မဒီကညာ အင္ဂ်လီနာလို လွေစခ်င္
ရန္ကုန္-အင္းစိန္ လမ္းမႀကီးေပၚတြင္ ယာဥ္မ်ဳိးစံု သြားလာ ေန၏။
ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ဆို႕မႈ ေၾကာင့္ ျဖည္းညင္းစြာ ေမာင္းႏွင္ ေနရ၏။
Mercedes Benz C-Class C 200 Exclusive အမ်ဳိး အစား ကားနက္ ႀကီးသည္ လမ္းမႀကီးေပၚမွ ဦးေရႊႏုလမ္းအတြင္း ခ်ဳိး ေကြ႕ကာ ဝင္သြားၿပီး ခန္႕ညားထည္ ဝါလွေသာ ႏွစ္ထပ္တိုက္ႀကီးေရွ႕ တြင္ ညင္သာစြာ ရပ္သြား၏။
ကားေပၚမွ ေဒါက္တာ တင္ေမာင္ေဆြ၊ ေဒါက္တာ ေက်ာ္ေဆြသိန္း၊ သူနာျပဳ ဆရာမေလး ႏြဲ႔ယမင္း၊ ေဒါက္တာလင္းႏုိင္ထြန္းႏွင့္ ဘာသာျပန္ဆရာ ေမာင္သိန္းငွက္ (ကယားျပည္) တို႕ ဆင္းလာၾက၏။
အိမ္ရွင္ ဦးဥာဏ္အုန္း သည္ ကုမၸဏီကိစၥျဖင့္ စင္ကာပူသုိ႔ ခရီးထြက္ေန၏။
အတြင္းေရးမွဴးမေလး ေမသဇင္ပပထြဋ္က ဆီးႀကိဳေန၏။
''ဆရာ ခရီးထြက္ေနပါ တယ္ရွင့္။ ဆရာႀကီးတို႕ ၾကြၾကပါ ရွင္''
စမ္းက်ေရစီးသံက နား စည္ကုိ ညင္သာစြာ ႐ိုက္ခတ္၏။
''ဆရာႀကီးတို႕ ေနလယ္ စာ တစ္ခါတည္း သံုးေဆာင္ပါရွင့္။ ထမင္းစားခန္းကုိ ၾကြပါရွင့္''
လူစုလူေဝးအားလံုးသည္ က်ယ္ဝန္းေသာ ထမင္းစားခန္းသုိ႕ ေရာက္ရွိသြား၏။
ေလေအးစက္ အရွိန္ေၾကာင့္ ေအးျမေန၏။
ေတာက္ေျပာင္ေနေသာ မေဟာ္ဂနီေရာင္ သစ္သားစားပြဲ ႀကီးက ဆီးႀကိဳေန၏။
''သမီး ဆရာက တစ္ခါ တည္း စီစဥ္ထားတာကိုး''
''ဟုတ္ကဲ့ရွင့္၊ အျပင္ ထြက္မစားဘဲ အိမ္မွာပဲ ေအးေအး ေဆးေဆး သံုးေဆာင္ရေအာင္ပါ။ ဟင္းလ်ာေတြက ဆရာ ႀကိဳစီစဥ္ခ့ဲ တာပါ''
''ဘယ္ကလဲကြယ့္''
''Yummy Yeah Lunch Delivery Services ကပါ''
''အိမ္ကုိ လာပုိ႕တာေပါ့''
''ဟုတ္ကဲ့ရွင့္၊ ဖုန္းဆက္ လိုက္ရင္လာပုိ႔ပါတယ္။ ေမြးေန႔ပြဲ၊ အလွဴပြဲေတြ လုပ္ရင္လည္း မွာ လို႕ရပါတယ္ရွင့္။ ထိပ္တန္းအဆင့္ ရွိတဲ့ စားဖုိမွဴးႀကီးေတြကုိယ္တုိင္ ခ်က္ျပဳတ္တာပါရွင့္''
''ဟင္းအမယ္စံုရဲ႕လား''
''ျမန္မာဟင္း၊ တ႐ုတ္ဟင္း၊ ထုိင္းဟင္း အစံုရပါတယ္။ ဟင္းမယ္ အမ်ဳိးတစ္ရာေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ စားအုန္းဆီေတြ၊ အခ်ဳိမႈန္႕ ေတြ မသံုးဘူးရွင့္''
''လိုရင္ထပ္မွာလို႕ရလား''
''ရပါတယ္ရွင့္၊မွာပါရွင့္''
''ဟုတ္ၿပီ ဟုတ္ၿပီ၊ ပြင့္ ေရ၊ ဝႆဝတီေဆးတိုက္က လူနာ သက္သာရဲ႕လား''
''မသက္သာပါဘူး ဆရာ ေဆြေရ၊ သားျမတ္ကင္ဆာက အဆုတ္ေတြ၊ အသည္းေတြကုိ ျပန္႔ ေနၿပီ''
''ေအးဗ်ာ၊ သားျမတ္ကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားလာၿပီ''
''အင္ဂ်လီနာဂ်ဳိလီလို လုပ္ၾကမွ ထင္တယ္''
''ဆရာေက်ာ္က ဂ်ာနယ္ ဖတ္လာတယ္ ထင္တယ္''
''ဟုတ္တယ္၊ Breast Cancer Research ဂ်ာနယ္မွာ စိတ္ဝင္စားစရာ ေဆာင္းပါး ပါလာ တယ္''
''ရွင္းျပပါဦး ဆရာေက်ာ္''
