မိန္းမဂုဏ္ရည္
ေရွးပညာရွိ နီတိဆရာမ်ားက “ ရဟန္းတို ့သည္ အက်င့္သီလ ႏွင့္ျပည့္စံုရမည္၊ မင္းတို ့သည္ စစ္သည္ အဂၤါႏွင့္ ျပည့္စံုရမည္၊ မိန္းမတို ့သည္ အဆင္းအဂၤါႏွင့္ ျပည့္စံုရမည္ ” ဟု ဖြင့္ဆို ခဲ့ပါတယ္။ မိန္းမ တစ္ေယာက္မွာ ခႏၶာကိုယ္ ရုပ္ရည္လွပမႈအဆင္း သာမက၊ စိတ္ေနစိတ္ထား လွပမႈ အဆင္းႏွင့္ပါျပည့္စံုေန ပါမွ ထူးခြ်န္ျပည့္၀တဲ့ မိန္းမေကာင္း မိန္းမျမတ္ ျဖစ္ပါမယ္။ ေရွးပညာရွိ က၀ိ အေက်ာ္အေမာ္တို ့က မိန္းမ အမ်ိဳးအစား ႏွင့္ အဆင့္အတန္းတို ့ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ခြဲျခားေရးသား ထားၾကပါတယ္။
(က) **ပဒုမၼနီ* *မိန္းမတို႔* *၏* *လကၡဏာ*
(၁) လ၀န္းကဲ့သို ့ေသာ္ မ်က္ႏွာရွိ၏ (၂) ညက္ေညာသည့္ အသားအေရရွိ၏ (၃) ေတာက္ပျဖဴစင္ေသာ သြားရွိ၏ (၄) ေျခဖ၀ါး၊ လက္ဖ၀ါး ျပည့္ျဖိဳး၏ (၅) ဆံပင္နက္ေမွာင္ ရွည္လ်ားေကာင္းမြန္၏ (၆) လည္ပင္း တြင္ အေရး အရစ္ သံုးခုရွိ၏ (၇) သားျမတ္ၾကီး ၏ (၈) ဟသၤာကဲ့သို ့ သြားလာတတ္ျခင္းမ်ိဳး ရွိ၏ (၉) အသံၾသဇာ သာယာမႈရွိ၏ (၁၀) မိဘဆရာတို ့အား ရိုေသေလးစားမႈရွိ၏ (၁၁) လင္ေယာက်္ားကို ခ်စ္ခင္ ရိုေသ၏ (၁၂) မေကာင္းမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္၍ ေကာင္းမႈကို ျပဳတတ္၏ (၁၃) အရွက္တရား ၾကီး မား၏ (၁၄)
ေၾကာက္ရြံ ့ေလးစားထိုက္သူကို ေၾကာက္ရြံ ့၏ (၁၅) ပညာအရည္အခ်င္းႏွင့္ ရုပ္ရည္ေခ်ာေမာ လွပမႈ တို ့ႏွင့္ ျပည့္စံု၏ (၁၆) ပဒုမၼာၾကာကဲ့သို ့ေသာ ကိုယ္နံ့ရွိ၏ (၁၇) ကိုယ္အရသာ ခ်ိဳ၏ (၁၈) မာတဂၤကဲ့သို ့ ၾကည့္ျခင္းမ်ိဳးရွိ၏ (၁၉) ကိုယ္သည္ ခ်မ္းေသာ အခါတြင္ ေႏြး၍၊ ပူေသာ အခါတြင္ ေအး၏။
(ခ) **စိတၱရနီ* *မိန္းမတို႔* *၏* *လကၡဏာ*
(၁) ရယ္ရႊင္ျမဴးတူးျခင္းမ်ား ရွိ၏ (၂) ခိုေပါက္ကဲ့သို ့ေသာ အသံရွိ၏ (၃) လိပ္ကဲ့သို ့သြားလာ မႈမ်ိဳး ရွိ၏ (၄) အသားအေရ ေပ်ာ့ ေပ်ာင္းမႈ ရွိ၏ (၅) မိဘဆရာတို ့အား ရိုေသေလးစားတတ္၏ (၆) ၾကာညိုနံ ့ကဲ့သို ့ေသာ ကိုယ္နံ ့ရွိ၏ (၇) လင္ကို ရိုေသ တတ္၏။
