြာ''
''ဟုတ္တယ္၊ ဟုတ္တယ္။ ဒါ က IT Cup ရဲ႕ အထူးအခ်ဳိပြဲပဲ''
''ရပါတယ္၊ မွာေပးပါ့မယ္''
''ဆရာေက်ာ္က လိမၼာသားပဲ''
''ဟဲ ဟဲ- မမိုက္ဝံ့ပါဘူး။ သိ ေနတယ္ေလ''
ထုိစဥ္ ေဒါက္တာတင္ေမာင္ ေဆြႏွင့္ မံုရြာသား ေဒါက္တာလင္း ႏုိင္ထြန္းတို႕ ေရာက္ရွိ လာၾက၏။
''ဆရာေဆြတို႕၊ ဆရာလင္း တို႕ ထုိင္ၾကဗ်ာ''
''ဆရာေဆြ၊ လ်ဴဂါပစၥတို မပါဘူးလား''
နာမည္ေက်ာ္ စံုေထာက္ဝတၴဳ ေရးဆရာႀကီး မုိးေဝ၏ ပင္တိုင္ ဇာတ္ေကာင္က တင္ေမာင္ေဆြ ျဖစ္၏။ သြားေလရာတြင္ လ်ဴဂါပစၥတို ပါ၏။
ထုိအခ်က္ကို မူတည္၍ ေဒါက္တာပြင့္သက္တင္က ေနာက္ ေျပာင္လိုက္၏။
''ပစၥတိုေတာ့ မပါဘူး။ နီဂ႐ိုး ပီေကေတာ့ ပါတယ္''
''ဟာ- ေနာက္ေနျပန္ပါၿပီ။ နီဂ႐ိုးပီေက ဝယ္လို႕ရေသးလို႕လား''
''ရန္ကုန္မွာ မရွိဘူး။ မေလးရွားက ေရာဂါေဗဒ ပါေမာကၡႀကီး ပုိ႕လိုက္တာ။ ဟဲ ဟဲ''
ထုိစဥ္ သူနာျပဳဆရာမေလး ႏြဲ႕ယမင္း ျပဴးျပဴးျပာျပာျဖင့္ ေရာက္လာ၏။
''ဆရာ ဆရာ၊ အဘြား Sugar အရမ္းက်သြားလို႕ သတိ လစ္သြားတယ္''
''ဟာ- အေရးႀကီးတယ္။ ကဲ- သြားၿပီဗ်ဳိ႕''
ေဒါက္တာေက်ာ္ေဆြသိန္းသည္ ကမန္းကတန္း ထကာ ဒေရာေသာပါး ဆင္းေျပးသြား၏။
''သြားပါေစဗ်ာ၊ ဒါဟာ ပါရမီ ျဖည့္ျခင္း တစ္မ်ဳိးပဲ။ ဟဲ ဟဲ''
''Sugar ဆိုလို႕ ႏြဲ႕ယမင္း အဘြားက ဆီးခ်ဳိထင္တယ္''
''ဟုတ္တယ္၊ ခုဖူးစာက ဆီးခ်ဳိ ဖူးစာဗ်''
''ဘယ္လို ဘယ္လို၊ ျမားနတ္ ေမာင္ ဆီးခ်ဳိ ျဖစ္ေနတယ္။ ဟုတ္ လား''
''ဟာ- ဆရာလင္းကလည္း ဒီလိုဗ်။ အဘြားက နာတာရွည္ ဆီး ခ်ဳိေရာဂါသည္ဗ်။ ဆရာေက်ာ္က အိမ္သြား သြားကုေနရတယ္။ ဆီးခ်ဳိ အဓိကေပါ့ဗ်ာ။ အဘြား ဆီးခ်ဳိ မေပ်ာက္ေပမယ့္ ဆရာေက်ာ္ရဲ႕ ႏွလံုးေရာဂါ ေပ်ာက္ သြားပါေလ ေရာ။ ဟဲ ဟဲ''
''အားက်တယ္ဗ်ာ''
''ဆီးခ်ဳိဆိုလို႕ ေျပာရဦးမယ္။ ကုထံုးသစ္ စမ္းသပ္ေနၿပီတဲ့''
''ေအး- ေျပာျပပါဦး''
''ဒီလုိေလ။ BMC Medicine ဆိုတဲ့ ေဆးပညာဂ်ာနယ္မွာ ဖတ္ လိုက္ရတယ္။ ဆီးခ်ဳိမွာ Type One က Autoimmunity ေၾကာင့္ ျဖစ္ တာ။ ဒါကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ရင္ ကုႏုိင္ ၿပီ။ အရင္က ဒီအတားအဆီးကုိ မေက်ာ္ လႊားႏုိင္ခဲ့ဘူး။ ခု လမ္းစရ လာၿပီ''