''ဒီလုိဗ်။ အင္ဂ်လီနာဂ်ဳိ လီဆိုတာက ကမၻာေက်ာ္ ေဟာလီး ဝုဒ္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသမီး။အားလံုးလည္း သိပါတယ္။ သူ႕မွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစ တဲ့ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ပါလာတယ္။ မိသားစုမွာလည္း ေရာဂါရာဇဝင္ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားျမတ္ႏွစ္ဖက္လံုး ျဖတ္ပစ္ခဲ့တယ္။ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ ေရးေပါ့ဗ်ာ''
''ဟုတ္ကဲ့ ဆရာေက်ာ္''
''သူက ကမၻာေက်ာ္ဆို ေတာ့ သာမန္လူထုအေပၚ ၾသဇာ ေညာင္းတယ္ဗ်။ ခုဆို UK မွာ ကင္ဆာ အထူးကု ေဆးခန္းကုိ လာျပတဲ့ လူနာဦးေရ ႏွစ္ဆ တက္လာတယ္တဲ့။ ေကာင္းသတင္းေပါ့ဗ်ာ။ လူေတြ ဂ႐ုစိုက္ရမွန္း သိလာၾကၿပီ။ လူေတြ ဂ႐ုစိုက္လာတယ္ ဆိုတာကလည္း ရမ္းေျပာတာ မဟုတ္ ဘူး။ Study လုပ္ထားတာဗ်''
''ဘယ္သူလုပ္တာလဲ''
''University of Manchester က ပါရဂူကို Professor Gareth Evans ဗ်။ သူက ဒီကိစၥ "Angelina Effect" လို႕ေတာင္ နာမည္ေပး ထားေသးတယ္။ ဒီ Effect က Long-Lasting and Global တဲ့။ အေတာ္ထိေရာက္ တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ သူ႕ၾသဇာေၾကာင့္ ေဆးခန္းေတြမွာ လူနာ မ်ားလာ တယ္။ UK မွာရွိတဲ့ Genetic Centre ေတြ ကုိ သုေတသီေတြက ေလ့ လာခဲ့တာ။ ၂ဝ၁၂ နဲ႕စာရင္ လူနာ တိုးလာ တယ္။ အေထြေထြ ဆရာ ဝန္ေတြက DNA Test လုပ္ဖို႕ရယ္၊ Gentic Counselling လုပ္ဖို႕ရယ္ လႊဲစာေရးၿပီး လႊတ္လိုက္တာေတြ ပုိ မ်ားတယ္ တဲ့''
''ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာ ေပါ့ဗ်ာ''
''ဒီသုေတသနအေၾကာင္း ကုိ Breast Cancer Research ဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တယ္။ အင္ဂ် လီနာဂ်ဳိလီမွာ BRCA1 Mutation ရွိတယ္။ ေမြးရာပါ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ေပါ့ဗ်ာ။ သူက ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး အတြက္ သားျမတ္ကုိ ျဖတ္ထုတ္ခဲ့တယ္။ တျခားမင္းသမီးေတြ ဒီလိုလုပ္ခ့ဲရင္ ေတာင္ ရလဒ္က ဒါေလာက္ ေကာင္းမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဂ်ဳိလီက စိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္တယ္''
''လူထုအေပၚမွာ ပုိၿပီး ၾသဇာေညာင္း တာေပါ့ဗ်ာ''
''ဟုတ္တယ္။ အရင္က မိန္းမသားေတြဟာ ဒီလိုလုပ္ဖို႔ လက္တြန္႕ေနၾကတယ္။ Post Preventive Surgery ကာလမွာ Loss of Sexual Identity ကို စိုးရိမ္ခဲ့ၾကတယ္။ မိန္းမသားဘဝ ဆံုး႐ႈံးမွာ လန္႕ေနၾကတယ္။ ခုမစိုးရိမ္ၾက ေတာ့ဘူး။ Genetic Testing လုပ္ ရေကာင္းမွန္း သိလာၿပီ''
