ကရင္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း မဂၤလာ

(၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္၊ အမ်ဳိးသား ကဇာတ္႐ံုတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ျမန္မာ တုိင္းရင္းသား ဝတ္စံုျပပြဲမွ ကရင္႐ုိးရာ လက္ ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း ဓေလ့သ႐ုပ္ေဖာ္ ကျပစဥ္)

ကရင္လူမ်ဳိး

ကရင္ လူမ်ဳိးတို႔သည္ ေအဒီ ၇ ရာစုခန္႔ အခ်ိန္ကာလ ကပင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ေရာက္ရွိ ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ေသာဠသ ဝရ႒ဒီပနီက်မ္းတြင္ လက္ျဖင့္ ေတာင္ယာခုတ္ျခင္း၊ စူးထိုးျခင္းစေသာ အမႈကို ျပဳတတ္ေသာ ေၾကာင့္ ပါဠိဘာသာျဖင့္ ‘ကရ’ လူမ်ဳိးဟု ေခၚၾကရာ ကာလေရြ႕လ်ား လာသျဖင့္ ပါဠိပ်က္လ်က္ ‘ကရင္’ ျဖစ္ လာသည္ ဆို၏။ ကရင္လူမ်ဳိးေပါင္း ၁၁မ်ဳိးရွိၿပီး အဓိက လူမ်ဳိးစုႀကီးမွာ ပိုးကရင္ႏွင့္ စေကာကရင္ တို႔ျဖစ္သည္။

►ပိုးကရင္တို႔၏ မဂၤလာအခမ္းအနား

ကရင္လူမ်ဳိး ခ်စ္သူေမာင္ႏွံမ်ား သည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး လက္ထပ္မည္ ဟု ကတိသစၥာျပဳၿပီး သည့္ေနာက္တြင္ သတို႔ သမီးေလာင္းသည္ သတို႔သား ဝတ္ဆင္ရန္ ကရင္ အမ်ဳိးသားဝတ္စုံကို ရက္ကန္းခတ္၍ ကိုယ္တိုင္ ရက္ဆင္ရ သည္။ ယခုကာလတြင္မူ ဝယ္ယူလိုက္ ၾကသည္။ မဂၤလာေဆာင္ေသာ နံနက္ ေစာေစာတြင္ မဂၤလာသတို႔သားကို လင္စုံ၊ မယားစုံႏွစ္ဦးက ထီးမိုးေပးၿပီး မိဘေဆြမ်ဳိး၊ အေပါင္းအသင္းမ်ားႏွင့္ အိုးစည္ဗုံေမာင္း၊ ကြၽဲခ်ဳိမ်ား တီးမႈတ္ကာ မဂၤလာေဆာင္က်င္းပရာ သတု႔ိသမီး အိမ္သို႔ သြားေရာက္ၾကသည္။

သတို႔သမီးအိမ္ေပၚသို႔ တက္ရာ တြင္ ေလွကားအလယ္အဆင့္သို႔ ေရာက္ ေသာအခါ အသင့္ေစာင့္ေနေသာ သတု႔ိသမီးက တေရာ္ကင္ပြန္းရည္ျဖင့္ ေလာင္းခ်ေပးရ သည္။ ထို႔ေနာက္ ေရ စင္ျဖင့္ ေရခ်ဳိးေပးၿပီးလွ်င္ သတို႔သမီး ကိုယ္တိုင္ႀကိဳတင္ရက္လုပ္ထားေသာ အမ်ဳိးသားဝတ္စုံကို လဲလွယ္ဝတ္ဆင္ ရသည္။ သနပ္ခါးေသြးကာ လိမ္းေပး ၿပီးအလွဆင္ေပးရသည္။

ထို႔ေနာက္ သတို႔သားႏွင့္ သတို႔ သမီးတို႔သည္ မဂၤလာခန္းမေဆာင္ (အိပ္ခန္း)သို႔ ယွဥ္တြဲဝင္ထိုင္ၿပီး သတို႔ သား၏ ဒူးတစ္ဖက္သည္ သတို႔သမီး၏ ဒူးတစ္ဖက္တြင္ စတိသေဘာျဖင့္ တင္ ထားရသည္။

