Cervicitis သားအိမ္ဝ ေရာင္ျခင္း
(၂) ကၽြန္မက အသက္ ၂၇ ႏွစ္ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္က ကၽြန္မ သားအိမ္ေခါင္းခၽြဲေမွး test လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဖုေလးေတြ ေပါက္ေနလို႔ပါ။ result ကေတာ့ abnormal cell clear ပါတဲ့။ ညဖက္ထဲ့ေဆးေလး ထည့္ပါ တယ္။ အဖုေလးေတြကေတာ့ အရွင္းမေပ်ာက္ပါဘူး။ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးပါပဲ။ ေပ်ာက္လိုက္ တခါတေလ အဖု အႀကီးႀကီးေတြ ျပန္ျဖစ္ေနလိုက္နဲ႔ပါပဲ။ သမီး စိတ္အရမ္းညစ္ပါတယ္။ အခု ေမလေရာက္မွ တစ္ႏွစ္ျပည့္ မွာပါ။ OG က တစ္ႏွစ္ျပည့္မွ ျပန္စစ္ပါလို႔ေျပာပါတယ္။ တကယ္လို႔ အခု သမီးမွာ ကုိယ္ဝန္ရွိေနခဲ့ရင္ စစ္လို႔ရပါေသးလားဆရာ။ ေရာဂါေရာ ဘယ္လိုကုလို႔ ရပါသလဲဆရာ။ ေရာဂါရွိေနခဲ့ရင္ ကေလးကို ထိခိုက္ႏိုင္လားဆရာ။ အဲဒီအဖုေလးေတြက ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲဆိုတာ OG က ေသခ်ာမေျပာပါဘူး ဆရာ။ အိမ္ေထာင္သက္က ငါးႏွစ္ပါ။
(၃) Cervicitis ဆိုတာ ေရာဂါလား၊ ဘာပါလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ၿဖစ္ရတယ္ ဆိုတာရယ္ ၿဖစ္ေနတာက ေရာဂါဆို ဘယ္လို ကုသရတယ္၊ ဘာေတြ ေရွာင္လို႔ ဘယ္လိုေနရတယ္၊ က်န္းမာေရး-ပညာေပး ေၿပာၿပရွင္းၿပေပးပါ။
Cervicitis ဆိုတာ သားအိမ္အဝေရာင္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္တယ္။ အျဖစ္မ်ားတယ္။ အမ်ိဳးသမီး တဝက္ေလာက္ တသက္မွာ တခါျဖစ္တတ္ၾကတယ္။ ျဖစ္ေနမွန္း မသိၾကတာလဲ မနည္းဘူး။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာင္ရာကေနလဲ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
အသက္ ငယ္ငယ္နဲ႔ ဖို-မဆက္ဆံတာ၊ လိင္ဆက္ဆံနည္း ဆန္းျပားတာ၊ (ကြန္ဒြမ္) မပါဘဲ ဆက္ဆံတာ၊ အရင္က STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ျဖစ္ဘူးတာ၊ လိင္ဆက္ဆံဘက္ အေဖၚမ်ားတာေတြက ဒီေရာဂါ ပိုျဖစ္ေစပါတယ္။
လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြထဲက ဂႏိုရီးယား၊ (ကလာမိုင္ဒီယား)၊ (ထရြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္)၊ (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ)၊ လိင္လမ္း ေရယံု ေတြကေန ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ HPV လိင္လမ္း-ၾကြက္ႏို႔ကေန အဲလို ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုေပမဲ့ Mayo Clinic ကေတာ့ သက္ေသ မရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
ေရာဂါပိုး မဟုတ္ေပမဲ့လဲ -
• ေမြးလမ္းေဆးေၾကာင္းသံုး ေဆးရည္ေတြ၊
• ရာသီလာတံုးသံုးတဲ့ ပစၥည္းေတြ၊
• ကိုယ္ဝန္တား ပစၥည္း-ေဆးေတြ၊
• သုတ္ပိုးသတ္ေဆး၊ (ကြန္ဒြမ္) ေတြနဲ႔ မတည့္သူေတြမွာလဲ ပိုးဝင္တာ ပိုလြယ္ေစတယ္။
• စစ္ေဆးရာမွာသံုးတဲ့ ခြဲစိတ္ကရိယာေတြကေနလဲ ပိုးမသန္႔ရင္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• တခ်ိဳ႕မွာ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ ရွာမေတြ႔တတ္ပါ။
သားအိမ္ဝေရာင္တယ္ဆိုတာနဲ႔ အရင္ဆံုးသိလာမဲ့ လကၡဏာကေတာ့ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန တခုခု ဆင္းတာ ျဖစ္တယ္။ အျဖဴေရာင္၊ အဝါေရာင္၊ မီးခိုးေရာင္ စတဲ့ အေရာင္ေတြလဲ ဆင္းႏိုင္တယ္။ ရာသီဆင္း အျပီး ပိုသိသာတယ္။ ယားမယ္၊ အေနရခက္မယ္၊ ဆက္ဆံရင္ နာမယ္၊ ၾကားရက္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဆက္ဆံေန တံုး ျဖစ္ျဖစ္ ေသြးဆင္းမယ္၊ ဆီးပူ-ဆီးေအာင့္မယ္၊ ခါးျဖစ္ျဖစ္ ဆီးစပ္ျဖစ္ျဖစ္ နာမယ္။ ဆိုးတဲ့ အဆင့္ ျဖစ္ လာရင္ အနံ႔ဆိုးဝါးတာေတြ ဆင္းမယ္။ ဒိေနာက္ ကိုယ္ပူလာမယ္၊ ပ်ိဳ႕ျခင္လာမယ္။