''ဟုတ္က့ဲ ဆရာေက်ာ္''
''တခ်ဳိ႕ သားျမတ္ကင္ ဆာေတြက မ်ဳိး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ ျဖစ္တာဗ်။ ဒီမ်ဳိး႐ိုးဗီဇေတြက BRCA1 ရယ္၊ BRCA2 ရယ္၊ TPS3 ရယ္ဗ်။ ခုလို Genetic Testing လုပ္ေတာ့ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ႏုိင္တာေပါ့ဗ်ာ''
''ဂ်ဳိလီနဲ႕ အလားတူ ေက်ာ္ၾကားသူေတြ ရွိေသးလား''
''ရွိတယ္ဗ်။ Jade Goody ဟာလည္း ေက်ာ္ၾကားသူတစ္ဦးပဲ။ သူက သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာနဲ႔ ဆံုးပါး သြားတယ္။ သူ႕ေၾကာင့္ လူနာေတြဟာ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးရမွန္းသိလာၾကတယ္။ Cervical Cancer Screening လုပ္တဲ့ ႏႈန္းထားတိုးတက္လာ တယ္။ ေကာင္း သတင္းေပါ့ဗ်ာ''
''ဟုတ္ကဲ့ ဆရာေက်ာ္''
''ခု သုေတသနကုိ ရန္ပံုေငြ ေထာက္ပ့ံတာက Breast Cancer Campaign ဆိုတဲ့ အဖြဲ႔ႀကီးဗ်။ ဒီအဖြဲ႕ႀကီးက Chief Executive ျဖစ္ တဲ့ Baroness Delyth Morian ကလည္း ေထာက္ခံခ်ီး က်ဴးထားတယ္။ ဂ်ဳိလီသာ ခုလို မလုပ္ခဲ့ရင္ သာမန္အရပ္ သားေတြ လည္း လုပ္ၾကမွာ မဟုတ္ဘူးတဲ့။ ဂ်ဳိလီရဲ႕ ပြင့္လင္းမႈေၾကာင့္ Risk-Reducing Mastectomy ေခတ္စားလာတာပါတဲ့။ Updated NICE Guideline ေတြကုိလည္း လူေတြ ပုိသိလာပါတယ္တဲ့။ ၿပီး ေတာ့ Gnetic Testing ကုိ လူတိုင္း လက္လွမ္းမီေစခ်င္ပါတယ္တဲ့။ Gnetic Testing အတြက္ ရန္ပံု ေငြေတြလည္း လံုေလာက္ေအာင္ စီစဥ္ေပးသင့္ပါတယ္တဲ့''
''ဟုတ္တယ္။ စီစဥ္ေပး သင့္တာေပါ့''
''ရန္ပံုေငြ မလံုေလာက္ လို႕ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႕ၾကာေနရင္ လူ နာေတြခမ်ာ စိတ္ဖိစီးမႈ ခံစားရလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ Morgan က ရန္ပံုေငြ စီစဥ္ေပးဖုိ႕ တိုက္တြန္းတာဗ်။ BRCA1 Mutation ကလည္း ေတြ႕ေတြ႕ေန ရတယ္''
''UK မွာ ဘယ္လိုရွိလဲ''
''လူတစ္ေထာင္မွာ တစ္ ေယာက္ႏႈန္း ရွိေနတယ္''
''ဒါဆို စစ္သင့္တယ္။ ေရာဂါႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရးက အေရးႀကီးတယ္။ လူနာတစ္ ေယာက္လည္း လူ႕အသက္ပဲ။ ႏွစ္ ေယာက္လည္း လူ႕အသက္ပဲ အေရးႀကီးတာပဲဗ်ာ''
''မွန္ပါတယ္၊ လုပ္သင့္ ပါတယ္''
''ေရာဂါ ႀကိဳတင္ကာ ကြယ္ေရးက Mastectomy ပဲလား''
''ရွိေသးတယ္ဗ်။ ကင္ဆာ ကာကြယ္တဲ့ေဆးေတြ ရွိတယ္။ ဥပမာ- Tamoxifen ေပါ့ဗ်ာ။ ပါရဂူနဲ႔ အရင္ တိုင္ပင္ေပါ့ဗ်ာ။ လိုရင္ ေသာက္ေပါ့ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ အစား အေသာက္ ဂ႐ုစုိက္၊ သင့္ေလ်ာ္တာ စား၊ Healthy Diet ေပါ့ဗ်ာ။ Exercise လည္း မွန္မွန္လုပ္ေပါ့ဗ်ာ''