(ဂ) **သခၤနီ* *မိန္းမ* *တို႔* *၏* *လကၡဏာ*
(၁) ဆံပင္ ရွည္လ်ားေကာင္းမြန္၏ (၂) ပ်ားအနံ ့ကဲ့သို ့ေသာ ကိုယ္နံ ့ရွိ၏ (၃) သားျမတ္သည္ သလဲသီးႏွင့္ တူ၏ (၄) ခါးစင္း၍ ရင္ေကာ့၏ (၅) ကိုယ္ဟန္သြင္ျပင္ ေျပျပစ္၏ (၆) ယစ္မငယ္၏ သြားလာပံုမ်ိဳး ရွိ၏ (၇) အေမႊးအၾကိဳင္ ပန္း နံ ့သာ မက္ေမာ၏ (၈) မေကာင္းေသာ အရသာကို စား၏ (၉) ရာဂ ရမၼက္ၾကီး၏ (၁၀) ေယာက်ာ္းႏွင့္ ခဏတာေလးေတာင္ ကင္းကြာေနလိုစိတ္ မရွိျခင္း ျဖစ္၏ (၁၁) ရေသ့ ရဟန္းကို
ျမင္လွ်င္ပင္ မက္ေမာ၏။
(ဃ) **ဟတၱနီ* *မိန္းမတို႔* *၏* *လကၡဏာ*
(၁) တင္ပါးဆံုၾကီးျပီး တင္ပါးျမင့္၏ (၂) နားရြက္ တိုျပီးႏႈတ္ခမ္းၾကီး၏ (၃) ႏွာေခါင္းပိျပား၏ (၄) မ်က္စိ သည္ ေလာက္စာလံုးကဲ့ သို ့၀ိုင္း၏ (၅) ခါးတုတ္၏ (၆) ေပါင္ရင္း တုတ္၏ (၇) ေျခသလံုးၾကီးျပီး ေျခဖ၀ါး တို၏ (၈) လက္ေခ်ာင္း ေျခေခ်ာင္းတို၏ (၉) သားျမတ္ေသး၍ ခ်က္ၾကီး၏ (၁၀) ကိုယ္အရသာ ငံ၏ (၁၁) ဆင္မကဲ့သို ့ေသာ သြားလာျခင္းမ်ိဳးရွိ၏ (၁၂) ဆင္မုန္နံ ့ကဲ့ သို ့ ေသာ ကိုယ္နံ ့ရွိ၏ (၁၃) အမ်က္ေဒါသ ၾကီး၏ (၁၄) ေလာဘရမၼက္ ၾကီး၏ (၁၅) ရာဂရမၼက္ ၾကီး၏ (၁၆) ေယာက်ာ္းျမင္လွ်င္ တိမ္းညႊတ္လြယ္၏။
ျမန္မာမိန္းကေလးတို ့သည္ မိန္းမေကာင္း မိန္းမျမတ္ ဂုဏ္ရည္ႏွင့္ျပည့္၀ေသာ မိန္းမ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ လာေစရန္ အထက္ပါ (၄) မ်ိဳးအနက္ ပဒုမၼနီ မိန္းမအမ်ိဳးအစားႏွင့္ စိတၱရနီ မိန္းမအမ်ိဳးအစား စာရင္းမွာ ပါရွိေအာင္ မိမိကိုယ္ကို ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္း အပ္ပါတယ္။
ေဖာ္ျပပါ ၾကန္အင္ လကၡဏာမ်ားအျပင္ မိန္းမေကာင္း မိန္းမျမတ္တို ့၏ အရည္အခ်င္း (၁၂)ရပ္ႏွင့္အညီ က်င့္ၾကံ အားထုတ္နိုင္ဖို ့ လိုအပ္ပါတယ္။ ၄င္းတို ့မွာ (၁) ရတနာသံုးပါး ႏွင့္ မိဘဆရာသမားတို့အား ရိုေသ၍ ကုသိုလ္ကံ အကုသိုလ္ကံ တို ့၏ အက်ိဳး အျပစ္ကို ယံုၾကည့္ျပီးသဒၵါတရားရွိဖို ့လိုပါတယ္ (၂) မေကာင္းမႈ ဟူသမွ်တို ့ကို ေျပာဆိုျပဳလုပ္ရမည္ ကို အရွက္ တရားရွိျပီး ေရွာင္ၾကဥ္တတ္ဖို ့လိုပါတယ္ (၃) မေကာင္းမႈဟူေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေၾကာက္ တတ္ျပီး ေ၀းေ၀းက ေရွာင္ရွားသင့္ပါ တယ္ (၄) ကိစၥဟူသမွ် တို ့တြင္ ဆတ္ဆတ္ထိမခံ အမ်က္ေဒါသ ၾကီးျခင္းမရွိဘဲ၊ စိတ္ရွည္ထား၍ သီးခံတတ္ရပါမယ္ (၅) အသိ ပညာ၊ အတတ္ပညာတို ့ကို ရင့္သန္မႈ ရွိေအာင္ ၾကိဳးစားရပါမယ္ (၆) လူ ့က်င့္၀တ္သိကၡာကို ေစာင့္ထိန္း သည့္ အေနျဖင့္ သူတပါး၏ သိကၡာဂုဏ္ေက်းဇူးတို ့ကို မဖ်က္ဆီးသင့္ေပ (၇) သူတပါးအား မနာလို ၀န္တိုျခင္း မျပဳရ၊ ျငဴစူေစာင္းေျမာင္းျခင္းလည္း မျပဳရ (၈) မိမိကဲ့သို ့လွလာမည္ မိမိကဲ့သို ့ခ်မ္းသာလာ မည္ကို မၾကိဳက္ေသာ သ၀န္တို စိတ္ထားမ်ိဳး မထားရ (၉) ကိုယ္က်င့္သီလကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရ ပါမယ္ ( အနည္းဆံုး ၅ ပါးသီလကို လံုျခံဳေအာင္ ေစာင့္ထိန္းရပါမယ္) (၁၀) အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတ အေတြ့အၾကံဳမ်ား ရွိေအာင္ ဆည္းကပ္ေလ့လာ ရပါမယ္ (၁၁) မိမိကိုယ္တြင္ အပ်င္းထူေသာ စိတ္မ်ား မေမြးရ (၁၂) အရာရာတြင္ သတိ၀ီရိယ ရွိေနရမွာျဖစ္ျပီး၊ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ေပါ့ေပါ့ တန္တန္ ေနထိုင္ေျပာ ဆိုျခင္း မျပဳသင့္ေပ။
မိန္းမသည္ ယဥ္ေက်းမႈ၏ မိခင္ျဖစ္သလို၊ မိန္းမေကာင္း မိန္းမျမတ္၏ ဂုဏ္ရည္ဟာလည္း တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးဂုဏ္ရည္ကို ျမင့္မား ေစနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ သို ့ပါ၍ ျမန္မာအမ်ိဳးထု တစ္ရပ္လံုး မိန္းမဂုဏ္ရည္ ႏွင့္ ညီညြတ္စြာ က်င့္ၾကံၾကိဳးစား အားထုတ္ၾကပါစို ့လို ့ တိုက္တြန္း ႏိႈးေဆာ္လိုက္ရပါတယ္။
(ေဆာင္းပါးရွင္…ေပါက္ေပါက္္..ေရးသားမွ်ေ၀သည္)
*promise.pauk
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+