Steroid injections (စတီရြိဳက္) ထိုးေဆး
Intra-articular Steroid injections အဆစ္ထဲကို (စတီရြိဳက္) ေဆး ထိုးတာဟာ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ သက္သာျပီး သူ႔အလုပ္သူ ျပန္လုပ္ႏိုင္ဘို႔ ရည္ရြယ္တယ္။ Steroid ထိုးေဆးကို (စတီရြိဳက္) စားေဆး ေပးရင္းလဲ ထိုးေပးႏိုင္တယ္။ ထိုးတာ သက္သက္လဲ လုပ္ပါတယ္။ ေဆးထိုးဘို႔ လုပ္ရင္း အဆစ္ထဲက အရည္ကို စုပ္ယူျပီး ဓါတ္ခြဲ စမ္းသပ္ႏိုင္တယ္။ တႏွစ္မွာ တဆစ္ထဲကို ၃ ခါထက္ပို မထိုး သင့္ဘူး။
ေဆးမွန္သမွ် သတိထား ရမွာေတြ ရွိတယ္။ ဒီလို အဆစ္-ထိုးေဆးမွာ ဒါေတြျဖစ္တတ္တယ္။
• Fat necrosis အဆီေသြးမရတာ၊
• Skin pigmentation ေဆးထိုးရာေနရာ အေရာင္မဲလာတာ၊
• Joint degeneration အဆစ္ အိုတာ ျမန္ေစတာ၊
• ဆီးခ်ိဳရွိသူကို ထိုးရင္ သၾကားဓါတ္ ခဏတက္လာတတ္တာ၊
• ေဆးထိုးေနရာ ပိုးဝင္တတ္တာ၊
• Muscle strains ၾကြက္သား တင္းအား မ်ားတာ၊
• Trauma ထိခိုက္မိတာ၊
• Polyarthritis အဆစ္ေတြနာေရာဂါ
• Connective tissue disease တြယ္ဆက္ (တစ္ရွဴး) ေရာဂါ၊
• Degenerative joint disease (DJD) အဆစ္ အိုနာ၊
• Tendinitis ၾကြက္သားေခ်ာင္း (တင္ဒြန္) ေရာင္ေရာဂါ၊
• Bursitis အဆစ္ဖံုးေရာင္တာ၊
• Arthritis အဆစ္နာ၊
• Neoplasm ကင္ဆာ၊
• Miscellaneous systemic diseases တျခားေရာဂါေတြ၊
Anti-inflammatory medications ေရာင္ျခင္းျဖစ္စဥ္အတြက္ ေဆးေတြ ဥပမာ Aspirins, NSAIDs, Prednisone ေတြကို Acute ရက္တိုနဲ႔ Chronic နာတာရွည္ အဆစ္နာသမားေတြကို ေပးမယ္။ ၁ဝ-၁၄ ရက္မွာ ေဆးအား အျပည့္ေပးတယ္။ ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး မေပၚသ၍ လိုေသးရင္ ရက္တိုးႏိုင္တယ္။ စားေဆးကို သက္သာတာနဲ႔ တေျဖးေျဖးခ်င္း ေလွ်ာ့ခ် ေပးရတယ္။ တိကနည္း မျဖတ္ရဘူး။ Elavil လိုေဆး က Nonnarcotic pain medications ဘိန္းမပါ-အနာသက္သာေဆးတမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ခ်က္ခ်င္း ျဖစ္လာ သူေတြကို နားခိုင္းမယ္။ ေရခဲတင္ခိုင္းမယ္၊ က်ပ္စည္း ခိုင္းတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Physical therapy အေၾကာကုသမႈ၊ Massage therapy အႏွိပ္၊ General rehabilitation management နလံထ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းေတြ ဆက္ရတယ္။
ဘယ္လိုလူေတြကို အဆစ္ထဲ ေဆးထိုးမလဲ။
• Synovitis အဆစ္အိတ္ေရာင္တာ၊
• Osteoarthritis အရိုး-အဆစ္ေရာင္တာ၊
• Bursitis အဆစ္ဖံုးအိတ္ေရာင္တာ၊
• Gouty arthritis (ေဂါက္) လိုျဖစ္တာ၊
• Frozen shoulder syndrome အဆစ္ခဲသြားတာ၊
• Tendinitis ၾကြက္သားေခ်ာင္းေရာင္တာ၊
• Rheumatoid arthritis (ရူမတြိဳက္) အဆစ္နာ၊
• Muscle trigger points ၾကြက္သားတေနရာထိရင္ နာတတ္တာ၊
