ဇူလူးရိုးရာ လက္ထပ္ မဂၤလာပြဲ
သတို ့သမီးက သူမ အိမ္ေထာင္ျပဳ လိုေၾကာင္းကို မိဘသို ့တိုက္ရိုက္ မေျပာဘဲ အေဖ့ညီမ(သို ့) အေမ့ ေယာင္းမ(သို ့) လက္ထပ္ျပီးေသာ အမ တို ့မွ တဆင့္ မိဘကို အသိေပးပါသည္။ သတို ့သားကလဲ ထုိနည္းအတိုင္း ၄င္း၏မိဘကို အသိေပးပါသည္။ ထို ေ့နာက္ သတို ့သမီး၏အိမ္တြင္ ၂-ဘက္မိဘ စည္းေ၀း လုပ္ၾကပါသည္။ ထိုအစည္းအေ၀းတြင္ သတိုးသား တက္ေရာက္ ခြင့္မရွိ ဘဲ၊ သတို ့သားကိုယ္စား “Idombo” (ေခၚ) ၾကားခံလူက တက္ေရာက္ရ ပါသည္။ သတို ့သမီး မိသားစုဘက္က သမီးကို တင္ေတာင္း ရမည့္ ပမာဏကို ထိုၾကားခံလူ သို ့ေျပာၾကားၾကပါသည္။ ထိုေန ့မွာပင္ သတို ့သားဘက္က သတို ့သမီး၏ မိဘအား ေရႊစ/ေငြစ အနည္းငယ္ကို တိုကင္ သေဘာအေနျဖင့္ေပး ရပါသည္။ ေနာက္ တစ္ေန ့တြင္ အစည္းအေ၀းမွာ ေတာင္းဆို ထားေသာ ကြ်ဲႏြား အေရအတြက္၊ သတို ့သမီး မိဘမ်ားအတြက္ အ၀တ္အထည္ႏွင့္ ဖိနပ္တို ့ကို ေပးရပါသည္။
ယေန ့ မ်က္ေမွာက္ ေခတ္ မွာေတာ့ ကြ်ဲႏြား တန္ဘိုးႏွင့္ညီ မွ်ေသာ ေငြပမာဏျဖင့္ တင္ေတာင္းၾကပါသည္။ ထို ့ျပင္ သတို ့သမီး၏ မိခင္ကလည္း သူမ၏သမီးကို ခ်ီးေျမွာက္သည့္အေနျဖင့္ သူမပိုင္ ကြ်ဲႏြားကို မဂၤလာ လက္ေဆာင္ေပးပါသည္။ ေနာက္ တစ္ပတ္ခန္ ့ အၾကာမွာ ေတာ့ ဘုရားေက်ာင္းတြင္ ထိမ္းျမားမဂၤလာျပဳ ၾကပါေတာ့သည္။ ဇူလူးတို ့သည္ မဂၤလာဧည့္ခံပြဲကို သတို ့သား မိဘအိမ္တြင္သာ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိျပီး၊ ညေန ပိုင္းမွစ၍ ညသန္းေခါင္ယံထိ ဇူလူးရိုးရာ သီခ်င္းမ်ားဆို၍ ကခုန္ျမဴတူးၾကပါသည္။ မဂၤလာဧည့္ခံပြဲတြင္ သတို ့သမီးက ဟန္းေရးျပသည့္အေနျဖင့္ အေရာင္ အေသြးမတူညီေသာ မဂၤလာ၀တ္စံု(၃)မ်ိဳးကို လဲလွယ္၀ တ္ဆင္ျပပါသည္။ ဦးေခါင္းတြင္ သူမ၏ သိုးေဘးဘီဘင္ လက္ထပ္ကတည္းက ေဆာင္းလာသည့္ အနီေရာင္ ပန္းပြားမဂၤလာဦးထုပ္ကို ေဆာင္း ေလ့ရွိျပီး၊ ထိိုဦးထုပ္တြင္ သူမမိခင္၏ ဆံပင္အနဲငယ္ကိုပါ ထဲ့၍ျပဳလုပ္ ထားပါသည္။
ေျပာင္းဖူးသည္ ဇူလူးတိုင္းျပည္၏ ပင္မ အစားအစာျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ မဂၤလာပြဲတြင္လည္း ေျပာင္းဖူး ကို ဟင္းလ်ာပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တည္ခင္းေလ့ ရွိပါသည္။ "uPhutu" (ေခၚ) ေျပာင္းဖူး၊ အသားတို ့ျဖင့္ ခ်က္ ထားေသာယာဂု၊ "Isithambu" (ေခၚ) ေျပာင္းဖူးအႏွစ္ေပါင္း၊ "isit shulu" (ေခၚ) သိုးသားကင္၊ "umZumbe" (ေခၚ) ဗိုစားပဲေပါင္း၊ "iklabishi" (ေခၚ) ေဂၚဖီထု ပ္ဟင္းလ်ာ၊ "ithanga" (ေခၚ) ေရႊဖရံု သီးဟင္းလ်ာ တို ့ကို အမဲေရာင္အိုးၾကီး မ်ားထဲတြင္ထဲ့၍ တည္ခင္းေလ့ ရွိပါသည္။ "Isithelo" (ေခၚ) အာဖရိကသစ္သီးတစ္မ်ိဳးကို အခ်ိဳပြဲအျဖစ္ စားသံုး ေလ့ရွိၾကပါသည္။ မဂၤလာပြဲမတုိင္မီ အရက္အနဲငယ္ ကတည္းက ၾကိဳတင္၍ ျမက္ပင္ႏွင့္ေကာက္ပဲ သီးႏွံတို ့ကို အခ်ဥ္ေဖာက္ကာ "tshwala" (ေခၚ)ဘီယာကို ခ်က္ၾကပါသည္။ ထို ဇူလူးရိုးရာဘီယာကို မဂၤလာပြဲမ်ားသာ မက၊ ရိုးရာမိၾကီးဖၾကီး ကန္ေတာ့ပြဲမ်ားတြင္ လည္း ပူေဇာ္ပသေလ့ ရွိပါသည္။ ဇူလူးရိုးရာ ဘီယာသည္ ခႏၵာကိုယ္အတြက္ ခြန္အားျဖိဳးေမာက္ေစသည္ ဟု တစ္ကမၻာလံုးက အသိအမွတ္ျပဳ ထားပါသည္။
(ေဆာင္းပါးရွင္…ေပါက္ေပါက္္..ေရးသားမွ်ေ၀သည္)
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+