''သူတို႕ဆီမွာ ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး လုပ္ေပးတဲ့ အသင္း အဖြဲ႕ေတြ ရွိလား''
''ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ Genesis Breast Cancer Prevention ဆိုတာ ရွိတယ္။ အဲဒီအသင္းႀကီး ရဲ႕ ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ Lester Barr က ေျပာ တယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ BRCA1 တို႕၊ BRCA2 တို႕လို ေမြးရာပါမ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ခ်ဳိ႕ယြင္း ခ်က္ ပါလာရင္ သားျမတ္ကင္ဆာသာမက မ်ဳိး ဥအိမ္ ကင္ဆာပါ ျဖစ္ဖို႕ နီးစပ္ပါတယ္တဲ့။ Preventive Mastectomy လုပ္တာ ေကာင္းပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ လူတိုင္းအတြက္ေတာ့ သင့္ေတာ္ခ်င္မွ သင့္ေတာ္ ပါလိမ့္ မယ္တဲ့''
''ဟုတ္ကဲ့ ဆရာေက်ာ္''
''တျခားကာကြယ္ေရး နည္းလမ္းေတြလည္း စဥ္းစားသင့္ပါတယ္တဲ့။ ဥပမာ- Tamoxifen ေပါ့ဗ်ာ။ ဒီေဆးဝါးက NICE က ေထာက္ခံ ခ်က္ ေပးထားၿပီးသားဗ်''
''စဥ္းစားသင့္တာေပါ့ဗ်ာ''
''အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ Mutated BRCA Gene ရွိေနခဲ့ရင္ ႏွစ္စဥ္ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးသင့္ ပါတယ္တဲ့။ သူတို႕ဆီမွာေတာ့ NHS ရွိတာကိုးဗ်။ လြယ္တာေပါ့''
''ဒါေပါ့ဗ်ာ။ NHS လို စနစ္မ်ဳိးက ေကာင္းတယ္ဗ်ာ''
''ဆရာႀကီးတို႕ သံုး ေဆာင္ၾကပါဦး၊ သမီးက ဟင္းေတြ ပူပူေလးျဖစ္ေအာင္ စီမံထားပါ တယ္''
ေမသဇင္ပပထြဋ္၏ အသံ ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးပြဲ ေခတၱရပ္သြား ၏။
''ကဲ- ကယားႀကီး၊ သံုး ေဆာင္ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ဆာ ၿပီ''
''ေအး- ဟုတ္တယ္ ဆရာ ေက်ာ္၊ ႏြဲ႕ယမင္း ပန္းကန္ထဲလည္း ထည့္ေပးေလဗ်ာ''
ေဒါက္တာေက်ာ္ေဆြသိန္း ၏ အနီးတြင္ ထုိင္ေနေသာ သူနာ ျပဳဆရာမေလး ႏြဲ႕ယမင္း၏ ပါးျပင္ ေပၚတြင္ ပန္းႏုေရာင္ မရင့္တရင့္ က ရိပ္ခနဲ ျဖတ္ေျပးသြား၏။
''ကယားႀကီးကလည္း ခမ်ာရွက္ရွာမွာေပါ့''
''ဟုတ္သားပဲ။ ကယား ႀကီးက ေျဗာင္ေျပာတာကုိး''
''ရပါတယ္ဗ်။ ႏြဲ႕ယမင္း ဝရင္ ကြၽန္ေတာ္ ငတ္သလိုပါပဲ။ ဟဲ ဟဲ''
ႏြဲ႕ယမင္းက စားပြဲ ေအာက္မွေန၍ ေပါင္ကုိ ဆြဲဆိတ္ လိုက္၏။
''အမယ္ေလး၊ နာတယ္ ဗ်။ ပုရြက္ဆိတ္ ထင္တယ္။ ဟဲ ဟဲ''
ေဒါက္တာေက်ာ္ေဆြ သိန္း လန္႕ေအာ္လိုက္၍ အားလံုး က တဟဲဟဲႏွင့္ သေဘာက်သြား ၾကေလ၏။
ေအာင္ (ေဆး-၁)
ရည္ညႊန္းခ်က္ ။ ။ BBC News မွ "Breast Cancer Test 'Angelina Jolie Effect' Found" ေဆးပညာေဆာင္းပါးကို မွီျငမ္း ကိုးကား ပါသည္။
ေစ်းကြက္ဂ်ာနယ္