ေရာဂါလို႔ သံသယနဲ႔ လာသူကို ေရာဂါရာဇဝင္ ေမးတယ္။ ခံစားေနရာတာအျပင္ လိင္ဆက္ဆံေရး၊ အိမ္ေထာင္ေရး ေမးမယ္။ ေမြးလမ္း စစ္ေဆးမယ္။ ေမြးလမ္းက ဆင္းေနတာကို ရယူစစ္ေဆးမယ္။ သားအိမ္အဝ ကင္ဆာ ဟုတ္-မဟုတ္ကို Pap smear test နည္းနဲ႔ သိႏိုင္တယ္။
1. (ကလာမိုင္ဒီးယား) ပိုးက (ဂႏိုးရီးယား) ပိုးထက္ပိုျပီး အျဖစ္မ်ားတယ္။
2. နဲနဲပါးပါး ျဖစ္တတ္တဲ့ (HSV) ေရယံု နဲ႔ (ထရြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္) ပိုးေတြကေန သားအိမ္အဝရဲ႕ အေပၚယံလႊာ ကို ထိခိုက္ေစတယ္။
3. Mycoplasma genitalium, Streptococci (A and B) (ဗက္တီးရီးယား) ေတြကလဲ ျဖစ္ေစတယ္။
4. Cytomegalovirus (ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ လကၡဏာ မျပတာ မ်ားတယ္။
ပိုးေသေဆးေတြက အေတာ္ႏိုင္ပါတယ္။
• STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြဆိုရင္ ဆိုင္ရာ-ႏိုင္ရာ ေဆးေတြ ေပးရမယ္။
• (ကလာမိုင္ဒီးယား) ေၾကာင့္သားအိမ္ဝေရာင္တာကို Doxycycline ေဆးေပးတာ မ်ားတယ္။
• ေမြးလမ္း-ေရယံုဆိုရင္ Acyclovir (Zovirax) ေဆးေပးမယ္။
• ၇ ရက္ လိင္မဆက္ဆံပါနဲ႔။
• စိတ္ခ်ရတဲ့ လိင္ဆံမႈျပဳပါ။ ကိုယ့္အေဖၚကိုယ္ သိပါ။ အေဖၚမ်ားတာ မေကာင္းပါ။
• ေရာဂါပိုးက ေမြးလမ္းမွာ ေရာဂါစကတည္းက သားအိမ္အထိ မေရာက္ခင္ ေဆးကုပါ။
• လွ်ပ္စစ္နည္း၊ ေအးခဲေစနည္း နဲ႔ (ေလဆာ) နည္းေတြနဲ႔လဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးနဲ႔မရမွ လုပ္ပါတယ္။ ဒါေတြလုပ္ရင္ ေမြးလမ္းက်ဥ္းတာ ထိခိုက္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဘာမွ မခံစားရလို႔ မကုဘဲေနရင္ ၾကာေတာ့ -
1. (PID) တင္ပဆံုတြင္း အဂၤါေတြ ေရာင္တာ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
2. ကေလးမရ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
3. သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္ႏိုင္တယ္။
4. ဆီးစပ္ေနရာ တာရွည္ နာေနတတ္တယ္။
5. သူ႔အလိုလို ကိုယ္ဝန္ ပ်က္တတ္တယ္။
6. သားအိမ္အဝ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
7. ကေလး ေစာေမြးႏိုင္တယ္။
8. ေမြးလာတဲ့ကေလး ပိုးဝင္ႏိုင္တယ္။ ႏူမိုးနီးယား၊ မ်က္စိထိခိုက္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
(ကလာမိုင္ဒီးယား) ကို ကုသရတာ မခက္ပါ။
• Azithromycin 1 gm တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 500mg ပဌမေန႔၊ 250mg တေန႔တၾကိမ္နဲ႔ ေနာက္ထပ္ ၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
• Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။
• HIV-positive ျဖစ္ေနသူေတြလဲ အတူတူေပးႏိုင္တယ္။
• Tetracycline 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္၊ Rosaramicin ေဆးေတြကို 95% ေပ်ာက္မယ္။
• Erythromycin 250-500-800 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္။ ေဆးေပးတာ ၇၇-၁ဝဝ% ေပ်ာက္တယ္။
• Ofloxacin, Trovafloxacin, Minocycline, Lymecycline, Clarithromycin, Ampicillin, Rifampicin ေဆးေတြ ေပးတာကို တိက်တဲ့ အေထာက္အထား မရွိေသးဘူး။
• Ciprofloxacin ေပးတာ ၆၃-၉၂% ေပ်ာက္တယ္လို႔ သုေတသနတခုကေတြ႔ျပီး ေနာက္တခုက မေတြ႔ရဘူး။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို Azithromycin တခါထဲ ေပးတာက Erythromycin x 7 days ေပးတာထက္ ပိုေကာင္းတယ္။
• ေဆးေသာက္ေနတံုးမွာ အတူေနတာကို တပါတ္ေရွာင္ေနသင့္ၾကတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+