ကရင္႐ိုးရာမဂၤလာေဆာင္ရာတြင္ ခ်ည္ျဖဴျဖင့္မဂၤလာလက္ခ်ည္ျခင္းကို ဦး စြာျပဳလုပ္ရေသးသည္။ လူႀကီးရြယ္အို လင္မယားတစ္စုံက ဦးစြာခ်ည္ျဖဴဖြဲ႕ ဆုေတာင္းေပးၿပီး သတို႔သား၊ သတို႔ သမီးတို႔၏ လက္ေကာက္ဝတ္တြင္ ခ်ည္ ျဖဴမ်ားဖြဲ႕ခ်ည္ၿပီးလွ်င္သတုိ႔သား၊ သတို႔သမီးတို႔က ႏွီး ေဒါင္းလန္းႀကီး ထဲတြင္ ထည့္ထားေသာ စားေသာက္ ဖြယ္ရာ မ်ားကို အနည္းငယ္စီႏႈိက္၍ သုံးႀကိမ္သုံးခါတိုင္တိုင္ အျပန္အလွန္ ခြံ႕ေကြၽးရသည္။

ထို႔ေနာက္ အပ်ဳိရံ တို႔ကလည္း ထမင္း ဟင္းမ်ားကို သုံးလုတ္စီျပည့္ေအာင္ အလု အယက္ စားေသာက္ၿပီးေနာက္ ဦးစြာ ၿပီးသူက က်န္သူမ်ားအေပၚႀကဲျဖန္႔၍ မဂၤလာပြဲ ကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ အဆုံးသတ္ၾက ေလေတာ့သည္။

►စေကာကရင္တု႔ိ၏ ထိမ္းျမားမဂၤလာ

လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းကို စေကာ ကရင္ဘာသာျဖင့္ ‘တာေအာ္မူ႔’ ဟု ေခၚသည္။ ေတာင္ေပၚေဒသေန စေကာ ကရင္တို႔၏ ထိမ္းျမားမဂၤလာပြဲတြင္ ဦးစီးဦးေဆာင္သူ ‘ေစာ္တလို ပါ’ တစ္ဦး အသီးသီးရွိၾကရသည္။ ထို႔ျပင္ သတို႔ သားႏွင့္ သူ၏အေပါင္းအေဖာ္မ်ားကို ‘ေဖာ္ဝါး’ ဟုေခၚၾကၿပီး သတို႔သမီးႏွင့္ သူ၏ အေပါင္းအေဖာ္မ်ားကိုလည္း ‘ေဖာ္သူ’ ဟူ၍အသီးသီးေခၚေဝၚၾကသည္။

သတိုု႔သမီးရြာသို႔ မသြားမီ ‘ေဖာ္ ဝါး’ တို႔သည္ သတို႔သားေနအိမ္၌ ဝက္ တစ္ေကာင္သတ္ၿပီး ညေနေစာင္း၌ တေပ်ာ္တပါးစားေသာက္ၾကသည္။ နံနက္မိုးလင္းေသာ္ ေဖာ္ဝါးတို႔သည္ ကရင္႐ိုးရာဝတ္စုံမ်ားကို ဝတ္ဆင္ၾကကာ သတို႔သမီးရွိရာရြာသို႔ တီးမႈတ္ကခုန္ၿပီး တေပ်ာ္တပါးသြားၾကသည္။

လက္ထပ္ထိမ္းျမားရန္အတြက္ လို အပ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ ေငြသား (သို႔) ေငြတုံး၊လက္ေကာက္၊ ဦးေပါင္း၊ ေဖာ္ လူဝါး(အနီႏွင့္အျဖဴက်စ္ထားေသာ ခ်ည္မွ်င္)၊ ထဘီေလး ထည္၊ သင္တိုင္း အက်ႌႏွစ္ထည္၊ ပုတီးနီတစ္လုံးႏွင့္ ဆား တစ္ထုပ္တို႔ျဖစ္သည္။ဤပစၥည္း မ်ားကို ပလိုင္းတစ္လုံးထဲတြင္ ထည့္ထား ရၿပီး ေစာ္တလိုပါ ဦးစီးၿပီး သတို႔သမီး ေန အိမ္ေပၚသို႔ တက္သြားၾကေလသည္။