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+
ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ဆို႕မႈ ေၾကာင့္ ျဖည္းညင္းစြာ ေမာင္းႏွင္ ေနရ၏။
Mercedes Benz C-Class C 200 Exclusive အမ်ဳိး အစား ကားနက္ ႀကီးသည္ လမ္းမႀကီးေပၚမွ ဦးေရႊႏုလမ္းအတြင္း ခ်ဳိး ေကြ႕ကာ ဝင္သြားၿပီး ခန္႕ညားထည္ ဝါလွေသာ ႏွစ္ထပ္တိုက္ႀကီးေရွ႕ တြင္ ညင္သာစြာ ရပ္သြား၏။
ကားေပၚမွ ေဒါက္တာ တင္ေမာင္ေဆြ၊ ေဒါက္တာ ေက်ာ္ေဆြသိန္း၊ သူနာျပဳ ဆရာမေလး ႏြဲ႔ယမင္း၊ ေဒါက္တာလင္းႏုိင္ထြန္းႏွင့္ ဘာသာျပန္ဆရာ ေမာင္သိန္းငွက္ (ကယားျပည္) တို႕ ဆင္းလာၾက၏။
အိမ္ရွင္ ဦးဥာဏ္အုန္း သည္ ကုမၸဏီကိစၥျဖင့္ စင္ကာပူသုိ႔ ခရီးထြက္ေန၏။
အတြင္းေရးမွဴးမေလး ေမသဇင္ပပထြဋ္က ဆီးႀကိဳေန၏။
''ဆရာ ခရီးထြက္ေနပါ တယ္ရွင့္။ ဆရာႀကီးတို႕ ၾကြၾကပါ ရွင္''
စမ္းက်ေရစီးသံက နား စည္ကုိ ညင္သာစြာ ႐ိုက္ခတ္၏။
''ဆရာႀကီးတို႕ ေနလယ္ စာ တစ္ခါတည္း သံုးေဆာင္ပါရွင့္။ ထမင္းစားခန္းကုိ ၾကြပါရွင့္''
လူစုလူေဝးအားလံုးသည္ က်ယ္ဝန္းေသာ ထမင္းစားခန္းသုိ႕ ေရာက္ရွိသြား၏။
ေလေအးစက္ အရွိန္ေၾကာင့္ ေအးျမေန၏။
ေတာက္ေျပာင္ေနေသာ မေဟာ္ဂနီေရာင္ သစ္သားစားပြဲ ႀကီးက ဆီးႀကိဳေန၏။
''သမီး ဆရာက တစ္ခါ တည္း စီစဥ္ထားတာကိုး''
''ဟုတ္ကဲ့ရွင့္၊ အျပင္ ထြက္မစားဘဲ အိမ္မွာပဲ ေအးေအး ေဆးေဆး သံုးေဆာင္ရေအာင္ပါ။ ဟင္းလ်ာေတြက ဆရာ ႀကိဳစီစဥ္ခ့ဲ တာပါ''
''ဘယ္ကလဲကြယ့္''
''Yummy Yeah Lunch Delivery Services ကပါ''
''အိမ္ကုိ လာပုိ႕တာေပါ့''
''ဟုတ္ကဲ့ရွင့္၊ ဖုန္းဆက္ လိုက္ရင္လာပုိ႔ပါတယ္။ ေမြးေန႔ပြဲ၊ အလွဴပြဲေတြ လုပ္ရင္လည္း မွာ လို႕ရပါတယ္ရွင့္။ ထိပ္တန္းအဆင့္ ရွိတဲ့ စားဖုိမွဴးႀကီးေတြကုိယ္တုိင္ ခ်က္ျပဳတ္တာပါရွင့္''
''ဟင္းအမယ္စံုရဲ႕လား''
''ျမန္မာဟင္း၊ တ႐ုတ္ဟင္း၊ ထုိင္းဟင္း အစံုရပါတယ္။ ဟင္းမယ္ အမ်ဳိးတစ္ရာေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ စားအုန္းဆီေတြ၊ အခ်ဳိမႈန္႕ ေတြ မသံုးဘူးရွင့္''
''လိုရင္ထပ္မွာလို႕ရလား''
''ရပါတယ္ရွင့္၊မွာပါရွင့္''
''ဟုတ္ၿပီ ဟုတ္ၿပီ၊ ပြင့္ ေရ၊ ဝႆဝတီေဆးတိုက္က လူနာ သက္သာရဲ႕လား''
''မသက္သာပါဘူး ဆရာ ေဆြေရ၊ သားျမတ္ကင္ဆာက အဆုတ္ေတြ၊ အသည္းေတြကုိ ျပန္႔ ေနၿပီ''
''ေအးဗ်ာ၊ သားျမတ္ကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားလာၿပီ''
''အင္ဂ်လီနာဂ်ဳိလီလို လုပ္ၾကမွ ထင္တယ္''
''ဆရာေက်ာ္က ဂ်ာနယ္ ဖတ္လာတယ္ ထင္တယ္''
''ဟုတ္တယ္၊ Breast Cancer Research ဂ်ာနယ္မွာ စိတ္ဝင္စားစရာ ေဆာင္းပါး ပါလာ တယ္''
''ရွင္းျပပါဦး ဆရာေက်ာ္''