''ဟာ- စိတ္ဝင္စားစရာပဲ''
''Human Cord Blood ကရတဲ့ပင္မမူလဆဲလ္ေတြကုိသံုးၿပီး သုေတသနလုပ္တာကြ။ ဒီဆဲလ္ေတြကုိ CB-SC လုိ႔ အတိုေကာက္ ေခၚ တယ္။ ဒီဆဲလ္ေတြက အစြမ္း ထက္တယ္။ ဒီဆဲလ္ေတြက Regulatory T-Cell ေတြ ရယ္၊ Human Islet Beta-Cell Specific T-Cell ကုိ ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ေပးတယ္''
''ဘယ္လို ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ တာလဲ။ ရွင္းျပပါဦး''
''သုေတသီေတြက Stem Cell Education Therapy အတြက္ နည္းပညာသစ္တစ္ခု တီထြင္လိုက္ တယ္။ ဒီနည္းပညာမွာ ပထမ အဆင့္က Whole Blood ကေန Lymphocyte ကုိ သီးသန္႕ခြဲထုတ္ လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒုတိယ အဆင့္က Lymphocyte ရယ္၊ CB-SC ရယ္ကို Co-Culture လုပ္ တယ္။ ၿပီးေတာ့ တတိယအဆင့္က Lymphocyte ေတြကုိ Circulation ထဲ ျပန္ထည့္တယ္။ ဒီသုေတ သနမွာ စမ္းသပ္ခံ လူနာ ၁၅ ဦး ရွိတယ္။ အသက္က ၃၅ ႏွစ္ကေန ၄၁ ႏွစ္ၾကားရွိတယ္။ ေရာဂါသက္ တမ္းက တစ္ႏွစ္ကေန ၂၁ ႏွစ္ ရွိ တယ္။ လူနာေတြက အမွတ္ ၁ အမ်ဳိးအစားေတြခ်ည္းပဲ''
''အေတာ္ ႐ႈပ္ေထြးတယ္ေနာ္''
''ဟုတ္တယ္၊ ခုေျပာတာက အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကြ။ အေသးစိတ္ေျပာ ရင္ သူငယ္ခ်င္းတို႕ Dgaon Centre II မွာ ညအိပ္ရလိမ့္မယ္''
''ကဲပါ၊ ညလည္း မအိပ္ပါရ ေစနဲ႕။ အတိုခ်ဳပ္ပဲ ေျပာပါ''
''ဒီကုထံုးက ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး နည္းတယ္။ Venipuncture လုပ္လို႕ နာတာ၊ က်င္တာပဲ ရွိ တယ္။ တျခား ဆိုးက်ဳိး ႀကီးႀကီးမား မား မရွိဘူး။ ကုထံုးၿပီးေတာ့ လူနာကုိ ျပန္စမ္းတာေပါ့ကြာ။ တိုးတက္မႈ ရွိ၊ မရွိေပါ့ကြာ။ သုေတသီေတြက ေသြးထဲက ဓာတု ဓာတ္ေပါင္းေတြကုိ တုိင္းတယ္။ C-Peptide Level တိုင္းတယ္။ သိသိ သာသာ တိုးတက္လာတာ ေတြ႕ရတယ္။ Median Glycated Hemoglorin နည္းသြားတယ္''
''HbAC ေပါ့ေနာ္''
''ဟုတ္တယ္၊ HbAC ကို ဆို လိုတာ။ ၿပီးေတာ့ Median Daily Insulin Dose လည္း နည္းသြား တယ္''