• Carpal tunnel syndromes (ကာပယ္-တာနယ္-ဆင္ဒရုမ္း) ျဖစ္တာ၊
• Fasciitis ဖါရွာ-အရြတ္ျပားေရာင္တာ၊
• Ganglion Cysts (ဂင္ဂလီယြန္) အိတ္၊
• Neuromas အာရံုေၾကာၾကီးတာ၊
Shoulder ပခံုး၊ Hip တင္ပါး-ခါး၊ Elbow တေဒါင္ဆစ္၊ Knee ဒူး၊ Hand လက္၊ Wrist လက္ေကာက္ ဝတ္ေတြမွာ ရွိတဲ့ Joint အဆစ္ထဲ၊ Tendons ၾကြက္သားေခ်ာင္းထဲ၊ Bursa အဆစ္ဖံုးထဲကို ေဆးထိုးႏိုင္ တယ္။ ေၾကာက္လြန္းသူေတြကို ထံုေဆး ကူေပးရတတ္တယ္။
ဒီလိုဟာေတြ ျဖစ္ေန-ရွိေနရင္ ဒီနည္းမသံုးရပါ။
• Charcot joint (neuropathic sensory loss) ထံုေနတဲ့ (ခ်ာေကာ့တ္) အဆစ္နာ၊
• Infection ေရာဂါပိုးဝင္ေနတာ၊
• Tumor ကင္ဆာ၊ ကင္ဆာမဟုတ္ အလံုး၊
• Neurogenic disease အာရံုေၾကာေရာဂါ၊
• Tuberculosis တီဘီ လတ္တေလာျဖစ္ေနတာ၊
• Immune-suppressed hosts ခုခံအားမေကာင္းတာ၊
• Hypothyroidism လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းနည္းေရာဂါ၊
• Bleeding dyscrasias ေသြးယိုေရာဂါ၊
• Uncontrolled diabetes ထိန္းမရတဲ့ ဆီးခ်ိဳ၊
• Joint prosthesis အဆစ္အတုထည့္ထားတာ၊
• Surrounding joint osteoporosis ေဘးမွာ အရိုးေရာဂါရွိေနတာ၊
• Patellar or Achilles tendinopathies ၾကြက္သားေခ်ာင္း ပ်က္စီးေနတာ၊
1. အမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ေဆးကေတာ့ long-acting methylprednisolone preparation ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕
2. ထိုးေဆး နာမည္ေတြက Depo-Medrol, Aristospan, Kenalog and Celestone အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။
3. တခ်ိဳ႕ အထူးကုေတြက Lidocaine + Triamcinolone, which is intermediate acting (40 mg/mL) + Dexamethasone, which is long acting (4 mg/mL) ေဆးအေရာကို သံုးတယ္။
တခုခုျဖစ္လို႔ ေရာင္တယ္ဆိုတာ ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ သဘာဝတံု႔ျပန္မႈပါ။ သူျဖစ္လာလို႔ ေကာင္းေစတယ္။ ခက္တာက ဆိုးတာလဲ တြဲလာတယ္။ (စတီရြိဳက္) ေဆးဟာ ေရာင္ျခင္းျဖစ္စဥ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ေစတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ အဲေတာ့ အဆိုးဘက္က ဟာေတြ သက္သာေစမယ္။ အေကာင္းေတြလဲ ထိတယ္။ ဒီေနရာမွာ ခ်ိန္ဆတတ္တာ ဆရာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုလူနာကို ေဆးကုဘို႔ Multidisciplinary approach စည္းကမ္း ခ်က္ေတြ လိုက္နာရတယ္။
“Arthritis အဆစ္နာ” "Frozen shoulder ေအးခဲသြားတဲ့ ပခံုး" “Keloid အရုပ္ဆိုးတဲ့ အမာရြတ္” ေတြနဲ႔ တြဲဖတ္ပါ။
Dr. တင့္ေဆြ
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+