''ဒီလုိဗ်။ အင္ဂ်လီနာဂ်ဳိ လီဆိုတာက ကမၻာေက်ာ္ ေဟာလီး ဝုဒ္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသမီး။အားလံုးလည္း သိပါတယ္။ သူ႕မွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစ တဲ့ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ပါလာတယ္။ မိသားစုမွာလည္း ေရာဂါရာဇဝင္ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားျမတ္ႏွစ္ဖက္လံုး ျဖတ္ပစ္ခဲ့တယ္။ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ ေရးေပါ့ဗ်ာ''
''ဟုတ္ကဲ့ ဆရာေက်ာ္''
''သူက ကမၻာေက်ာ္ဆို ေတာ့ သာမန္လူထုအေပၚ ၾသဇာ ေညာင္းတယ္ဗ်။ ခုဆို UK မွာ ကင္ဆာ အထူးကု ေဆးခန္းကုိ လာျပတဲ့ လူနာဦးေရ ႏွစ္ဆ တက္လာတယ္တဲ့။ ေကာင္းသတင္းေပါ့ဗ်ာ။ လူေတြ ဂ႐ုစိုက္ရမွန္း သိလာၾကၿပီ။ လူေတြ ဂ႐ုစိုက္လာတယ္ ဆိုတာကလည္း ရမ္းေျပာတာ မဟုတ္ ဘူး။ Study လုပ္ထားတာဗ်''
''ဘယ္သူလုပ္တာလဲ''
''University of Manchester က ပါရဂူကို Professor Gareth Evans ဗ်။ သူက ဒီကိစၥ "Angelina Effect" လို႕ေတာင္ နာမည္ေပး ထားေသးတယ္။ ဒီ Effect က Long-Lasting and Global တဲ့။ အေတာ္ထိေရာက္ တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ သူ႕ၾသဇာေၾကာင့္ ေဆးခန္းေတြမွာ လူနာ မ်ားလာ တယ္။ UK မွာရွိတဲ့ Genetic Centre ေတြ ကုိ သုေတသီေတြက ေလ့ လာခဲ့တာ။ ၂ဝ၁၂ နဲ႕စာရင္ လူနာ တိုးလာ တယ္။ အေထြေထြ ဆရာ ဝန္ေတြက DNA Test လုပ္ဖို႕ရယ္၊ Gentic Counselling လုပ္ဖို႕ရယ္ လႊဲစာေရးၿပီး လႊတ္လိုက္တာေတြ ပုိ မ်ားတယ္ တဲ့''
''ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာ ေပါ့ဗ်ာ''
''ဒီသုေတသနအေၾကာင္း ကုိ Breast Cancer Research ဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တယ္။ အင္ဂ် လီနာဂ်ဳိလီမွာ BRCA1 Mutation ရွိတယ္။ ေမြးရာပါ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ေပါ့ဗ်ာ။ သူက ကင္ဆာ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး အတြက္ သားျမတ္ကုိ ျဖတ္ထုတ္ခဲ့တယ္။ တျခားမင္းသမီးေတြ ဒီလိုလုပ္ခ့ဲရင္ ေတာင္ ရလဒ္က ဒါေလာက္ ေကာင္းမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဂ်ဳိလီက စိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္တယ္''
''လူထုအေပၚမွာ ပုိၿပီး ၾသဇာေညာင္း တာေပါ့ဗ်ာ''
''ဟုတ္တယ္။ အရင္က မိန္းမသားေတြဟာ ဒီလိုလုပ္ဖို႔ လက္တြန္႕ေနၾကတယ္။ Post Preventive Surgery ကာလမွာ Loss of Sexual Identity ကို စိုးရိမ္ခဲ့ၾကတယ္။ မိန္းမသားဘဝ ဆံုး႐ႈံးမွာ လန္႕ေနၾကတယ္။ ခုမစိုးရိမ္ၾက ေတာ့ဘူး။ Genetic Testing လုပ္ ရေကာင္းမွန္း သိလာၿပီ''
''ဟုတ္က့ဲ ဆရာေက်ာ္''