ေတာင္ေပၚေဒသေန စေကာကရင္ တို႔၏ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း မဂၤလာ ပြဲတြင္ ဝက္၏သည္းေျခေကာင္း၊ မေကာင္း သည္ အေရးႀကီးသည္။ ေကာင္းပါက ေအာင္ျမင္ သည္ဟု မွတ္ယူၾကသည္။

ဝက္သတ္ၿပီးေနာက္ ပရိသတ္တို႔ သည္ သတု႔ိသမီးေနအိမ္သို႔ သြား၍ အရက္၊ ေခါင္ရည္မ်ား ေသာက္ၾကသည္။

ပထမဦးစြာ သတို႔သားသည္ အရက္တစ္ခြက္ကို ငွဲ႕ၿပီး သူကိုယ္တိုင္ အနည္းငယ္ေသာက္ၿပီးမွ သတို႔သမီး အား အရက္ခြက္ကမ္းေပးလိုက္၏။ သတို႔သမီးက ကိုယ္ေရာင္ မျပဘဲ အိပ္ ခန္း၌ပင္ေန၍ အရက္ကို ကမ္းေပးရ သည္။ အရက္ကုန္လုနီး ေနာက္ဆုံးငွဲ႕ ေသာအခါတြင္ ခြက္အျပည့္ျဖစ္ေနရန္ အေရးႀကီးသည္။ အရက္ေသာက္ၿပီး ခ်ိန္ တြင္ ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳေသာ ေစာ္ တလိုပါသည္ သတို႔သားႏွင့္ သတို႔သမီး အား ေကာင္းခ်ီးေပးဆုေတာင္း ေမတၱာ ပို႔ရသည္။

သန္းေခါင္ေက်ာ္ ၾကက္မတြန္မီ အခ်ိန္တြင္ သတို႔သမီးအိမ္၌ ၾကက္ အဖိုအမႏွစ္ေကာင္ကို အေမြးႏုတ္ေခ်း ထုတ္ၿပီးေနာက္ အေကာင္လိုက္ျပဳတ္ ၿပီးေနာက္ ထမင္းကို စတင္စား သည္။ တစ္လုတ္စားၿပီးသည္ႏွင့္ စားစရာ မ်ားကို တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာ သူက သိမ္း ယူလိုက္ရ၏။ သတို႔သမီးသည္ ၾကက္ ျပဳတ္ႏွင့္ ထမင္းစားၿပီး ခ်ိန္မွ စ၍ သူမသည္ အိမ္ရွင္မ တစ္ဦးအျဖစ္သို႔ ေရာက္ ရွိသြားေတာ့သည္။

ညေနအခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာ္ သတို႔ သားကို သတို႔သမီးအိမ္သို႔ သြားေရာက္ ပို႔ေဆာင္ၾကသည္။ သတို႔သမီးသည္ အပ်ဳိ မ်ား ဝတ္ဆင္ေသာ သင္တိုင္းရွည္အျဖဴ ကို ခြၽတ္ကာ အိမ္ရွင္မဝတ္ဆင္ရေသာ ကရင္႐ိုးရာ ထဘီႏွင့္အက်ႌကို ဝတ္ဆင္ ၿပီး ပရိသတ္ေရွ႕တြင္ ထင္ထင္ရွားရွား ကိုယ္ေရာင္ျပၿပီျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္ မွစ၍ သတို႔သားႏွင့္ သတုိ႔ သမီးတို႔သည္ အၾကင္လင္မယားဘဝသို႔ေရာက္သြား ၾကေလေတာ့သည္။

ေစာဖုိးခြား
စာကိုး။ ။ မန္းလင္းျမတ္ေက်ာ္
ကရင္႐ိုးရာသုတပေဒသာ(၁၉၈ဝ)

Popular Journal

--------------------------------------
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ)(lwanmapyay.blogspot.com) Facebook Page Twitter Google+

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အကြောင်းအရာများ...