''အင္ဆူလင္ ထုိးေနရတာ ေလွ်ာ့ထုိး ရတာေပါ့ေနာ္''
''ဟုတ္တယ္၊ ဒါက တခ်ဳိ႕လူနာမွာ ေတြ႕တာ။ အဲဒီလူနာေတြ မွာက Come Residual Beta-Cell Function ရွိေသးတယ္။ ၿပီး ေတာ့ Glucose-Stimulated C- Peptide Level ရယ္၊ Basal C-Peptide Level ရယ္ တက္လာတယ္''
''အင္း- အေတာ္ထူးျခားတာ ပဲ''
''သုေတသီေတြ ေတြ႕တာက အစမ္းသပ္ခံ လူနာေတြမွာ Costimulating Molecule ေတြလည္း Increased Expression ျဖစ္လာ တာ ေတြ႕တယ္။ အဲဒါေတြက CD 28 ရယ္၊ C10S ရယ္။ တျခားဟာ ေတြလည္း ရွိေသးတယ္''
''အေထာက္အထားေတြ အေတာ္ခိုင္လံုတာပဲ''
''ဆရာႀကီးေတြ ေျပာေျပာေန တဲ့ Evidence-Based ေပါ့ကြာ။ ၿပီး ေတာ့ CD4+ CD25+ Foxp3+Tregs ေတြလည္း မ်ားလာတယ္။ ကုိယ္ခံစြမ္းအား ေကာင္းလာတဲ့ သေဘာပဲ။ Th1/ Th2/ Th3 Cytokine Balance လည္း ျပန္ေကာင္း လာတယ္''
''Immunology က အေတာ္ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ ဘာသာရပ္ပဲေနာ္''
''ဟုတ္တယ္၊ စကားလံုးေတြက အေတာ္ခက္တယ္။ စကားလံုး တစ္လံုး အဓိပၸာယ္သိဖို႕ ဧရာမစာ အုပ္ႀကီးေတြ လွန္ရ၊ ေလွာရ၊ ဖတ္ ရ၊ ႐ႈရေပါ့ကြာ။ စိတ္ဝင္စားစရာလည္း ေကာင္းပါတယ္''
''Text Book နဲ႕တင္ မၿပီးဘူး ကြ။ အသစ္အဆန္းေတြက်ေတာ့ ေဆးပညာဂ်ာနယ္ ေနာက္ဆံုး ထုတ္ေတြပါ ဖတ္ရတယ္''
''ဒါေပါ့ကြာ၊ ပညာနယ္က အရမ္းက်ယ္တယ္။ တိုးတက္မႈက လည္း အရမ္းျမန္တယ္''
''နိဂံုးခ်ဳပ္ေလး ေျပာပါဦး''
''သုေတသီေတြ ေကာက္ခ်က္ ခ်တာက Stem Cell Educator Therapy ဟာ အႏၲရာယ္ ကင္းပါ တယ္တဲ့။ အမွတ္ ၁ အမ်ဳိးအစား ဆီးခ်ဳိေရာဂါအတြက္ အက်ဳိးရွိပါ တယ္တဲ့။ Metabolic Control ရပါေစတယ္တဲ့။ ဒီကုထံုးက Autoimmunity ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္တယ္။ Islet Beta-Cell ေတြ ျပန္ၿပီး ပြားမ်ားလာေစတယ္။ CB-SC ေတြကို အသံုးခ်ၿပီး Immune Modulation လုပ္တာ ေအာင္ျမင္ တယ္။ ေဆး လက္ေတြ႕ ရလဒ္ေတြ ေကာင္း တယ္''
''ဒါဆို တျခားေရာဂါေတြ အတြက္ေရာ''