''တခ်ဳိ႕ သားျမတ္ကင္ ဆာေတြက မ်ဳိး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ ျဖစ္တာဗ်။ ဒီမ်ဳိး႐ိုးဗီဇေတြက BRCA1 ရယ္၊ BRCA2 ရယ္၊ TPS3 ရယ္ဗ်။ ခုလို Genetic Testing လုပ္ေတာ့ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ႏုိင္တာေပါ့ဗ်ာ''
''ဂ်ဳိလီနဲ႕ အလားတူ ေက်ာ္ၾကားသူေတြ ရွိေသးလား''
''ရွိတယ္ဗ်။ Jade Goody ဟာလည္း ေက်ာ္ၾကားသူတစ္ဦးပဲ။ သူက သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာနဲ႔ ဆံုးပါး သြားတယ္။ သူ႕ေၾကာင့္ လူနာေတြဟာ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးရမွန္းသိလာၾကတယ္။ Cervical Cancer Screening လုပ္တဲ့ ႏႈန္းထားတိုးတက္လာ တယ္။ ေကာင္း သတင္းေပါ့ဗ်ာ''
''ဟုတ္ကဲ့ ဆရာေက်ာ္''
''ခု သုေတသနကုိ ရန္ပံုေငြ ေထာက္ပ့ံတာက Breast Cancer Campaign ဆိုတဲ့ အဖြဲ႔ႀကီးဗ်။ ဒီအဖြဲ႕ႀကီးက Chief Executive ျဖစ္ တဲ့ Baroness Delyth Morian ကလည္း ေထာက္ခံခ်ီး က်ဴးထားတယ္။ ဂ်ဳိလီသာ ခုလို မလုပ္ခဲ့ရင္ သာမန္အရပ္ သားေတြ လည္း လုပ္ၾကမွာ မဟုတ္ဘူးတဲ့။ ဂ်ဳိလီရဲ႕ ပြင့္လင္းမႈေၾကာင့္ Risk-Reducing Mastectomy ေခတ္စားလာတာပါတဲ့။ Updated NICE Guideline ေတြကုိလည္း လူေတြ ပုိသိလာပါတယ္တဲ့။ ၿပီး ေတာ့ Gnetic Testing ကုိ လူတိုင္း လက္လွမ္းမီေစခ်င္ပါတယ္တဲ့။ Gnetic Testing အတြက္ ရန္ပံု ေငြေတြလည္း လံုေလာက္ေအာင္ စီစဥ္ေပးသင့္ပါတယ္တဲ့''
''ဟုတ္တယ္။ စီစဥ္ေပး သင့္တာေပါ့''
''ရန္ပံုေငြ မလံုေလာက္ လို႕ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႕ၾကာေနရင္ လူ နာေတြခမ်ာ စိတ္ဖိစီးမႈ ခံစားရလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ Morgan က ရန္ပံုေငြ စီစဥ္ေပးဖုိ႕ တိုက္တြန္းတာဗ်။ BRCA1 Mutation ကလည္း ေတြ႕ေတြ႕ေန ရတယ္''
''UK မွာ ဘယ္လိုရွိလဲ''
''လူတစ္ေထာင္မွာ တစ္ ေယာက္ႏႈန္း ရွိေနတယ္''
''ဒါဆို စစ္သင့္တယ္။ ေရာဂါႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရးက အေရးႀကီးတယ္။ လူနာတစ္ ေယာက္လည္း လူ႕အသက္ပဲ။ ႏွစ္ ေယာက္လည္း လူ႕အသက္ပဲ အေရးႀကီးတာပဲဗ်ာ''
''မွန္ပါတယ္၊ လုပ္သင့္ ပါတယ္''
''ေရာဂါ ႀကိဳတင္ကာ ကြယ္ေရးက Mastectomy ပဲလား''
''ရွိေသးတယ္ဗ်။ ကင္ဆာ ကာကြယ္တဲ့ေဆးေတြ ရွိတယ္။ ဥပမာ- Tamoxifen ေပါ့ဗ်ာ။ ပါရဂူနဲ႔ အရင္ တိုင္ပင္ေပါ့ဗ်ာ။ လိုရင္ ေသာက္ေပါ့ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ အစား အေသာက္ ဂ႐ုစုိက္၊ သင့္ေလ်ာ္တာ စား၊ Healthy Diet ေပါ့ဗ်ာ။ Exercise လည္း မွန္မွန္လုပ္ေပါ့ဗ်ာ''
''သူတို႕ဆီမွာ ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး လုပ္ေပးတဲ့ အသင္း အဖြဲ႕ေတြ ရွိလား''
''ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ Genesis Breast Cancer Prevention ဆိုတာ ရွိတယ္။ အဲဒီအသင္းႀကီး ရဲ႕ ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ Lester Barr က ေျပာ တယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ BRCA1 တို႕၊ BRCA2 တို႕လို ေမြးရာပါမ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ခ်ဳိ႕ယြင္း ခ်က္ ပါလာရင္ သားျမတ္ကင္ဆာသာမက မ်ဳိး ဥအိမ္ ကင္ဆာပါ ျဖစ္ဖို႕ နီးစပ္ပါတယ္တဲ့။ Preventive Mastectomy လုပ္တာ ေကာင္းပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ လူတိုင္းအတြက္ေတာ့ သင့္ေတာ္ခ်င္မွ သင့္ေတာ္ ပါလိမ့္ မယ္တဲ့''
''ဟုတ္ကဲ့ ဆရာေက်ာ္''
''တျခားကာကြယ္ေရး နည္းလမ္းေတြလည္း စဥ္းစားသင့္ပါတယ္တဲ့။ ဥပမာ- Tamoxifen ေပါ့ဗ်ာ။ ဒီေဆးဝါးက NICE က ေထာက္ခံ ခ်က္ ေပးထားၿပီးသားဗ်''
''စဥ္းစားသင့္တာေပါ့ဗ်ာ''
''အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ Mutated BRCA Gene ရွိေနခဲ့ရင္ ႏွစ္စဥ္ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးသင့္ ပါတယ္တဲ့။ သူတို႕ဆီမွာေတာ့ NHS ရွိတာကိုးဗ်။ လြယ္တာေပါ့''
''ဒါေပါ့ဗ်ာ။ NHS လို စနစ္မ်ဳိးက ေကာင္းတယ္ဗ်ာ''
''ဆရာႀကီးတို႕ သံုး ေဆာင္ၾကပါဦး၊ သမီးက ဟင္းေတြ ပူပူေလးျဖစ္ေအာင္ စီမံထားပါ တယ္''
ေမသဇင္ပပထြဋ္၏ အသံ ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးပြဲ ေခတၱရပ္သြား ၏။
''ကဲ- ကယားႀကီး၊ သံုး ေဆာင္ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ဆာ ၿပီ''
''ေအး- ဟုတ္တယ္ ဆရာ ေက်ာ္၊ ႏြဲ႕ယမင္း ပန္းကန္ထဲလည္း ထည့္ေပးေလဗ်ာ''
ေဒါက္တာေက်ာ္ေဆြသိန္း ၏ အနီးတြင္ ထုိင္ေနေသာ သူနာ ျပဳဆရာမေလး ႏြဲ႕ယမင္း၏ ပါးျပင္ ေပၚတြင္ ပန္းႏုေရာင္ မရင့္တရင့္ က ရိပ္ခနဲ ျဖတ္ေျပးသြား၏။
''ကယားႀကီးကလည္း ခမ်ာရွက္ရွာမွာေပါ့''
''ဟုတ္သားပဲ။ ကယား ႀကီးက ေျဗာင္ေျပာတာကုိး''
''ရပါတယ္ဗ်။ ႏြဲ႕ယမင္း ဝရင္ ကြၽန္ေတာ္ ငတ္သလိုပါပဲ။ ဟဲ ဟဲ''
ႏြဲ႕ယမင္းက စားပြဲ ေအာက္မွေန၍ ေပါင္ကုိ ဆြဲဆိတ္ လိုက္၏။
''အမယ္ေလး၊ နာတယ္ ဗ်။ ပုရြက္ဆိတ္ ထင္တယ္။ ဟဲ ဟဲ''
ေဒါက္တာေက်ာ္ေဆြ သိန္း လန္႕ေအာ္လိုက္၍ အားလံုး က တဟဲဟဲႏွင့္ သေဘာက်သြား ၾကေလ၏။
ေအာင္ (ေဆး-၁)
ရည္ညႊန္းခ်က္ ။ ။ BBC News မွ "Breast Cancer Test 'Angelina Jolie Effect' Found" ေဆးပညာေဆာင္းပါးကို မွီျငမ္း ကိုးကား ပါသည္။
ေစ်းကြက္ဂ်ာနယ္
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+