''အလားအလာ ေကာင္းတာေပါ့ကြာ။ အထူးသျဖင့္ Autoimmune Disease ေတြ၊ Immune နဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ေရာဂါေတြ၊ Inflammation - Related Disease ေတြ အတြက္ အလားအလာ ရွိတယ္''
''ေကာင္းတယ္ကြာ''
''သုေတသီေတြ အုပ္စုနဲ႕ အလုပ္လုပ္တာ။ ဦးေဆာင္တာက Yong Zhao တဲ့။ စုစုေပါင္း သုေတ သီ ၁၈ ေယာက္ ပါတယ္''
''Clinical Trial ဆိုေတာ့ Trial Registration လုပ္ရမွာေပါ့''
''ဒါေပါ့၊ လုပ္ရတာေပါ့။ Clinical Trials-Gov Number က NCT 01350219 တဲ့ကြ''
''ဒါဆိုေတာ့ Evidence-Based ျဖစ္သြားၿပီ''
''ဒါေပါ့၊ တရားဝင္ လုပ္တာ ပဲ။ ေဆးပညာ က်င့္ဝတ္သိကၡာ၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြနဲ႕လည္း ညီပါတယ္''
''ဘယ္ဂ်ာနယ္မွာ ပါလာတာ လဲ''
''BMC Medicine ဆိုတဲ့ ဂ်ာနယ္မွာကြ''
''ရွာဖတ္ဦးမွပဲ''
''ရွာလို႕ မလြယ္ဘူး။ သူငယ္ ခ်င္းကုိ တို႕ေပးမယ္''
''ဟာ- ဆရာေဆြက ဘယ္က ရတာလဲ''
''ေရာဂါေဗဒ ပါေမာကၡႀကီး ႏုိင္ငံျခားကေန ပို႕လိုက္တာ။ ဟဲ ဟဲ''
''ေၾသာ္- နီဂ႐ိုးပီေကနဲ႕ အတူ တူပါလာတယ္ ထင္တယ္''
''ဟဲ ဟဲ- ပြင့္က ျပန္ေနာက္ ေနျပန္ပါၿပီ။ ဆရာႀကီးက ေျပာတယ္။ ဟုိမွာ ဦးအဝွာ-ေဒၚအက်ဳိ႕ ေတာ့ မရွိဘူး တဲ့။ ရန္ကုန္မွာပဲ ရွာ ဝယ္တဲ့''
''ကဲပါ- ဗုိက္ဆာလာၿပီ။ တ႐ုတ္ဟင္း အမ်ဳိးငါးဆယ္ မလာ ေသးပါလား''
''အဆင္သင့္ပါပဲ ပြင့္ရယ္၊ ေရာက္လာပါၿပီ''
ဆရာေဆြ မ်က္ရိပ္ျပလိုက္ သည္ႏွင့္ ဟင္းပန္းကန္မ်ား ခ်က္ ခ်င္းေရာက္ရွိလာရာ စားပြဲတစ္ခု လံုး ျပည့္က်ပ္ သြားေလ၏။
ထုိစဥ္ Sound Box မွ ကုိင္ဇာ၏ 'မႏုိးပါေစနဲ႕ မိုးရယ္' သီခ်င္းသံက ၿငိမ့္ေညာင္းသာယာစြာ ထြက္ေပၚလာရာ ငယ္စဥ္ဘဝ ကို ျပန္ လည္လြမ္းဆြတ္ တသမိေလ ေတာ့၏။
ေအာင္ (ေဆး-၁)
ရည္ညႊန္းခ်က္ ။ ။ BMC Medicine ေဆးပညာဂ်ာနယ္မွ "Reversal of Type 1 Diabetes Via Islet Beta Cell Regeneration Following Immune Modulation by Cord Blood-Derived Multipotent Stem Cell" ေဆးပညာေဆာင္းပါးကုိ မွီျငမ္းကုိးကား ပါသည္။
ေစ်းကြက္ဂ်ာနယ္
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+